Το πανεπιστήμιο εκπαιδεύει τους νέους επιστήμονες στις διάφορες επιστήμες και τεχνολογίες, ερευνά και παράγει νέα γνώση χρήσιμη στην κοινωνία και στην οικονομία, διαμορφώνει την επιστημονική συνείδηση και ηθική των νέων επιστημόνων, συμβάλλει στην πρόοδο και στην ευημερία της κοινωνίας, αποδίδοντας σε αυτήν ελεύθερους πολίτες, με γνώση και συνειδητοποιημένους για την αποστολή τους. Επιστήμονες που έχουν συναίσθηση της σημαντικής αποστολής τους, με αίσθημα υπευθυνότητας για την δύναμη της γνώσης που ωφελεί αλλά μπορεί και να χρησιμοποιηθεί αρνητικά, βλαπτικά για τον άνθρωπο.
Οι διαδικασίες εκπαίδευσης και έρευνας έχουν κάποια βασικά στοιχεία ώστε να είναι αποτελεσματικές: την τεκμηριωμένη και ελεύθερη έκφραση της γνώμης, τον σεβασμό της άλλης γνώμης η άποψης, την ανοχή της διαφορετικής οπτικής των πραγμάτων και την ελεύθερη αναζήτηση της επιστημονικής αλήθειας, η λύσεων στα προβλήματα της κοινωνίας και της οικονομίας. Η ελεύθερη έκφραση επομένως, η υπευθυνότητα, ο σεβασμός και η ανοχή της άλλης άποψης αποτελούν την πεμπτουσία της λειτουργίας του πανεπιστημίου.
Σε τι περιβάλλον αλήθεια εκπαιδεύονται οι φοιτητές των ελληνικών πανεπιστημίων; Τα γεγονότα για δεκαετίες μιλούν από μόνα τους. Μπορεί άραγε ένας φιλελεύθερος πολιτικός να μιλήσει στο ελληνικό πανεπιστήμιο; Μπορούν οι μη-αριστεροί Υπουργοί Παιδείας να μιλήσουν ελεύθερα στο ελληνικό πανεπιστήμιο όταν να πλησιάσουν καν δεν μπορούν; Μπορεί ένας νεοφιλελεύθερος οικονομολόγος να εκφράσει την άποψη του στις Σχολές Οικονομίας και να συζητήσει με τους καθηγητές και φοιτητές τους σε μια ήρεμη ακαδημαϊκή αντιπαράθεση επιχειρημάτων; Πότε μίλησε τελευταία φορά σε ελληνικό πανεπιστήμιο Υπουργός Οικονομικών ή Ανάπτυξης μη αριστερού κόμματος; Γιατί άραγε οι Σύνοδοι των Πρυτάνεων γίνονται σε ξενοδοχεία και όχι εντός των πανεπιστημίων ενώ αυτά διαθέτουν θαυμάσιες υποδομές;
Είναι προφανές στον ανεξάρτητο παρατηρητή από τα λίγα αυτά παραδείγματα (υπάρχουν εκατοντάδες) ότι στο ελληνικό δημόσιο πανεπιστήμιο δεν επικρατούν συνθήκες ελεύθερης έκφρασης διότι κάποιοι την απαγορεύουν με τη βία η την επίκληση της σε κάποιος άλλους. Προ ετών στο Πανεπιστήμιο Κρήτης προσκλήθηκε να μιλήσει ο Πρόεδρος του Εθνικού Συμβουλίου Παιδείας. Οι αριστερές παρατάξεις διεμήνυσαν στη Διοίκηση του Ιδρύματος ότι σε αυτήν την περίπτωση θα τα κάνουν λαμπόγυαλο. Η ομιλία ακυρώθηκε.
Ο Προέδρος του Εθνικού Συμβουλίου Παιδείας, σεβαστός Καθηγητής της Ιστορίας. Ο Γ.Γ. όμως του ΚΚΕ θα μιλήσει σύντομα στη Φιλοσοφική Σχολή στο Αριστοτέλειο. Ανεξάρτητοι φοιτητές εκτός κομματικών οργανώσεων απειλούνται και στοχοποιούνται για τις διαφορετικές απόψεις τους, φοιτητές που πρόσκεινται σε νεολαίες κομμάτων εκτός της Αριστεράς προπηλακίζονται. Καθηγητές που κάνουν κριτική σε αυτά τα φαινόμενα φίμωσης μέσα στο πανεπιστήμιο απειλούνται, στοχοποιούνται, χτίζονται και κάποιοι ξυλοκοπούνται. Τάγματα εφόδου των αντιδραστικών αυτών δυνάμεων έχουν το ρόπαλο παρά πόδας να επέμβουν.
Προ ημερών 60 ροπαλοφόροι οπλισμένοι και με βαριοπούλες διέλυσαν στην κυριολεξία, κατέστρεψαν τον χώρο που προορίζονταν για τη δημιουργία βιβλιοθήκης στο Τμήμα Βιολογίας του Αριστοτέλειου Πανεπιστήμιου. Καταστροφή βιβλιοθήκης μέσα σε πανεπιστήμιο! Οι συχνότατες καταστροφές δημόσιας περιουσίας που συμβαίνουν στα ελληνικά πανεπιστήμια είναι μοναδικές παγκοσμίως. Οι φοιτητές ζουν την καταστροφή δημόσιας περιουσίας σχεδόν σε μηνιαία βάση.
Ζουν επίσης και την πλήρη ατιμωρησία αυτών των φαινομένων που σε οποιοδήποτε άλλο πανεπιστήμιο διεθνώς θα αποτελούσε εύλογο στοιχείο αποβολής των ενεχόμενων φοιτητών και ποινικής τους δίωξης. Πολλοί εξ αυτών θεωρούν αυτή την κατάσταση μια κανονικότητα, με μεγάλη πιθανότητα να την ενσωματώσουν στη μετέπειτα ζωή τους ως αδιαφορία για τη δημόσια περιουσία: τι με νοιάζει εμένα δικό μου είναι; Η υπευθυνότητα του πολίτη και μάλιστα του μορφωμένου ηγέτη-πολίτη πάει περίπατο. Το αρνητικό παράδειγμα των καταστροφέων συμπληρώνει και η αδιάφορα των καθηγητών για τέτοια φαινόμενα, περισσότερο όμως κάποιων καθηγητών που ηγούνται του πανεπιστήμιου, πρυτάνεων ή κοσμητόρων.
Το παράδειγμα στους νέους είναι: που να μπλέκουμε τώρα με τους καταστροφείς, η συναλλαγή ή η αδιαφορία εξασφαλίζει την απαραίτητη συμβίωση για την διατήρηση της όποιας εξουσίας. Η αδιαφορία για το δημόσιο χρήμα εμπεδώνεται στην συνείδηση των νέων φοιτητών: σιγά δεν έγινε και τίποτα λεφτά του κράτους είναι, ή εντάξει το κράτος θα τα ξαναφτιάξει. Λες και το κράτος δεν είναι οι φορολογούμενοι γονείς τους, λες και τα δημόσια χρήματα είναι απεριόριστα δεν τα στερούνται κάποιες ανάγκες άλλων πολιτών. Οι μελλοντικοί ηγέτες γαλουχούνται με αρνητικά παραδείγματα ως υπεύθυνοι πολίτες. Οι μελλοντικοί πολιτικοί ανάμεσα στους νέους φοιτητές άναρχοι, του συμβιβασμού, του προσωπικού, του κομματικού συμφέροντος και μόνο. Έτσι το σύστημα αναπαράγεται και ανακυκλώνεται. Δέστε την σημερινή Βουλή, αναγνωρίστε τους πρώην φοιτητές της φίμωσης, την κατάληψης, της καταστροφής δημόσιας περιουσίας.
Αλήθεια αυτό το πανεπιστήμιο αξίζει την χρηματοδότηση του Έλληνα φορολογούμενου; Του φτωχότερου η μεσαίου εννοώ που δεν έχει άλλη επιλογή από το ελληνικό δημόσιο πανεπιστήμιο για να σπουδάσει τα παιδιά του, για να ανέβουν στο κοινωνικό ασανσέρ. Το παιγνίδι στη πλάτη του είναι καλά στημένο από την αρχή: οι κατοχικές δυνάμεις του πανεπιστήμιου το υποβαθμίζουν προγραμματισμένα, ενώ τα παιδιά των πιο εύπορων έχουν την δυνατότητα να σπουδάσουν σε κανονικά πανεπιστήμια του εξωτερικού η σε οργανωμένα ιδιωτικά παραρτήματα τους στην Ελλάδα, η να συμπληρώσουν την ποιότητα των προπτυχιακών σπουδών στην Ελλάδα με καλά οργανωμένες μεταπτυχιακές σπουδές στο εξωτερικό.
Είναι δίκαιο λοιπόν η χρηματοδότηση των πανεπιστημίων από την Πολιτεία να συμπεριλάβει και κριτήρια που αφορούν στην οργάνωση εσωτερικών διαδικασιών αποφυγής των καταστροφών ή τιμωρητικών διαδικασιών για τους φυσικούς αυτουργούς αλλά και τους υπεύθυνους της διοίκησης τους, καθώς και διαδικασιών της εμπέδωσης και διαφύλαξης της ελεύθερης έκφρασης. Η Πολιτεία οφείλει να ωθήσει το ελληνικό πανεπιστήμιο προς την υπευθυνότητα και την ελευθερία, και τα δυο μεγάλα ζητούμενα για χρόνια. Να απελευθερώσει τον τεράστιο πλούτο που αυτό διαθέτει για την κοινωνία, από τα χέρια των πειρατών του. Η σημερινή κυβέρνηση το υποσχέθηκε και το αναμένουμε.
* Ο Αχιλλέας Γραβάνης είναι καθηγητής Φαρμακολογίας της Ιατρικής σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης
