Μόνο ένας τυφλός ή καλοβολεμένος αρνείται να δει πως οι ΗΠΑ —και μαζί τους ολόκληρος ο κόσμος— έχουν εισέλθει σε περίοδο κρίσης. Οι αυταρχικοί ηγέτες και οι αναθεωρητές τροχίζουν τα μαχαίρια για μια νέα αναδιανομή ισχύος. Οι κρυπτοφασίστες ξαναβγαίνουν από τα λαγούμια τους, πιστεύοντας πως πλησιάζει η ώρα τους —όπως και τη δεκαετία του ’30.
Στο βιβλίο μου «Η επερχόμενη αταξία», εξηγώ γιατί αυτή η ταραχώδης εποχή δεν είναι παρένθεση αλλά νομοτελειακή κατάληξη. Η Δύση έχει πέσει σε πέντε παγίδες:
Η παγίδα του χρέους – Δημόσιο και ιδιωτικό χρέος που υποκαθιστά την ανάπτυξη και παραλύει την ελευθερία.
Η παγίδα του Θουκυδίδη – Η άνοδος της Κίνας συγκρούεται με τη στρατηγική κόπωση της Δύσης.
Η παγίδα της δημογραφίας – Οι κοινωνίες γερνούν και ζητούν να ζήσουν περισσότερο με λιγότερους παραγωγούς.
Η παγίδα της εντροπίας – Οι θεσμοί γίνονται βαριά, αργά, δυσκίνητα συστήματα χωρίς λειτουργικό νευρικό σύστημα.
Η παγίδα του Σκίνερ – Το κράτος επιβραβεύει την παραίτηση και την εξάρτηση, αντί για την προσπάθεια και τη δημιουργία.
Ο George Friedman, στο The Storm Before the Calm, υποστηρίζει πως η Αμερική δεν διαλύεται αλλά ξαναφτιάχνεται. Κάθε 40–80 χρόνια, το σύστημα σπάει και ανασυντίθεται. Όχι με επαναστατικά παραληρήματα, αλλά με θεσμικό ρεκτιφιέ και τεχνολογική προσαρμογή. Η σημερινή κρίση δεν είναι ολική καταστροφή, αλλά δημιουργική καταστροφή που οδηγεί σε επανεκκίνηση σε ένα νέο επίπεδο.
Εδώ τι έχουμε;
Πολιτικούς που νομίζουν πως η Ιστορία αρχίζει με το πρώτο TikTok τους. Κόμματα που μιλούν για «θεσμούς» ενώ ταΐζονται από τις σάρκες τους. Μια γραφειοκρατία που λειτουργεί σαν παράσιτο: αδιαφορεί, ακινητεί και καταναλώνει ό,τι βρεθεί κοντά της.
Η κρίση, λέει ο Friedman, είναι απαραίτητη. Είναι το λίπασμα της επόμενης σταθερότητας. Αλλά για να βγεις από την καταιγίδα, χρειάζεσαι δομές, πειθαρχία και κουλτούρα ελευθερίας. Εμείς, αντί για επανεκκίνηση, καταλήξαμε να ανακυκλώνουμε το πελατειακό DNA του '80, με πιο μοντέρνα φρασεολογία.
Η Αμερική θα επιβιώσει γιατί είναι σχεδιασμένη να προσαρμόζεται. Εμείς δεν προσαρμοστήκαμε ούτε όταν χρεοκοπήσαμε. Το μόνο που μάθαμε είναι να ζητάμε δανεικά με καλύτερα επιτόκια.
Το ερώτημα είναι απλό:
Όταν φυσά η καταιγίδα της Ιστορίας, εσύ χτίζεις καράβι ή ρωτάς αν θα καταβληθεί το επίδομα θέρμανσης;
Μηνύματα αναγνωστών…
ΟΠΕΚΕΠΕ και πανελλήνιες
Κ. Στούπα,
Μόλις διάβασα το άρθρο σας για την κορυφή του παγόβουνου, τον ΟΠΕΚΕΠΕ και τους βαθμούς αριστείας στο λύκειο. Πριν λίγα χρόνια τελείωσα το λύκειο σε μια μικρή επαρχιακή πόλη της βόρειας Ελλάδας και τυγχάνει να θυμάμαι ακριβώς τα ποσοστά των «αριστούχων».
Το 50% των μαθητών της Γ' λυκείου είχαν βαθμό αποφοίτησης άνω του 18. Σε σύνολο ήμασταν 60 μαθητές ακριβώς. Όταν ήρθε η στιγμή των Πανελληνίων μόνο 3 μαθητές πετύχαμε βαθμολογίες άνω του 15.
Χαρακτηριστικά, στο τελευταίο μάθημα (Χημεία κατεύθυνσης το 2017), το ερώτημα που δυσκόλεψε όλους τους υποψήφιους να το λύσουν το απέδωσαν σε ανακρίβεια των εξεταστών. Όταν δε ανακοινώθηκαν οι βαθμολογίες, άρχισαν οι δικαιολογίες. Το σύστημα των Πανελλαδικών, οι άσχετοι καθηγητές, το σχολείο κλπ.
Μέχρι και η κυβέρνηση έφταιγε που δεν αυξάνει τους εισακτέους στα Πανεπιστήμια. Κανένας δεν μίλησε για την ελλειπή προετοιμασία και για τους πλασματικούς βαθμούς του σχολείου. Στα 3 χρόνια του λυκείου δεν είδα ποτέ και σε κανέναν βαθμό τετράμηνου κάτω από το 14. Τελείωσα το λύκειο το 2017, αμφιβάλλω αν έχουν αλλάξει τα πράγματα προς το καλύτερο...
Ευχαριστώ για το χρόνο σας.
Με σεβασμό,
Β.Κ.
