DNA 4.000 ετών «ξεκλειδώνει» τα μυστικά της πανούκλας
Φωτ. αρχείου, Shutterstock
Φωτ. αρχείου, Shutterstock
Αρχαιολογία

DNA 4.000 ετών «ξεκλειδώνει» τα μυστικά της πανούκλας

Τα μυστικά της πανούκλας ξεκλειδώνει DNA βακτηρίων που χρονολογείται πριν από 4.000 έτη και το οποίο εντόπισε, κατόπιν εξέτασης στα οστά, ομάδα ερευνητών που ανασκάπτει χώρους μαζικής ταφής στην Αγγλία. Το εν λόγω δείγμα DNA των βακτηρίων που προκάλεσαν την πανώλη σε ανθρώπινα σκελετικά λείψανα είναι από τα παλαιότερα γνωστά κρούσματα της νόσου στη Μεγάλη Βρετανία, όπως αναφέρεται σε μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Communications, αναφέρει το CNNi.

Το βακτηριακό DNA είναι χιλιάδες χρόνια αρχαιότερο από το παλαιότερο στέλεχος που αποκαλύφθηκε πριν από αυτό το τελευταίο εύρημα. Εκείνο το στέλεχος, που εντοπίστηκε το 2018 σε έναν τόπο ταφής γνωστό ως Edix Hill στο Κεϊμπριτζσάιρ, ήταν πριν από 1.500 χρόνια, σύμφωνα με την επικεφαλής συγγραφέα της μελέτης Pooja Swali, διδακτορική φοιτήτρια στο Εργαστήριο Skoglund του Ινστιτούτου Francis Crick στο Λονδίνο.

Τα δείγματα των βακτηρίων που προκαλούν πανούκλα βρέθηκαν σε δύο διαφορετικούς χώρους μαζικής ταφής: το ένα στη νοτιοδυτική Αγγλία στην κομητεία του Σόμερσετ και το άλλο στη βορειοδυτική κομητεία της Κάμπρια, κοντά στα σύνορα της Αγγλίας με τη Σκωτία. Το δείγμα πάρθηκε από τα σκελετικά υπολείμματα 34 ατόμων στις δύο τοποθεσίες.

Η απόσταση μεταξύ των χώρων υποδηλώνει αφενός ότι η ασθένεια ήταν ευρέως διαδεδομένη κατά την ύστερη νεολιθική περίοδο και την εποχή του χαλκού, όπως και την ταχεία μετακίνηση ανθρώπων, τεχνολογιών και ιδεών κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, δήλωσε ο Swali.

Διαπιστώθηκαν, επίσης, δύο διαφορετικές περίοδοι κατά τις οποίες η πανούκλα εμφανίστηκε στη Βρετανία: πριν ή περίπου πριν από 4.000 χρόνια και ξανά πριν από 1.500 χρόνια.

Η έρευνα

Σύμφωνα με το δημοσίευμα, οι ερευνητές έκαναν γεωτρήσεις στα δόντια των αρχαίων ανθρώπων και εξήγαγαν οδοντικό πολφό, ο οποίος μπορεί να παγιδεύσει υπολείμματα του DNA μολυσματικών ασθενειών.

«Η ικανότητα ανίχνευσης αρχαίων παθογόνων μικροοργανισμών από υποβαθμισμένα δείγματα, από χιλιάδες χρόνια πριν, είναι απίστευτη», δήλωσε ο Swali και συμπλήρωσε: «Αυτά τα γονιδιώματα μπορούν να μας ενημερώσουν για την εξάπλωση και τις εξελικτικές αλλαγές των παθογόνων μικροοργανισμών στο παρελθόν και ελπίζουμε να μας βοηθήσουν να κατανοήσουμε ποια γονίδια μπορεί να είναι σημαντικά για την εξάπλωση των μολυσματικών ασθενειών».