Οι θάνατοι από κορονοϊό στην επικράτεια έχουν φτάσει τους 16.923 και αυξάνονται καθημερινά, με ταχύτερο ρυθμό από ότι έδειχναν τα προβλεπτικά μοντέλα του καθηγητή περιβαλλοντικής μηχανικής του ΑΠΘ Δημοσθένη Σαρηγιάννη, με την αυξημένη θνησιμότητα των ασθενών με κορονοϊό που χαρακτηρίζει το τέταρτο κύμα της πανδημίας να προβληματίζει τους ειδικούς. Στο μεταξύ κι ενώ αναμένεται να ξεκινήσει η αποστολή φύλλων πορείας σε γιατρούς εάν δεν καλυφθούν οι ανάγκες σε υγειονομικό προσωπικό σε Θεσσαλία και Θεσσαλονίκη, καθημερινά ξετυλίγονται τραγικές ιστορίες στις ΜΕΘ με νοσηλευόμενους ανθρώπους κάτω των 50 ετών που έμειναν δυστυχώς αρνητές έως το τέλος. Η θνησιμότητα από τη λοίμωξη covid ανά υγειονομική περιφέρεια (ΥΠΕ) εμφανίζεται άμεσα συναρτώμενη με το επίπεδο εμβολιαστικής κάλυψης της τοπικής κοινωνίας.
Το εύρημα αυτό που έχει ήδη επιβεβαιωθεί και από το Αμερικανικό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων, ότι δηλαδή η θνησιμότητα συνδέεται άμεσα με την εμβολιαστική κάλυψη, αποδεικνύεται καθημερινά στην πατρίδα μας με τη θνησιμότητα να αυξάνει στα νοσοκομεία της Βόρειας και της κεντρικής Ελλάδας εκεί όπου έχουμε χαμηλή εμβολιαστική κάλυψη.
Ο διευθυντής της Κλινικής Εντατικής Θεραπείας του νοσοκομείου «Παπανικολάου» Θεσσαλονίκης, Νίκος Καπραβέλος, έχει υπογραμμίσει εδώ και εβδομάδες ότι οι μη εμβολιασμένοι ασθενείς έρχονται πλέον με πολύ μεγάλη καθυστέρηση στο νοσοκομείο μένοντας μέρες στο σπίτι τους, θεωρώντας πως δεν έχουν κάτι σοβαρό και φτάνουν στα Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών, με πολύ επιβαρυμένη υγεία, με συνέπεια να χάνουν τη μάχη στην Εντατική.
Οι ασθενείς αρνητές των εμβολίων, της πανδημίας και της επικινδυνότητας του κορονοϊού έχουν λιγότερες πιθανότητες να ανακάμψουν στην Εντατική, με τη θνησιμότητα να αγγίζει το 70%, όπως επισημαίνει ο Νίκος Καπραβέλος.
Βλέπουμε ασθενείς να μην μπορούν να πάρουν ανάσα, να έχει πέσει τόσο χαμηλά το οξυγόνο τους, να μην μπορούν να σταθούν στα πόδια τους και όταν φτάνουν στο νοσοκομείο αντί να δεχθούν την ιατρική βοήθεια διαπληκτίζονται μαζί μας και αντιδρούν στην παροχή ιατρικών υπηρεσιών που θα τους σώσουν, λέει ο Νίκος Καπραβέλος, όπως και άλλοι συνάδελφοί του, ομολογώντας πως είναι η πρώτη φορά στην ιατρική τους καριέρα που έρχονται αντιμέτωποι με ένα τέτοιο φαινόμενο.
Παρά τη σωματική τους κούραση από τις ατελείωτες εφημερίες και το ψυχικό burnout, οι γιατροί διατηρούν την ψυχραιμία τους προσπαθώντας να πείσουν τους ασθενείς να δεχτούν τη σωστή ιατρική φροντίδα και σε κάποιες περιπτώσεις τα καταφέρνουν. Όπως εξηγεί ο καθηγητής πνευμονολογίας Στέλιος Λουκίδης, πρόεδρος της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρίας, προσπαθούμε να βοηθήσουμε τους ασθενείς με αναπνευστική δυσχέρεια με μη επεμβατικό αερισμό (με τις συσκευές υψηλής ροής οξυγόνου) ώστε να αποφύγουμε τη διασωλήνωση και τα δυσκολότερα περιστατικά αφορούν ασθενείς με υποκείμενο νόσημα την παχυσαρκία καθώς είναι δύσκολα επιτεύξιμος ο καλός αερισμός.
Ένα σημαντικό ποσοστό ασθενών είναι διαβητικοί με απορυθμισμένο σάκχαρο και παχυσαρκία, με τον κίνδυνο θανάτου σε αυτές τις περιπτώσεις να είναι δυστυχώς μεγαλύτερος.
Στο λεκανοπέδιο Αττικής η εμβολιαστική κάλυψη κατά μέσο όρο είναι υψηλότερη και μάλιστα υπάρχουν περιοχές στο βόρειο και το νότιο τομέα όπου το ποσοστό εμβολιασμού του τοπικού πληθυσμού μπορεί να ξεπεράσει και το 80%. Στον αντίποδα ωστόσο, υπάρχουν και περιοχές με αρκετά χαμηλότερα ποσοστά που πλησιάζουν σε αυτά της Θεσσαλονίκης, όπως είναι για παράδειγμα ο δυτικός τομέας Αττικής. Στα μεγάλα νοσοκομεία οι θάνατοι που καταγράφονται είναι λιγότεροι. Πρωτίστως γιατί οι εμβολιασμένοι είναι περισσότεροι και όπως επισημαίνουν οι ειδικοί η πιθανότητα να νοσήσει κάποιος σοβαρά όταν είναι εμβολιασμένος είναι μικρή, να νοσήσει σοβαρά όταν είναι εμβολιασμένος και με την 3η δόση είναι ελάχιστη και να πεθάνει απειροελάχιστη.
Εκταμιεύοντας τη γνώση από τα προηγούμενα κύματα της πανδημίας το υγειονομικό προσωπικό των πνευμονολογικών κλινικών και των ΜΕΘ αξιοποιούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τον ιατροτεχνολογικό εξοπλισμό, όπως για παράδειγμα τις πολύτιμες συσκευές μη επεμβατικού αερισμού, υψηλής ροής οξυγόνου που τα νοσοκομεία απέκτησαν και μέσω δωρεών από εταιρίες του ιδιωτικού τομέα.
Χαρακτηριστικά παραδείγματα το «Αττικόν» το οποίο είναι αμιγώς πανεπιστημιακό νοσοκομείο, το Σωτηρία, με την τεράστια εμπειρία στις πνευμονολογικές παθήσεις και ο Ευαγγελισμός με την πιο οργανωμένη ΜΕΘ στην επικράτεια. Εκεί οι ασθενείς με αναπνευστική δυσχέρεια αντιμετωπίζονται κυρίως με τις συσκευές υψηλής ροής οξυγόνου ώστε να αποφευχθεί η διασωλήνωση στη ΜΕΘ που ενέχει κινδύνους επιμολύνσεων.
Τα μαθήματα της πανδημίας όπως ότι δεν διασωληνώνονται όλοι οι ασθενείς με αναπνευστική ανεπάρκεια και τα βελτιωμένα θεραπευτικά πρωτόκολλα που δημιουργήθηκαν μέσα από την εμπειρία των 20 μηνών μάχης με τον κορονοϊό αποτελούν μια επιστημονική «προίκα» που θα εκταμιευθεί στο προσεχές διάστημα και θα μας βοηθήσουν να φτιάξουμε ένα καλύτερο σύστημα Δημόσιας Υγείας, όπως σημειώνουν ο καθηγητής πνευμονολογίας Στέλιος Λουκίδης από το νοσοκομείο «Αττικόν» και ο καθηγητής παιδιατρικής λοιμωξιολογίας Θεοκλής Ζαούτης, πρόεδρος του ΕΟΔΥ.
Οι πνευμονολόγοι εξηγούν ότι ένας από τους λόγους που η κατακλυσμιαία αύξηση των κρουσμάτων σε περιοχές με χαμηλή εμβολιαστική κάλυψη έχει μεγάλο και γρήγορο αντίκτυπο στη θνησιμότητα σχετίζεται με την αφόρητη πίεση που υφίσταται το σύστημα υγείας, οπότε και ο τεχνολογικός εξοπλισμός και οι διαθέσιμοι χώροι και οι αντοχές του ανθρώπινου δυναμικού δεν επαρκούν.
Όταν σε ένα μικρό περιφερειακό νοσοκομείο που δεχόταν ενδεικτικά 40-50 ασθενείς σε μία κλινική, ξαφνικά οι εισαγωγές εκτοξευτούν στα ύψη, το υπάρχον προσωπικό και οι υποδομές δεν επαρκούν για να διαχειριστούν τα περιστατικά και αρχίζουν οι διασωληνώσεις ασθενών σε χειρουργικούς θαλάμους, μετά σε κοινούς θαλάμους, ενώ μοιραία ακολουθεί το δίλημμα σε ποιον να δώσουν προτεραιότητα οι γιατροί, επιλέγοντας ασθενείς που πιστεύουν ότι έχουν περισσότερες πιθανότητες να τα καταφέρουν. Έγινε στο Μπέργκαμο, γίνεται παντού….
Η μεγάλη παράπλευρη απώλεια της πανδημίας την οποία βιώσαμε και στα προηγούμενα κύματα και δυστυχώς δεν θα μπορέσουμε να αποφύγουμε και κατά το τέταρτο κύμα είναι η μονοθεματικότητα του Εθνικού Συστήματος Υγείας η οποία δυστυχώς παίρνει ξανά σάρκα και οστά, με την πιο πρόσφατη εξέλιξη σε αυτόν τον τομέα να αφορά κλείσιμο ογκολογικού τμήματος στο Ιπποκράτειο νοσοκομείο για να γίνει κλινική covid.
Την ίδια ώρα αρκετά κέντρα αποκατάστασης γίνονται all covid κλινικές, προκειμένου να αυξηθούν τα διαθέσιμα κρεβάτια παρότι αρχίζουμε πλέον να μετράμε θύματα όχι μόνο από τον ίδιο τον κορονοϊό αλλά και από το post covid σύνδρομο, για τον έλεγχο και την αποφυγή του οποίου χρειαζόμαστε μάχιμα κέντρα αποκατάστασης. Από το νοσοκομείο «Αττικόν» ξεκίνησε ένα από τα πρώτα διεπιστημονικά ιατρεία μακροχρόνιας παρακολούθησης των ασθενών που λάμβαναν εξιτήριο από τις covid κλινικές και τις ΜΕΘ του νοσοκομείου.
Σε πολλά νοσοκομεία ωστόσο οι άνθρωποι που στελεχώνουν τις παθολογικές και τις πνευμονολογικές κλινικές μετατίθενται αλλού για να καλύψουν κενά (ας μην ξεχνάμε πως 6000 ανεμβολίαστοι υγειονομικοί παραμένουν σε αναστολή) με αποτέλεσμα να αφήνουν πίσω τους κενές θέσεις, κάτι που σημαίνει πως κάποιοι άλλοι ασθενείς είτε με κορονοϊό είτε με άλλα νοσήματα μένουν ξεκρέμαστοι.
Η πανδημία covid επισκιάζει για μια ακόμα φορά τα πάντα, με τα προβλεπτικά μοντέλα των καθηγητών Περιβαλλοντικής Μηχανικής Δημοσθένη Σαρηγιάννη και πνευμονολογίας Νίκου Τζανάκη να κάνουν λόγο για μία εύθραυστη ισορροπία - μία προσωρινή σταθεροποίηση - η οποία ωστόσο θα δώσει τη θέση της σε μία νέα κορύφωση του κύματος αρχές προς μέσα Δεκεμβρίου με μέσο κυλιόμενο όρο κρουσμάτων τα 7.400 και μέσο κυλιόμενο αριθμό θανάτων τους 92.
Ο καθηγητής πνευμονολογίας Νίκος Τζανάκης από το πανεπιστήμιο της Κρήτης είναι ένας από τους πρωτεργάτες στη δημιουργία των προβλεπτικών μοντέλων για την εξέλιξη της covid αλλά μας επαναφέρει στην πραγματικότητα, σε μια πραγματικότητα όπου ο κορονοϊός δεν είναι ο μόνος εχθρός, αναφέροντας πως παγκοσμίως έχουμε χάσει 4 εκατομμύρια ανθρώπους από τη λοίμωξη covid και αυτό το φόρο σε ανθρώπινη ζωή τον πληρώνουμε κάθε χρόνο με θανάτους από τη χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (την κατεξοχήν νόσο των καπνιστών).
Στην Ελλάδα που ακόμα κάνουμε «πρωταθλητισμό» στο κάπνισμα και έχουμε ρεκόρ θανάτων από νοσήματα σχετιζόμενα με το τσιγάρο και κυρίως από πνευμονικό καρκίνο σε ηλικίες κάτω των 45 ετών, όπως εξηγεί η ογκολόγος - παθολόγος Έλενα Λινάρδου, έχουμε και 9.000 περιστατικά ετησίως με καρκίνο του πνεύμονα εκ των οποίων καταγράφονται 7.600 θάνατοι. Συνολικά έχουμε ετησίως περίπου 33.000 θανάτους από ογκολογικά νοσήματα και έναν εξίσου μεγάλο αριθμό από εγκεφαλικά επεισόδια και εμφράγματα.
Είναι λοιπόν φανερό ότι σε αυτή την εξίσωση για την προάσπιση της δημόσιας υγείας αν εστιάσουμε για πάρα πολύ καιρό μόνο στον κορονοϊό και μετατρέψουμε το ΕΣΥ, σε σύστημα υγείας για μια ασθένεια, θα…. βλέπουμε το δέντρο, αλλά θα χάσουμε το δάσος.
