Καθώς η Ευρωπαϊκή Ένωση προχωρά στη χαλάρωση και απλοποίηση των υποχρεωτικών προτύπων ESG μέσω της «Πυξίδας Ανταγωνιστικότητας», η σχέση του ελληνικού επιχειρηματικού τοπίου με τις αρχές Περιβάλλοντος, Κοινωνίας και Διακυβέρνησης αποκτά αυξημένη σημασία.
Η Διεύθυνση Οικονομικής Ανάλυσης της Εθνικής Τράπεζας κατέγραψε μέσω 600 ΜμΕ το επίπεδο γνώσης και υιοθέτησης ESG δράσεων, διαπιστώνοντας ότι η απλοποίηση του πλαισίου μπορεί να επιφέρει ουσιαστικά λειτουργικά οφέλη και να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων.
Η μελέτη καταγράφει έντονο ενδιαφέρον από τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις για την υιοθέτηση ESG πρακτικών, ωστόσο μόνο το 22% δηλώνει ότι έχει ενημερωθεί επαρκώς και μόλις το 12% έχει υλοποιήσει δράσεις.
Η συμμετοχή είναι ακόμα χαμηλότερη στις πολύ μικρές επιχειρήσεις (4%). Οι δράσεις εστιάζονται κυρίως στο περιβάλλον, όπως η ανακύκλωση και η ενεργειακή εξοικονόμηση. Οι κοινωνικές πρωτοβουλίες, όπως πολιτικές ισότητας και έρευνες ικανοποίησης πελατών, καταγράφονται μόλις στο 7% των ΜμΕ, ενώ η υιοθέτηση πλήρους ESG στρατηγικής περιορίζεται στο 3%. Η βασική αιτία μη υιοθέτησης εντοπίζεται στην έλλειψη πληροφόρησης.
Το 1/3 των επιχειρήσεων που έχουν υιοθετήσει ESG στρατηγική αναγνωρίζει ήδη μετρήσιμα λειτουργικά οφέλη, με κυριότερα τη μείωση κόστους και τη βελτίωση της κερδοφορίας – ειδικά στις πολύ μικρές επιχειρήσεις.
Πέρα από την πρόσβαση σε χρηματοδότηση, σημαντικά είναι και τα οφέλη από την εσωτερική αναδιοργάνωση και τη στρατηγική ωρίμανση.
Παράλληλα, η κοινωνική διάσταση ενισχύει την ελκυστικότητα των επιχειρήσεων σε πελάτες και προσωπικό. Η ενσωμάτωση των αρχών διακυβέρνησης ενδυναμώνει την επιχειρηματική κουλτούρα, πολλαπλασιάζοντας τα συνολικά οφέλη μιας ολιστικής προσέγγισης.
Ρυθμιστικές διευκολύνσεις
Έρευνα επισημαίνει ότι το 93% των ΜμΕ δεν χρειάζεται την υποχρεωτικότητα για να υιοθετήσει ESG δράσεις, ενώ το κύριο κίνητρο είναι τα λειτουργικά οφέλη, όπως η μείωση κόστους.
Η απλοποίηση του ευρωπαϊκού πλαισίου, με εκτιμώμενη εξοικονόμηση 6,3 δισ. ευρώ για τις ΜμΕ, μειώνει τα ρυθμιστικά εμπόδια και διευκολύνει την ένταξη σε αλυσίδες αξίας μεγαλύτερων επιχειρήσεων.
Η ευνοϊκή αυτή συγκυρία ανοίγει τον δρόμο για στρατηγική υιοθέτηση ESG πρακτικών, ενισχύοντας την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών ΜμΕ.
Πάντως σε φετινή έρευνα του Κέντρου Αειφορίας (CSE), η οποία μελέτησε πάνω από 85 ελληνικές επιχειρήσεις προκύπτει ότι η βιωσιμότητα συνδέεται με την κερδοφορία.
Οι εταιρείες με υψηλά ESG ratings είναι πιο κερδοφόρες, ειδικά στους κλάδους της βιομηχανίας και της ενέργειας.
Ουραγοί είναι οι κλάδοι του εμπορίου και των τυχερών παιχνιδιών.
Μεγάλο χάσμα μεταξύ εισηγμένων και μη εισηγμένων εταιρειών
Επίσης, διαπιστώθηκε πως οι εισηγμένες έχουν καλύτερες επιδόσεις στη βιωσιμότητα λόγω ρυθμιστικών και επενδυτικών πιέσεων.
Οι πέντε κορυφαίες εταιρείες που συνδυάζουν μεσαία και υψηλή βαθμολογία στα ESG Ratings είναι οι Metlen Energy & Metals, Lamda Development, Danaos Corporation, Τέρνα Ενεργειακή και Τιτάν Cement International S.A.
Οι κλάδοι των μεταφορών, της βιομηχανίας τροφίμων και της ενέργειας εφαρμόζουν τις περισσότερες πρακτικές βιώσιμης ανάπτυξης. Επισημαίνεται και εδώ ότι παρατηρείται έλλειψη στόχων για μείωση εκπομπών: πολλές ελληνικές εταιρείες δεν έχουν σαφή σχέδια για τη μείωση των εκπομπών άνθρακα.
