Ολοκληρωμένο σχέδιο ανθεκτικότητας που να συνδυάζει άμεσες και μακροπρόθεσμες δράσεις έχει ανάγκη η Ελλάδα ως μια από τις πιό ξηρές χώρες της Ευρώπης, σύμφωνα με την ελληνική εταιρεία ENOIA, η οποία έχει 40 έτη παρουσίας σε πρωτοποριακά έργα στον κόσμο.
Οι προτεραιότητες που θέτει η ENOIA είναι έξυπνη παρακολούθηση του δικτύου, η προώθηση της εξοικονόμησης και η στοχευμένη χρήση γεωτρήσεων. Σε επόμενο στάδιο, απαιτούνται πιλοτικά έργα ανακύκλωσης μη πόσιμου νερού, πράσινες υποδομές και τεχνητός εμπλουτισμός των υπόγειων υδροφορέων, ενώ μακροπρόθεσμα προβλέπεται η κατασκευή νέων αγωγών, η ανάπτυξη αφαλάτωσης και η μετάβαση σε κυκλικά συστήματα ύδρευσης. Η υλοποίηση μπορεί να ενισχυθεί με συνδυασμό χρηματοδότησης από εθνικούς και ευρωπαϊκούς πόρους καθώς και συμπράξεις, ενώ απαραίτητη είναι η θεσμική και τεχνική στήριξη των τοπικών αρχών και επιχειρήσεων ύδρευσης για την υιοθέτηση καινοτόμων λύσεων.
Όπως αναφέρει η ENOIA Τα τελευταία χρόνια, η Ελλάδα, όπως και ολόκληρος ο κόσμος, αντιμετωπίζει αυξανόμενα φαινόμενα ακραίων καιρικών συνθηκών που σχετίζονται με το νερό. Άλλωστε, σύμφωνα με στοιχεία του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού (WMO) και των Ηνωμένων Εθνών, το 74% των φυσικών καταστροφών μεταξύ 2001 και 2018 ήταν υδρολογικής φύσης.
Υπάρχουν κρίσιμες αποδείξεις ότι η αύξηση της παγκόσμιας μέσης θερμοκρασίας έχει προκαλέσει δραματική ένταση και συχνότητα ακραίων υδρολογικών συμβάντων, όπως παρατεταμένες ξηρασίες. Οι μεταβολές στην κατανομή του νερού, τόσο στο έδαφος όσο και στους υδροφορείς, καταγράφονται πλέον ως έντονα φαινόμενα, πολύ πέρα από τις "κανονικές" διακυμάνσεις του παρελθόντος.
Από την άλλη πλευρά, οι υφιστάμενες υποδομές, σχεδιασμένες με βάση ιστορικά ήπια σενάρια, αδυνατούν να ανταποκριθούν στις νέες ακραίες συνθήκες. Επιπλέον, η ζήτηση για νερό αυξάνεται συνεχώς με τον κίνδυνο αν δεν αναπτυχθούν στρατηγικές ανθεκτικότητας, έξυπνα συστήματα και νέες πηγές υδροδότησης (όπως επαναχρησιμοποίηση και αφαλάτωση), το φαινόμενο της ξηρασίας να μετατραπεί σε κρίση νερού παγκόσμιας κλίμακας.
Το νερό δεν είναι απλώς ένα περιβαλλοντικό ζήτημα, αλλά ένα πολυδιάστατο πρόβλημα που επηρεάζει την ανθρώπινη ασφάλεια, την οικονομική δραστηριότητα και τη διατροφική επάρκεια.
Η σοβαρότητα της κατάστασης έχει επιστρατεύσει την κυβέρνηση σε ένα συντονισμένο αγώνα. Αυτό έγινε ιδιαίτερα εμφανές μέσα από τις ανακοινώσεις του Πρωθυπουργού και του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κατά την εκδήλωση για τα 100 χρόνια της ΕΥΔΑΠ, που πραγματοποιήθηκε στο Εθνικό Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Γουλανδρή, με κεντρικό θέμα τη θωράκιση της Αττικής απέναντι στην κλιματική πίεση και την εξασφάλιση υδατικής επάρκειας.
Το ευρύτερο επενδυτικό πρόγραμμα αναπτύσσεται σε επτά άξονες στρατηγικής, οι οποίοι περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, τη μείωση διαρροών, την αφαλάτωση, την ανάκτηση και επαναχρησιμοποίηση νερού, καθώς και την ενεργοποίηση γεωτρήσεων. Κεντρικό έργο του σχεδίου είναι ο «Εύρυτος», που αφορά στη μερική εκτροπή των ποταμών Κρικελιώτη και Καρπενησιώτη προς τον Εύηνο, ενισχύοντας το Εξωτερικό Υδροδοτικό Σύστημα (ΕΥΣ). Το έργο αυτό θα προσφέρει 150–200 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού ετησίως, με μηδενικό λειτουργικό κόστος, καθώς βασίζεται στη φυσική ροή της βαρύτητας, και προβλέπεται να τεθεί σε λειτουργία το πρώτο εξάμηνο του 2029.
Η ΕΝΟΙΑ, με σχεδόν 40 χρόνια παρουσία σε πρωτοποριακά έργα-ορόσημα ανά τον κόσμο, μπορεί να συνεισφέρει ουσιαστικά στη διαμόρφωση λύσεων προσαρμοσμένων στις ανάγκες της ελληνικής πραγματικότητας. Μεταξύ των πολυάριθμων εμβληματικών έργων της ΕΝΟΙΑ περιλαμβάνονται εγκαταστάσεις αφαλάτωσης (Desalination Plants), όπως για την Sharjah Electricity and Water Authority (SEWA) στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, μονάδες βιομηχανικής επεξεργασίας νερού (Industrial Water Treatment Plants), όπως για την Marafiq στις περιοχές Yanbu και Jubail, καθώς και συστήματα εισαγωγής, ψύξης, διανομής και απόρριψης θαλασσινού νερού, όπως το έργο που εξυπηρετεί όλους τους υφιστάμενους και μελλοντικούς βιομηχανικούς πελάτες στη βιομηχανική πόλη Ras Laffan στο Κατάρ.
Εξίσου χαρακτηριστικό έργο αναφοράς αποτελεί ο πλήρης σχεδιασμός του υδροδοτικού δικτύου του Ντουμπάι μήκους 10.000 χιλιομέτρων, με εντυπωσιακά αποτελέσματα: οι απώλειες νερού περιορίστηκαν σε λιγότερο από 5%, ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά παγκοσμίως. Κλειδί της επιτυχίας ήταν η υιοθέτηση ενός μοντέλου μηδενικών διαρροών, το οποίο βασίστηκε στην υψηλή ποιότητα κατασκευής, τη συνεχή ψηφιακή παρακολούθηση μέσω αισθητήρων και real-time τεχνολογίας, καθώς και στην εκπαίδευση του προσωπικού και την αυστηρή επίβλεψη όλων των σταδίων, αποδεικνύοντας ότι η υδατική ανθεκτικότητα είναι τεχνικά εφικτή ακόμα και σε περιβάλλοντα με απόλυτη έλλειψη φυσικών αποθεμάτων.
Η ΕΝΟΙΑ, διαθέτοντας υψηλή εξειδίκευση σε προηγμένες τεχνολογίες διαχείρισης νερού, μπορεί να διαδραματίσει κρίσιμο ρόλο στην αντιμετώπιση της αυξανόμενης υδρολογικής ανασφάλειας. Η ενεργός συμμετοχή της στην IDRA (International Desalination & Reuse Association), η οποία έχει αναγνωριστεί ως Εταίρος του UN-Water, του συντονιστικού οργάνου του ΟΗΕ για τα παγκόσμια ζητήματα νερού, της εξασφαλίζει πρόσβαση στις πιο σύγχρονες τεχνολογίες και ένα παγκόσμιο δίκτυο συνεργατών, από τεχνολογικούς προμηθευτές και εργολάβους έως επενδυτικά σχήματα.
