Η Ελληνική Ένωση Επιχειρηματιών (Ε.ΕΝ.Ε.) διοργάνωσε την 9η Ετήσια Οικονομική Διάσκεψή της με θέμα «Ευρώπη & Ελλάδα 2030-Μια διαφορετική φορολόγηση για την ανάπτυξη», θέτοντας στο επίκεντρο την ανάγκη για μια νέα αναπτυξιακή φορολογική προσέγγιση στην Ευρώπη και στην Ελλάδα.
Η φετινή διοργάνωση ανέδειξε τον διεθνή χαρακτήρα της συζήτησης γύρω από την επαναβιομηχανοποίηση, την τεχνολογική αναβάθμιση και την προσαρμογή των εργαζομένων στις νέες δεξιότητες. Οι προτάσεις της Ε.ΕΝ.Ε. για την οικονομία, που ξεκίνησαν ως ελληνική πρωτοβουλία, αποκτούν πλέον ευρωπαϊκή διάσταση, καθώς η ήπειρος αντιμετωπίζει κοινές προκλήσεις: χαμηλή παραγωγικότητα, υψηλό δημόσιο χρέος και συρρικνούμενο εργατικό δυναμικό.
Κρίστιαν Χατζημηνάς: «Πρέπει να επιτεθούμε στον φαύλο κύκλο»
Ο Πρόεδρος της Ε.ΕΝ.Ε., Κρίστιαν Χατζημηνάς, παρουσίασε ένα σαφές μήνυμα: η Ευρώπη χρειάζεται επιθετική πολιτική για να καλύψει το χαμένο έδαφος έναντι των ΗΠΑ και της Κίνας. Όπως είπε, η ήπειρος βρίσκεται εγκλωβισμένη σε έναν φαύλο κύκλο όπου το υψηλό χρέος, η χαμηλή παραγωγικότητα και η μείωση του εργατικού δυναμικού αλληλοτροφοδοτούνται.
Ο κ. Χατζημηνάς εξήγησε πως έκτακτα γεγονότα όπως η πανδημία και ο πόλεμος στην Ουκρανία οδήγησαν σε αυξημένες δημόσιες δαπάνες, επιδεινώνοντας τον λόγο χρέους προς ΑΕΠ. Παράλληλα, η ανεπαρκής επένδυση σε ψηφιακές δεξιότητες και τεχνολογία διατηρεί χαμηλά την παραγωγικότητα, ενώ οι δημογραφικές πιέσεις επιβαρύνουν το σύστημα συντάξεων και αυξάνουν το δημοσιονομικό κόστος.
Για να σπάσει αυτός ο κύκλος, ο Πρόεδρος της Ε.ΕΝ.Ε. πρότεινε μια επιθετική πολιτική σε τρία μέτωπα, με εργαλείο ένα σύνολο οριακών φόρων που θα ενισχύουν την ανάπτυξη χωρίς να επιβαρύνουν το χρέος.
Φορολογικά κίνητρα με στόχο την ανάπτυξη
Η πρόταση της Ε.ΕΝ.Ε. επικεντρώνεται σε στοχευμένα φορολογικά κίνητρα που θα ανταμείβουν την παραγωγική δραστηριότητα.
Συγκεκριμένα, προτείνεται μειωμένος οριακός φόρος μόνο για τα κέρδη που υπερβαίνουν τις επιδόσεις προηγούμενων ετών – ένα μοντέλο που ευνοεί την πραγματική αύξηση του ΑΕΠ.
Παράλληλα, εισηγείται μηδενικό οριακό μη μισθολογικό κόστος για αυξήσεις μισθών που προκύπτουν από πιστοποιημένη επανεκπαίδευση και αναβάθμιση ψηφιακών ή τεχνητής νοημοσύνης δεξιοτήτων. Στο ίδιο πλαίσιο εντάσσονται και επιταχυνόμενες αποσβέσεις για επενδύσεις σε υψηλής τεχνολογίας εξοπλισμό, ώστε να επιταχυνθεί η παραγωγική μετάβαση.
Απέναντι στο πρόβλημα του μειούμενου εργατικού δυναμικού, η Ε.ΕΝ.Ε. προτείνει μειωμένο οριακό φόρο για τις εθελοντικές υπερωρίες και την απασχόληση των συνταξιούχων, στη λογική ότι η εμπειρία τους πρέπει να παραμείνει ενεργή στην αγορά.
«Η χρήση ενός συνόλου οριακών φόρων είναι απαραίτητη για να αυξήσουμε το ΑΕΠ μέσα από την αποτελεσματική φορολόγηση της ανάπτυξης, χωρίς να καταφύγουμε σε οριζόντιες μειώσεις που θα αύξαναν το χρέος», υπογράμμισε ο κ. Χατζημηνάς.
Η ελληνική πρόκληση: μη μισθολογικό κόστος και αποσβέσεις
Σχολιάζοντας την ελληνική πραγματικότητα, ο κ. Χατζημηνάς επεσήμανε πως το μη μισθολογικό κόστος εξακολουθεί να αποτελεί σοβαρό αντικίνητρο για τις επιχειρήσεις. Η Ε.ΕΝ.Ε. προτείνει τη μείωσή του σε επιχειρήσεις που επενδύουν στην αναβάθμιση δεξιοτήτων εργαζομένων με πιστοποιημένη εκπαίδευση, έτσι ώστε να συνδυάζεται με αύξηση μισθών και βελτίωση ανταγωνιστικότητας.
Αναφερόμενος στο καθεστώς αποσβέσεων, τόνισε ότι η Ελλάδα διαθέτει το λιγότερο ανταγωνιστικό πλαίσιο στην ΕΕ, προτείνοντας νέο μοντέλο τετραετούς απόσβεσης (10% - 10% - 40% - 40%) αντί για το ισχύον δεκαετές. «Κάποιος πρέπει να κάνει την αρχή για να βγούμε από το αδιέξοδο», είπε χαρακτηριστικά.
Διεθνείς παρεμβάσεις
Η διάσκεψη είχε και έντονη ευρωπαϊκή παρουσία. Ο Dr. Robert Habeck, Αντικαγκελάριος της Γερμανίας και Υπουργός Οικονομίας και Δράσης για το Κλίμα, χαρακτήρισε την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας «θεαματική». Επισήμανε όμως ότι απαιτείται διεύρυνση της βιομηχανικής βάσης και έμφαση στη μεταποίηση, ενώ κάλεσε την Ευρώπη να ενισχύσει τη συλλογική της υποδομή και την ικανότητά της να λειτουργεί ενιαία.
Ο Θεόδωρος Πελαγίδης, Υποδιοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, αναφέρθηκε στις νέες συνθήκες του παγκόσμιου εμπορίου, κάνοντας λόγο για νέο μερκαντιλισμό και στροφή από τη συνεργασία στον ανταγωνισμό. «Το εμπόριο αναπτύσσεται, αλλάζει όμως η δομή του και αυξάνεται το γεωπολιτικό ρίσκο», είπε χαρακτηριστικά.
Από τη Λιθουανία, ο Remigijus Simasius, πρώην Υπουργός Δικαιοσύνης και Δήμαρχος του Βίλνιους, παρουσίασε το παράδειγμα της χώρας του που έχει από τις πιο ανταγωνιστικές οικονομίες στην Ευρώπη. Τόνισε ότι η αλλαγή κουλτούρας είναι αναγκαία για κάθε μεταρρύθμιση, επισημαίνοντας πως «για να περιορίσεις τους κανονισμούς, πρέπει πρώτα να τους μετρήσεις».
Αρμόδιος Γιαννίδης: «Η ελληνική μεταποίηση αυξάνεται, η ευρωπαϊκή μειώνεται»
Ξεχωριστή στιγμή της διάσκεψης αποτέλεσε η τοποθέτηση του Αρμόδιου Γιαννίδη, Αντιπροέδρου της Ε.ΕΝ.Ε., ο οποίος ανέδειξε τα δεδομένα της ευρωπαϊκής επαναβιομηχανοποίησης μέσα από το ελληνικό παράδειγμα.
Όπως είπε, η μεταποίηση στην Ελλάδα αντιστοιχεί σήμερα στο 9,2% του ΑΕΠ, ενώ στην Ευρώπη βρίσκεται στο 15%. Πριν από 50 χρόνια, τα ποσοστά ήταν πάνω από 30% και 20% αντίστοιχα, δείχνοντας μια μακροχρόνια καθοδική πορεία. Ωστόσο, σημείωσε πως η ελληνική μεταποίηση παρουσιάζει αύξηση τα τελευταία έξι χρόνια, από 7,8% το 2018, με πρόβλεψη να ξεπεράσει το 10% το τρέχον έτος.
Ο κ. Γιαννίδης εξήγησε ότι η άνοδος αυτή οφείλεται κυρίως στον εξειδικευμένο ρόλο της ελληνικής βιομηχανίας στους τομείς downstream, στην ολοκλήρωση προϊόντων και στην εξατομίκευση υπηρεσιών. Παρότι η Ελλάδα δεν διαθέτει μεγάλα chemical hubs και εγκαταστάσεις upstream παραγωγής, έχει πλεονεκτήματα όπως η εγγύτητα στον πελάτη, η προσαρμογή προϊόντων, η προσωποποιημένη εξυπηρέτηση και το πάντρεμα προϊόντος και υπηρεσίας.
Στη βιομηχανία των χρωμάτων, των θερμοπροσόψεων και των δομικών χημικών, οι ελληνικές επιχειρήσεις στηρίζουν τόσο την κατασκευαστική δραστηριότητα όσο και τον τουρισμό, συμβάλλοντας στην εξωστρέφεια της οικονομίας.
Ο Αντιπρόεδρος της Ε.ΕΝ.Ε. τόνισε ότι οι θέσεις της Ένωσης κινούνται προς την κατεύθυνση μιας τέτοιας διαφοροποίησης, με επενδύσεις που ενισχύουν την καινοτομία τόσο upstream όσο και downstream. «Οι προτάσεις μας έχουν αναπτυξιακό χαρακτήρα και όχι επιδοματικό», υπογράμμισε, σημειώνοντας πως η τεχνολογία πρέπει να εμπλέκει όλους τους εργαζόμενους σε μια κοινή αλυσίδα αξίας.
Κρατική πολιτική και βιομηχανία
Στο ίδιο πνεύμα, ο Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Ανάπτυξης, κ. Κρητικός, υπογράμμισε ότι η μεταποίηση είναι η πιο σταθερή βάση για την οικονομία. «Δεν μου αρέσει που ακούω ότι ο τουρισμός είναι η βαριά βιομηχανία της χώρας», ανέφερε, επισημαίνοντας ότι ενεργοποιήθηκε ήδη η κυβερνητική επιτροπή για τη βιομηχανία, η οποία θα λειτουργεί ως μηχανισμός χάραξης πολιτικής στη μεταποίηση.
Από πλευράς ιδιωτικού τομέα, ο κ. Μυλωνάς, CEO της Alumil επεσήμανε ότι οι επιχειρήσεις επενδύουν ήδη στην τεχνητή νοημοσύνη, αλλά χρειάζονται σαφή ευρωπαϊκή στρατηγική για την πράσινη πολιτική. «Στέλνουμε όλο το σκραπ αλουμινίου στις ΗΠΑ, ενώ η Ευρώπη δεν έχει αποφασίσει ακόμα τη δική της πράσινη πορεία», είπε χαρακτηριστικά.
