Η D Day για την mega σύμβαση παραχώρησης, αξίας άνω των 2 δισ. ευρώ, ήρθε έπειτα από 40 χρόνια οραματισμού για το βασικό τμήμα του ΒΟΑΚ, Χανιά-Ηράκλειο, καθώς σήμερα παρουσία του πρωθυπουργού της χώρας, Κυριάκου Μητσοτάκη, της ηγεσίας του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, πολιτικών και φορέων του νησιού θα υπογραφεί η σύμβαση παραχώρησης ανάμεσα σε δημόσιο και ανάδοχο – επενδυτή δηλαδή την παραχωρησιούχο ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ.
Ανάδοχος του έργου είναι η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ που επιβεβαιώνει την κυριαρχία της στις οδικές παραχωρήσεις της χώρας καθώς έχει πλέον στο χαρτοφυλάκιο της (μαζί την Εγνατία Οδό) πάνω από 2.000 χιλιόμετρα αυτοκινητοδρόμων.
Το τμήμα Χανιά-Ηράκλειο είναι το βασικό τμήμα του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης καθώς καλύπτει τις τρεις μεγαλύτερες πόλεις του νησιού, τα Χανιά, το Ρέθυμνο και το Ηράκλειο και για το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών είναι μια μεγάλη στιγμή καθώς κλείνει η τελευταία μεγάλη εκκρεμότητα στις οδικές υποδομές της χώρας.
Η παραχωρησιούχος εταιρεία «ΔΙΚΤΑΙΟΝ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΕΙΣ ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ» και η Αρχική Μέτοχός της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, έχουν κληθεί να υπογράψουν τη σύμβαση σήμερα, 09/05/2025, ημέρα Παρασκευή και ώρα 10 π.μ. στο Πολιτιστικό Συνεδριακό Κέντρο Ηρακλείου, Ηράκλειο Κρήτης.
Σημειώνεταοι ότι χθές, βγήκαν οι αποφάσεις για την έγκριση πόρων 493 εκατ. ευρώ όσον αφορά στην κρατική χρηματοδοτική συμβολή (υπάρχουν και 99 εκατ. για την προαίρεση Κίσσαμος – Χανιά), συν τα 200 εκατ. ευρώ του Ταμείου Ανάκαμψης.
Η ακτινογραφία και η σημασία του έργου
Για την Ελλάδα ο ΒΟΑΚ είναι η τελευταία εκκρεμότητα στις μεγάλες οδικές υποδομές. Με την πλήρη λειτουργία του από ένας άξονας καρμανιόλα που είναι σήμερα θα μεταβληθεί σε ένα ασφαλή, σύγχρονο, κλειστό αυτοκινητόδρομο. Προσδοκάται η κάθετη μείωση σε θανάτους και τροχαία ατυχήματα και μεγάλη αύξηση στην οδική ασφάλεια, συμβάλλοντας στην βελτίωση των επιδόσεων της χώρας στον συγκεκριμένο τομέα.
Συνολικά 47 ανισόπεδοι κόμβοι υπολογίζεται ότι θα κατασκευαστούν ενώ θα υπάρχει σύνδεση τόσο με τα λιμάνια αλλά και τα αεροδρόμια Καστελλίου και Χανίων. Επίσης προβλέπεται η κατασκευή περίπου 15 σηράγγων και πολλών γεφυρών αλλά και άνω και κάτω διαβάσεων.
Το τμήμα Χανιά-Ηράκλειο που υπογράφεται σήμερα είναι μήκους 157 χιλιομέτρων και αποτελεί το σημαντικότερο τμήμα καθώς σε αυτή τη διαδρομή εξυπηρετείται πάνω από το 60% του συνολικού πληθυσμού του νησιού, λιμάνια, βιομηχανικές περιοχές και αεροδρόμια και φυσικά τουριστικοί προορισμοί.
Το δεύτερο τμήμα είναι το Χερσόνησος-Νεάπολη. Το έργο μήκους 22,4 χλμ. Το σχήμα που αναλαμβάνει το έργο αποτελείται από τις ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ-ΑΚΤΩΡ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΕΙΣ και AKTOR. Το κόστος του έργου φτάνει τα 350 εκατ. ευρώ. Τα έργα προχωρούν με ικανοποιητικούς ρυθμούς όπου έχουν συντελεστεί απαλλοτριώσεις και πιθανολογείται ότι θα μπορέσει να ολοκληρωθεί την επόμενη διετία.
Το τρίτο τμήμα είναι το Νεάπολη-Άγιος Νικόλαος μήκους 14,5 χιλιομέτρων. Τα έργα έχει αναλάβει η AKTOR και θεωρείται σήμερα το πιο προχωρημένο από τα τρία τμήματα. Αν δεν υπάρξουν άλλες καθυστερήσεις η ολοκλήρωση του δύναται να πραγματοποιηθεί την επόμενη διετία.
Η βασική πρόκληση στην κατασκευή του ΒΟΑΚ σε όλα τα τμήματα είναι πως θα γίνεται κατασκευή στην εν λειτουργία εθνική οδό, -όπως έγινε στο Κόρινθος-Πάτρα- όπου δεν υπάρχει νέα χάραξη. Αυτό σημαίνει πως κατά τη διάρκεια της κατασκευής θα υπάρχουν συνεχείς κυκλοφοριακές ρυθμίσεις για την υλοποίηση του έργου.
Όπως έχει επίσης ανακοινωθεί θα υπάρξουν και παρεμβάσεις οδικής ασφάλειας στον δρόμο προκειμένου να αυξηθούν τα επίπεδα οδικής ασφάλειας.
Η κατασκευή του αυτοκινητόδρομου αναμένεται να ξεκινήσει μετά την ολοκλήρωση των απαραίτητων μελετών, εγκρίσεων, απαλλοτριώσεων που απαιτούν κάποιους μήνες ενώ θα χρειαστεί και η ανάπτυξη τουλάχιστον τριών εργοταξίων κατά μήκος του υπό κατασκευή τμήματος αλλά και η επάνδρωση του με προσωπικό. Υπολογίζεται πως για το έργο θα απασχοληθούν κατ` ελάχιστον 2.000 άτομα τόσο άμεσα όσο και έμμεσα.
Για την ιστορία να αναφερθεί ότι από την δεκαετία του 1990 έγιναν οι πρώτες προσπάθειες αναβάθμισης σε μικρά τμήματα του δρόμου και μέχρι το 2010 είχαν ολοκληρωθεί οι αναβαθμίσεις στις παρακάμψεις των πόλεων των Χανίων, του Ρεθύμνου και του Ηρακλείου.
Ο σχεδιασμός για την υλοποίηση του ΒΟΑΚ ως σύγχρονος αυτοκινητόδρομος ολοκληρώθηκε το 2018 με την επιλογή τριών διαφορετικών διαγωνισμών για την κάλυψη της απόστασης Χανιά-Άγιος Νικόλαος.
Το βασικό τμήμα από τα Χανιά μέχρι το Ηράκλειο και την Χερσόνησο με τη μέθοδο της παραχώρησης σε ιδιώτη, το τμήμα Χερσόνησος-Νεάπολη με τη μέθοδο της Σύμπραξης Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα και το τμήμα Νεάπολη-Άγιος Νικόλαος ως δημόσιο έργο.
Στις 18 Οκτωβρίου 2018 ξεκινά ο διαγωνισμός για το Χανιά-Ηράκλειο και ο δεύτερος διαγωνισμός για το τμήμα Χερσόνησος-Νεάπολη. Στις 22 Φεβρουαρίου 2022 ξεκινά και ο τρίτος διαγωνισμός για το τμήμα Νεάπολη-Άγιος Νικόλαος.
Το 2021 ο διαγωνισμός για το Χανιά-Ηράκλειο περνά στη Β` φάση και στις 8 Μαΐου 2023 πραγματοποιείται η υποβολή των δεσμευτικών προσφορών από όπου η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ αναδεικνύεται προσωρινός ανάδοχος. Θα χρειαστούν ακόμα δύο χρόνια μέχρι να φτάσουμε στη σημερινή ημέρα όπου θα υπογραφεί η σύμβαση παραχώρησης.
Η ακτινογραφία του τμήματος Χανιά-Ηράκλειο
Το τμήμα Χανιά-Ηράκλειο έχει 9 διαφορετικά κομμάτια τα οποία είναι:
Παράκαμψη Χανίων
Τρεις ανισόπεδους κόμβους σε Βαμβακόπουλο, Μουρνιές και Σούδα περιλαμβάνει η παράκαμψη Χανίων. Το έργο έχει κατασκευαστεί με δύο λωρίδες ανά κατεύθυνση και στηθαίο ασφαλείας.
Σούδα-Καλύβες
Μία σήραγγα μήκους 1,22 χιλιομέτρων και δύο γέφυρες συνολικού μήκους 1,09 χιλιομέτρου περιλαμβάνει το τμήμα Σούδα – Καλύβες. Το μήκος του αυτοκινητόδρομου είναι στα 11 χιλιόμετρα και το μήκος του παράπλευρου δικτύου υπολογίζεται στα 8,9 χιλιόμετρα. Το νέο τμήμα περιλαμβάνει 3 ανισόπεδους κόμβους σε Πλατάνι, Απτέρα και Καλάμι.
Καλύβες – Άγιοι Πάντες
Μία σήραγγα μήκους 230 μέτρων και μία γέφυρα 250 μέτρων περιλαμβάνει η χάραξη στο τμήμα Καλύβες – Άγιοι Πάντες. Στο τμήμα προβλέπονται δύο ανισόπεδοι κόμβοι σε Καλύβες και Άγιους Πάντες, καθώς και παράπλευρο δίκτυο 12,9 χιλιομέτρων.
Άγιοι Πάντες-Βρύσες
Δύο ανισόπεδους κόμβους σε Βάμο και Βρύσες περιλαμβάνει το τμήμα Άγιοι Πάντες – Βρύσες. Στο τμήμα προβλέπεται παράπλευρο δίκτυο μήκους 6,42 χιλιομέτρων.
Βρύσες-Πετρές-Ατσιπόπουλο
Πέντε σήραγγες μήκους 4,59 χιλιομέτρων και 8 γέφυρες μήκους 2,23 χιλιομέτρων περιλαμβάνει το τμήμα του ΒΟΑΚ, Βρύσες – Πετρές – Ατσιπόπουλο. Για το τμήμα προβλέπονται πέντε ανισόπεδοι κόμβοι, εκ των οποίων δύο στη Γεωργιούπολη, μία στην Επισκοπή και δύο στο Γεράνι.
Παράκαμψη Ρεθύμνου
Τρεις ανισόπεδους κόμβους σε Ατσιπόπουλο, Τυμπάκι και Αμάρι περιλαμβάνει η νέα παράκαμψη Ρεθύμνου. Το έργο έχει ήδη κατασκευαστεί με δύο λωρίδες ανά κατεύθυνση και διαχωριστικό στηθαίο ασφαλείας.
Εξάντης-Φόδελε-Ληνοπεράματα
Συνολικά 5 σήραγγες μήκους 3,19 χιλιομέτρων και 18 γέφυρες μήκους 3,08 χιλιομέτρων περιλαμβάνει το τμήμα Εξάντης-Φόδελε -Λινοπεράματα. Οι ανισόπεδοι κόμβοι είναι συνολικά 8 και συγκεκριμένα σε Εξάντη, Μπαλί, Αλμυρίδα, 2 στις Σίσσες, στο Φόδελε, στην Αγία Πελαγία και στο Παλαιόκαστρο. Το μήκος του αυτοκινητόδρομου είναι 36,18 χιλιόμετρα, ενώ το παράπλευρο δίκτυο ξεπερνά τα 35 χιλιόμετρα.
Λινοπεράματα – Γούρνες
Δρόμος με δύο λωρίδες ανά κατεύθυνση και διαχωριστικό στηθαίο, θα είναι ο δρόμος από τα Ληνοπεράματα έως και τις Γούρνες. Η μελέτη προβλέπει συνολικά 8 ανισόπεδους κόμβους σε Ληνοπεράματα, Γάζι, οδό Μεσαράς, λεωφόρο Παπαναστασίου, Κατσαμπά, Αερο- δρόμιο, Καρτερό και Ανώπολη, ο οποίος θα κατασκευαστεί στο πλαίσιο εκσυγχρονισμού του δικτύου.
Γούρνες – Χερσόνησος
Τρεις ανισόπεδους κόμβους σε Γούρνες, νέο Διεθνές Αεροδρόμιο και Καστέλι, περιλαμβάνει η χάραξη από τις Γούρνες ως και τη Χερσόνησο. Η νέα χάραξη θα διαθέτει επίσης δύο λωρίδες ανά κατεύθυνση και διαχωριστικό στηθαίο ασφαλείας.
