Σε αντίθεση με ό,τι γινόταν πριν μερικά χρόνια στον δυτικό κόσμο, η πυρηνική ενέργεια θεωρείται πλέον ένα από τα βασικά συστατικά της πράσινης μετάβασης και η συζήτηση για την κατασκευή νέων πυρηνικών σταθμών δεν αποτελεί πλέον ταμπού, ειδικά ενόψει της μεγάλης αύξησης της ζήτησης για ενέργεια σαν συνέπεια των εξελίξεων στον τομέα της Τεχνητής Νοημοσύνης.
Η αλλαγή κλίματος των τελευταίων ετών έχει αρχίσει να αναπτερώνει τις ελπίδες των υπερμάχων της πυρηνικής ενέργειας στις δυτικές χώρες και αρκετά σχέδια για την κατασκευή νέων σταθμών έχουν αρχίσει να έρχονται στην επιφάνεια.
Υπάρχει όμως ένα σημαντικό πρόβλημα: ποιος θα κατασκευάσει όλους αυτούς τους σταθμούς, με τι κόστος και σε πόσο μεγάλο χρονικό διάστημα. Μπορεί να βλέπουμε αρκετές ανακοινώσεις για σχέδια κατασκευής νέων πυρηνικών εργοστασίων στις ΗΠΑ και άλλες δυτικές χώρες αλλά τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά.
Η εμπειρία των τελευταίων δεκαετιών έχει δείξει πως όλα τα πυρηνικά εργοστάσια που έχουν κατασκευαστεί ή βρίσκονται υπό κατασκευή σε δυτικές χώρες ολοκληρώνονται με μεγάλη χρονική καθυστέρηση και με τεράστιες υπερβάσεις των προϋπολογισμών τους. Όταν δόθηκε η άδεια για την κατασκευή τους το 2009, τα εργοστάσια Vogtle 3 και 4 στην πολιτεία της Γεωργίας των ΗΠΑ αναμενόταν να μπουν σε λειτουργία το 2016 και το 2017 αντίστοιχα με κόστος κατασκευής περίπου 14 δισεκατομμύρια δολάρια. Τελικά μπήκαν σε λειτουργία το 2023 και το 2024, με το τελικό τους κόστος να εκτιμάται γύρω στα 24 δισεκατομμύρια. Κατασκευαστής ήταν η αμερικανική Westinghouse, η οποία ενδιαμέσως πτώχευσε.
Διπλάσιο του προϋπολογισθέντος κόστους αναμένεται να είναι το τελικό για το Hinkley C στην Αγγλία, με κατασκευάστρια την γαλλική EDF, ενώ τριπλάσιο κόστος ήταν τελικά το κόστος κατασκευής του Flamaville 3 στην Γαλλία, με κατασκευάστρια πάλι την ίδια γαλλική εταιρεία. Θεωρητικά, οι ενδιαφερόμενοι από τις δυτικές χώρες θα μπορούσαν να απευθυνθούν στις ρωσικές και κινεζικές επιχειρήσεις, οι οποίες βρίσκονται αυτή την εποχή πίσω από τα περισσότερα υπό εκτέλεση projects για την ανέγερση πυρηνικών εργοστασίων.
Αυτό δεν αποτελεί έκπληξη, καθώς, όπως είχαμε δει πέρυσι το καλοκαίρι (Η μεγάλη παγκόσμια μάχη στην πυρηνική ενέργεια | Liberal.gr), η κατάσταση στην παγκόσμια αγορά πυρηνικής ενέργειας έχει αλλάξει άρδην από το 1981, όταν η ηγεσία της Κίνας έδωσε την έγκρισή της για την ανέγερση του πρώτου πυρηνικού εργοστασίου παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος.
Έτσι όπως είναι τώρα η κατάσταση, με τις περισσότερες δυτικές χώρες να έχουν πατήσει φρένο εδώ και χρόνια, η Ρωσία και η Κίνα είναι οι δύο μεγαλύτερες δυνάμεις στην κατασκευή νέων πυρηνικών εργοστασίων για λογαριασμό τους και για λογαριασμό τρίτων χωρών.
Αυτό σημαίνει πως αν οι δυτικές επιχειρήσεις δεν μπορέσουν να βελτιώσουν τις επιδόσεις τους στο θέμα του κόστους και του χρόνου εκτέλεσης τέτοιων projects, θα δημιουργηθούν δύο σοβαρά προβλήματα.
Από την μία, οι δυτικές χώρες θα αντιμετωπίσουν σοβαρές καθυστερήσεις στην προσπάθεια αναζωογόνησης της πυρηνικής τους βιομηχανίας και από την άλλη, οι περισσότερες τρίτες χώρες, ακόμα και αν είναι φιλικές προς την Δύση, θα αναγκαστούν να καταφύγουν στη λύση των κινεζικών ή ρωσικών κοινοπραξιών για να αναπτύξουν την δική τους πυρηνική βιομηχανία.
Δηλαδή, η παγκόσμια πυρηνική βιομηχανία θα κυριαρχείται σε λίγα χρόνια από δυνάμεις εχθρικές προς το δυτικό μπλοκ.
Τα πράγματα φαίνονται αρκετά δύσκολα, όμως μπορεί να υπάρχουν και άλλες λύσεις. Όπως είδαμε σε ένα χθεσινό άρθρο του Bloomberg, οι νοτιοκορεατικές εταιρείες που ανέλαβαν στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα να κατασκευάσουν το Barakah Project, με τέσσερις πυρηνικούς αντιδραστήρες, ολοκλήρωσαν το έργο με πολύ μικρές χρονικές καθυστερήσεις και με σχεδόν αμελητέα υπέρβαση του προϋπολογισμού των 20 δισεκατομμυρίων δολαρίων σύμφωνα με το συμβόλαιο που είχε υπογραφεί το 2009.
Στο ίδιο άρθρο είδαμε πως κάτι παρόμοιο πέτυχαν οι Κορεάτες στο πυρηνικό εργοστάσιο της Saeul στην Νότια Κορέα. Σύμφωνα με το διεθνές πρακτορείο, η Νότια Κορέα άρχισε να ασχολείται με την πυρηνική ενέργεια το 1953. Το 1971 άρχισε η κατασκευή του πρώτου εργοστασίου, με αμερικανική τεχνολογία. Τώρα, λειτουργούν 26 αντιδραστήρες στην χώρα και πολλοί ακόμα βρίσκονται υπό κατασκευή.
Τα έργα εκτελούνται πλέον από τοπικές επιχειρήσεις που έχουν αναπτύξει την δική τους τεχνογνωσία. Το έργο στα ΗΑΕ ήταν το πρώτο εκτός Νοτίου Κορέας για τις επιχειρήσεις της χώρας, οι οποίες φιλοδοξούν να κινηθούν πολύ δυνατά τα επόμενα χρόνια. Ήδη, μία κοινοπραξία κορεατικών εταιρειών έχει κερδίσει τον διαγωνισμό για την κατασκευή δύο πυρηνικών αντιδραστήρων στην Τσεχία, αξίας περίπου 18 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Αξιοσημείωτο είναι πως στον διαγωνισμό επικράτησε της γαλλικής EDF, η οποία έχει κατασκευάσει δεκάδες εργοστάσια στην Γαλλία και αλλού. Όπως αναφέρεται στο άρθρο του διεθνούς πρακτορείου, αυτή την στιγμή οι κορεατικές επιχειρήσεις συζητούν με πλήθος κυβερνήσεων και εταιρειών παραγωγής ενέργειας ανά τον κόσμο για την συμμετοχή τους σε διαγωνισμούς κατασκευής νέων πυρηνικών εργοστασίων ή για την προμήθεια πυρηνικού εξοπλισμού.
Σε ένα σχετικό πίνακα είδαμε πως οι μόνες χώρες με τις οποίες δεν συζητά είναι η Ρωσία, η Κίνα, το Ιράν, η Γαλλία και η Ιαπωνία. Οι τέσσερις από αυτές τις χώρες έχουν δική τους πυρηνική τεχνολογία, ενώ το Ιράν βρίσκεται υπό καθεστώς κυρώσεων. Αυτό σημαίνει πως όλες οι χώρες που επιθυμούν να αναπτύξουν την πυρηνική τους βιομηχανία είναι σε επαφή με επιχειρήσεις από την Νότια Κορέα.
Οι κορεατικές εταιρείες ήδη προμηθεύουν με σχετικό εξοπλισμό τα πυρηνικά εργοστάσια υπό κατασκευή στις ΗΠΑ και αναμένεται να παίξουν ενεργό ρόλο στην κατασκευή και των αντιδραστήρων νέου τύπου, δηλαδή των SMR (Small Modular Reactors, μικροί αρθρωτοί αντιδραστήρες).
Όπως είναι τώρα η κατάσταση, με τις αμερικανικές και γαλλικές εταιρείες να μην μπορούν εύκολα να εκτελέσουν τέτοια μεγάλα έργα χωρίς υπερβάσεις στους χρονικούς και χρηματικούς προϋπολογισμούς, και με τις ιαπωνικές να μην έχουν συνέλθει ακόμα πλήρως από το σοκ της Φουκούσιμα το 2011, οι κορεατικές επιχειρήσεις φαίνονται σαν μία πολλά υποσχόμενη λύση για τις χώρες του Δυτικού μπλοκ που επιθυμούν να ανεγείρουν νέα πυρηνικά εργοστάσια. Το λέμε αυτό γιατί λογικά, η συμμετοχή ρωσικών και κινεζικών επιχειρήσεων σε τέτοια έργα δεν αποτελεί πλέον μία λογική λύση.
Αν οι κορεατικές κοινοπραξίες, οι οποίες στηρίζονται ισχυρά από την κυβέρνηση της χώρας τους, μπορέσουν να πείσουν τους ενδιαφερόμενους πως μπορούν όντως να εκτελέσουν και για αυτούς τα έργα με την ίδια επιτυχία όσον αφορά το κόστος και τον χρόνο κατασκευής, τότε θα έχουν ένα ισχυρό προβάδισμα απέναντι στους ανταγωνιστές τους. Δύο πιθανά προβληματικά σημεία, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Bloomberg, είναι τα παρακάτω.
Η πιθανότητα εκλογής νέου προέδρου, στις επικείμενες εθνικές εκλογές της χώρας, ο οποίος δεν θα είναι τόσο υποστηρικτικός για την πυρηνική βιομηχανία όσο οι προκάτοχοί του. Και οι κατηγορίες που έχουν ακουστεί, σύμφωνα με τις οποίες το χαμηλό κόστος κατασκευής στους 4 αντιδραστήρες των ΗΑΕ έχει σχέση με την χρήση πολύ φθηνού εργατικού δυναμικού από μετανάστες, κάτι που δεν θα είναι εύκολο να γίνει σε ευρωπαϊκή χώρα ή στις ΗΠΑ.
Ανεξάρτητα από αυτά όμως, είναι φανερό πως η κορεατική πυρηνική βιομηχανία έχει θέσει σοβαρή υποψηφιότητα για να αναλάβει μεγάλο μερίδιο στην κατασκευή των νέων πυρηνικών σταθμών στις χώρες του κόσμου που δεν επιθυμούν να ανεβούν πάνω στα κινεζικά ή τα ρωσικά ενεργειακά άρματα και να κρατήσει μία καλή άμυνα απέναντι στην προσπάθεια της Κίνας και της Ρωσίας να κυριαρχήσουν στην παγκόσμια αγορά.
