Με ισχυρή συμμετοχή της αγοράς ολοκληρώθηκε η νέα δημοπρασία για το ειδικό μηνιαίο προϊόν μεταφοράς φυσικού αερίου “Route 1” στον Κάθετο Διάδρομο, αποδεικνύοντας πως ο αγωγός αποκτά πλέον στρατηγικό ρόλο στη διασφάλιση της ενεργειακής τροφοδοσίας της Ευρώπης.
Στη διαδικασία, που πραγματοποιήθηκε από κοινού από τον ΔΕΣΦΑ και τους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς Βουλγαρίας, Ρουμανίας, Μολδαβίας και Ουκρανίας, δεσμεύτηκε για τον Νοέμβριο συνολική ποσότητα 6,32 GWh την ημέρα από τρεις διαφορετικούς χρήστες.
Χαμηλότερα κόστη – μεγαλύτερη ανταγωνιστικότητα
Η επιτυχία της δημοπρασίας δεν είναι τυχαία καθώς σημαντικό ρόλο έπαιξε η απόφαση των διαχειριστών να μειώσουν τα τέλη διέλευσης, ώστε ο Κάθετος Διάδρομος να γίνει πιο ελκυστικός σε σχέση με άλλες διαδρομές.
Η συμφωνία αυτή επιτεύχθηκε στις αρχές Οκτωβρίου, στη συνάντηση που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα με τη συμμετοχή του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρου Παπασταύρου.
Εκεί αποφασίστηκε μεσοσταθμική μείωση των τιμολογίων κατά 10%, ενώ Transgaz και VestMoldTransgaz έκαναν ακόμη πιο γενναίο βήμα, μειώνοντας τις χρεώσεις τους έως και 50%.
Ουκρανία στο επίκεντρο
Πρόκειται για την πρώτη δημοπρασία του αναβαθμισμένου προϊόντος δυναμικότητας, το οποίο εγκρίθηκε από τις εθνικές ρυθμιστικές αρχές και θα διατίθεται για διάστημα έξι μηνών, έως τον Απρίλιο του 2026.
Στόχος του είναι να στηρίξει τις άμεσες ενεργειακές ανάγκες της Ουκρανίας, ιδιαίτερα ενόψει ενός δύσκολου χειμώνα, όπου η ενεργειακή αυτάρκεια της χώρας αποτελεί κρίσιμο παράγοντα ανθεκτικότητας.
Το αποτέλεσμα ενισχύει την ενεργειακή ασφάλεια της Ουκρανίας αλλά και την εικόνα της Ελλάδας ως στρατηγικού ενεργειακού κόμβου για τη Νοτιοανατολική και Κεντρική Ευρώπη.
Ο Κάθετος Διάδρομος, που συνδέει το ελληνικό σύστημα με τα βόρεια δίκτυα μέσω της Διαβαλκανικής οδού, εξελίσσεται σε μία από τις βασικές ραχοκοκαλιές για τη διαφοροποίηση των πηγών προμήθειας φυσικού αερίου από τον Νότο προς τον Βορρά.
Διατλαντική διάσταση και αμερικανικό LNG
Η αυξημένη σημασία του έργου δεν περιορίζεται μόνο στην Ευρώπη. Ο Κάθετος Διάδρομος εντάσσεται στον στρατηγικό σχεδιασμό των Ηνωμένων Πολιτειών για τη μείωση της εξάρτησης της Ευρώπης από το ρωσικό αέριο.
Η συνεχής ροή αμερικανικού LNG προς την Ελλάδα και στη συνέχεια προς τα Βαλκάνια ενισχύει τον ρόλο της χώρας μας ως πύλης εισόδου για εναλλακτικά φορτία και καθιστά τον διάδρομο ακόμη πιο κρίσιμο σε γεωπολιτικό επίπεδο.
Το βλέμμα στην P-TEC
Στην ίδια κατεύθυνση, ιδιαίτερο ενδιαφέρον συγκεντρώνει η επικείμενη 6η υπουργική διάσκεψη P-TEC (Partnership for Transatlantic Energy Cooperation), που θα φιλοξενηθεί στις 6 και 7 Νοεμβρίου στην Αθήνα. Εκεί θα βρεθούν εκπρόσωποι 25 χωρών και δεκάδες επιχειρηματικές αποστολές, με την ενεργειακή ασφάλεια, τις υποδομές LNG και τον Κάθετο Διάδρομο να βρίσκονται ψηλά στην ατζέντα.
Η επιλογή της Αθήνας για την κορυφαία αυτή συνάντηση δεν είναι τυχαία καθώς επιβεβαιώνει τον αυξανόμενο ρόλο της Ελλάδας ως γέφυρα ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Ευρώπη, αλλά και ως βασικό κρίκο στη νέα ενεργειακή αρχιτεκτονική της Μεσογείου.
Η επιτυχής δημοπρασία του Νοεμβρίου σηματοδοτεί την απαρχή ενός νέου κεφαλαίου για τον Κάθετο Διάδρομο. Με την Ουκρανία να ενισχύει την ενεργειακή της ασφάλεια και την Ευρώπη να κερδίζει μια αξιόπιστη, διαφοροποιημένη οδό προμήθειας, η Ελλάδα τοποθετείται στο κέντρο ενός στρατηγικού σχεδίου που αλλάζει τον χάρτη της ενεργειακής ασφάλειας.
