Την ώρα που αυξάνονται οι ενδείξεις ότι η οικονομική ανάκαμψη… κατεβάζει ταχύτητα και ταυτόχρονα εμφανίζει πολύ διαφορετικά χαρακτηριστικά από χώρα σε χώρα, οι εκτιμήσεις που βλέπουν το φως της δημοσιότητας αναφέρουν ότι το δεύτερο κύμα κορονοϊού θα προκαλέσει υπερδιπλάσιο αριθμό θανάτων σε σύγκριση με το πρώτους οκτώ μήνες του 2020.
Οι κεντρικές τράπεζες διοχετεύουν απεριόριστη ρευστότητα στο σύστημα και οι κυβερνήσεις παγκοσμίως εφαρμόζουν μέτρα στήριξης τρισεκατομμυρίων για να αντιμετωπιστούν οι επιπτώσεις του covid-19, όμως τα στοιχεία δεν είναι ενθαρρυντικά.
Στην Ευρώπη ειδικότερα, ο Αύγουστος ήταν μήνας βημάτων προς τα πίσω για τις μεγαλύτερες οικονομίες με τους δείκτες PMI να υποχωρούν σε Γερμανία, Γαλλία, Ισπανία και Ιταλία, ο πληθωρισμός βρέθηκε σε αρνητικό έδαφος ενισχύοντας τις πιέσεις προς την ΕΚΤ για επιπρόσθετα μέτρα, ενώ η ανεργία αυξήθηκε και οι λιανικές πωλήσεις σημείωσαν πτώση.
Τι θα γίνει, λοιπόν, αν η πανδημία συνεχίσει να καλπάζει και ένα δεύτερο κύμα μολύνσεων αναγκάσει τις οικονομίες ανά τον κόσμο να «μαζευτούν» ακόμα και αν δεν οδηγήσει σε νέα γενικευμένα lockdown; Ο κίνδυνος του «double-dip», μιας διπλής ύφεσης δηλαδή, είναι υπαρκτός και θα γίνεται πιο ορατός όσο τα κρούσματα αυξάνονται τους χειμερινούς μήνες και το εμβόλιο αργεί. Η διπλή ύφεση λαμβάνει χώρα όταν η οικονομία ανακάμπτει για μικρό χρονικό διάστημα, μετά από τουλάχιστον δύο τρίμηνα συρρίκνωσης και στη συνέχεια το ΑΕΠ συρρικνώνεται και πάλι.
Την περασμένη Πέμπτη, το Institute for Health Metrics and Evaluation (IHME) του Πανεπιστημίου Washington προχώρησε στις πρώτες προβλέψεις του για την πανδημία. Σύμφωνα με το IHME, οι συνολικοί θάνατοι την 1η Ιανουαρίου του 2021 θα έχουν ξεπεράσει τα 2,8 εκατομμύρια παγκοσμίως, που σημαίνει ότι μέσα στους επόμενους 4 μήνες θα πρέπει να περιμένουμε 1,9 εκατομμύρια θανάτους, όταν μέχρι σήμερα ο συνολικός αριθμός των θυμάτων ανέρχεται σε 880.000.
Παράλληλα, το IHME σημειώνει ότι με τη χρήση μάσκας και την τήρηση των αποστάσεων μπορούν να σωθούν πάνω από 770.000 ζωές. Αν επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις, τότε το δεύτερο κύμα θα είναι στην ουσία ισχυρότερο, απλώς ο κόσμος θα έχει μάθει να ζει με τον ιό και γι’ αυτό μπορούν να επιτευχθούν καλύτερα αποτελέσματα.
Καμπανάκια από Bank of America, Oxford Economics
Σε κάθε περίπτωση ο κίνδυνος διπλής ύφεσης επισημαίνεται στις εκθέσεις οίκων, όπως της Bank of America και της Oxford Economics, με τους αναλυτές να καλούν κυβερνήσεις και κεντρικές τράπεζες να είναι έτοιμες να δράσουν.
Ενδεικτικό είναι το παράδειγμα της Γαλλίας και του σχεδίου ανάκαμψης ύψους 100 δισ. ευρώ που παρουσίασε ο Εμμανουέλ Μακρόν. Η Oxford Economics χαρακτηρίζει το πακέτο «φιλόδοξο» αλλά σημειώνει ότι βασίζεται κυρίως σε επενδυτικά σχέδια, τα οποία καθυστερούν να μεταφραστούν σε ανάπτυξη σε σύγκριση με άλλα πιο άμεσα μέτρα. Εκφράζει, λοιπόν, ανησυχίες για την αποτελεσματικότητα του σχεδίου όσον αφορά τη διατήρηση των θέσεων εργασίας και την αποφυγή μαζικών επιχειρηματικών «λουκέτων».
Η Bank of America, από την πλευρά της, εκτιμά πως ακόμα και στο καλύτερο σενάριο, κατά το οποίο θα υπάρξουν ανακοινώσεις για αποτελεσματικό εμβόλιο κατά του covid-19, θα συνεχιστούν τα μέτρα στήριξης της οικονομίας και το περιβάλλον χαμηλών επιτοκίων, ο δείκτης-καθρέφτης της παγκόσμιας οικονομίας, S&P 500, θα ενισχυθεί τους επόμενους μήνες… μόλις κατά 16,7% σε σύγκριση με το κλείσιμο της Παρασκευής 4/9.
Και λέμε «μόλις» γιατί στο «ρεαλιστικό κακό σενάριο» - και όχι στο ακραίο δυσμενές – ήτοι το σενάριο που θα δούμε ένα δεύτερο κύμα κορονοϊού και διπλή ύφεση, ο S&P 500 θα καταγράψει απώλειες άνω του 35% για να υποχωρήσει στις 2.200 μονάδες από 3.426 σήμερα. Σύμφωνα με άλλη έρευνα της BofA, οι διαχειριστές κεφαλαίων αναμένουν σε ποσοστό 37% double dip ύφεση, με την ανάκαμψη τελικά να είναι σχήματος «W», ενώ σε ποσοστό 31% βλέπουν ανάπτυξη σχήματος «U» και μόλις 17% κάνει λόγο για ανάκαμψη τύπου «V».
Τέλος, έρευνα του National Association for Business Economics (ΝΑΒΕ) στις ΗΠΑ δίνει πιθανότητα 25% στο ενδεχόμενο διπλής ύφεσης και τοποθετεί το επόμενο πακέτο στήριξης της αμερικανικής οικονομίας στα 1,5 τρισ. δολάρια. Σημειώνεται ότι η τελευταία διπλή ύφεση στη μεγαλύτερη οικονομία του πλανήτη σημειώθηκε το 1980 όταν μετά από ύφεση 6 μηνών, το αμερικανικό ΑΕΠ επέστρεψε σε ανάπτυξη για 12 μήνες και στη συνέχεια έπεσε πάλι σε ύφεση που κράτησε 16 μήνες.
