Το στοίχημα του Γκάβιν Νιούσομ και οι Δημοκρατικοί απέναντι στον καθρέφτη
AP Photo/Rich Pedroncelli, file
AP Photo/Rich Pedroncelli, file

Το στοίχημα του Γκάβιν Νιούσομ και οι Δημοκρατικοί απέναντι στον καθρέφτη

Με τους όρους του αντιπάλου επιλέγει να παίξει ο Γκάβιν Νιούσομ και προβάλλει ως ηγετική φωνή σε ένα αποπροσανατολισμένο και σε αέναη αναζήτηση ταυτότητας Δημοκρατικό Κόμμα, το οποίο αδυνατεί να διαμορφώσει μία ξεκάθαρη στρατηγική απέναντι στον Ντόναλντ Τραμπ και τους Ρεπουμπλικανούς. Ο κυβερνήτης της Καλιφόρνια ανεβάζει τους τόνους και βγαίνει «μπροστά» προτάσσοντας την υπεράσπιση των θεσμών, δίχως ταυτόχρονα να «χαρίζεται» στους Δημοκρατικούς.

«Ξυπνήστε. Χάνουμε αυτή τη χώρα σε πραγματικό χρόνο. Δεν πρόκειται για σχήμα λόγου. Δεν πρόκειται για υπερβολή. Συμβαίνει τώρα. Δεν υπάρχει δεύτερη ευκαιρία. 249 χρόνια αξιών ανθεκτικών στον χρόνο, τα καλύτερα στοιχεία της Ρωμαϊκής δημοκρατίας, της Ελληνικής δημοκρατίας, της διάκρισης των εξουσιών, της λαϊκής κυριαρχίας», δήλωνε προ ημερών από το βήμα της διάσκεψης του Politico στο Σακραμέντο ο Γκάβιν Νιούσομ για να προσθέσει πως το Κράτος Δικαίου υποκαθίσταται από την κυριαρχία του Ντόναλντ Τραμπ - «τελεία και παύλα». 

Ο Νιούσομ, πολιτικός που μέχρι πρότινος συχνά κατηγορούνταν ότι περιορίζεται σε κομματικά ζητήματα ή σε πολιτειακές πρωτοβουλίες, εμφανίζεται πλέον με ξεκάθαρη ατζέντα: την υπεράσπιση του Συντάγματος και των θεσμών απέναντι σε αυτό που ο ίδιος ορίζει ως απειλή για το δημοκρατικό πολίτευμα.

Με σκληρή κριτική προς τον Ντόναλντ Τραμπ, ο Νιούσομ καταγγέλλει τη διογκούμενη ρητορική περί τρίτης θητείας, υπογραμμίζοντας ότι ο Αμερικανός πρόεδρος μιλά σοβαρά όταν αφήνει να εννοηθεί πως θέλει να διεκδικήσει ξανά το αξίωμα, σε ευθεία παραβίαση του αμερικανικού Συντάγματος. Προειδοποιεί τους Αμερικανούς να «ξυπνήσουν» μπροστά σε αυτό που χαρακτηρίζει κατάφωρη περιφρόνηση του προέδρου προς τους δημοκρατικούς θεσμούς.

Οι δηλώσεις Τραμπ για μια νέα θητεία πέραν των δύο συνταγματικά κατοχυρωμένων ορίων συνιστούν μείζονα κίνδυνο για το Κράτος Δικαίου και για τη σταθερότητα του πολιτεύματος, δηλώνει: «Δεν μπορούμε να εθελοτυφλούμε» και το διακύβευμα δεν είναι απλώς μια εκλογική αναμέτρηση, αλλά η ίδια η έννοια της διακυβέρνησης με θεσμούς και κανόνες.

Το πολιτικό στίγμα του Γκάβιν Νιούσομ δεν περιορίζεται στην καταγγελία του Ντόναλντ Τραμπ. Έχει εδώ και καιρό καλέσει τους Δημοκρατικούς επίσης να «ξυπνησουν» και να κοιταχτούν στον καθρέφτη.

«Αν θέλουμε να αντιμετωπίσουμε την πρόκληση, πρέπει πρώτα να δούμε ποιοι είμαστε. Δεν ξέρω τι είναι το κόμμα» δήλωνε τον Απρίλιο σε συνέντευξή του στην επιθεώρηση The Hill που συζητήθηκε. Δηλώνοντας αβέβαιος τι ακριβώς εκπροσωπεί σήμερα το Δημοκρατικό Κόμμα, ποιος το καθοδηγεί ή προς ποια κατεύθυνση θέλει να κινηθεί, καλεί σε ανανέωση και αυτοκριτική εντός του κόμματος. Πρόκειται για μια στρατηγική προσέγγιση που θέλει τους Δημοκρατικούς όχι απλώς να αντιπαρατίθενται στον Τραμπ, αλλά να ξαναβρίσκουν το νήμα της σύνδεσής τους με την κοινωνία, με τους πολίτες που αποστασιοποιούνται από την πολιτική, τους θεσμούς και τους ίδιους.

Ο Νιούσομ έχει επιλέξει να υιοθετήσει μία επικοινωνιακή στρατηγική που σε μεγάλο βαθμό θυμίζει τον πολιτικό αντίπαλό του. Με σκληρή ρητορική, αιχμηρές φράσεις και εμφανή πρόθεση να προκαλέσει την προσοχή των μέσων, δανείζεται από το στιλ του Τραμπ αλλά με αντίστροφη στόχευση. Όπως παρατηρούν αναλυτές, ο Νιούσομ έχει αντιληφθεί ότι σε μια εποχή όπου η δημόσια σφαίρα κυριαρχείται από πολιτικό θέαμα και από συνθήματα, η παραδοσιακή πολιτική επιχειρηματολογία δύσκολα επιβιώνει χωρίς ένταση, εικόνα και «εμπρηστικές» αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Οι Δημοκρατικοί αντιμετωπίζουν σοβαρή κρίση ταυτότητας και πολλοί εκτιμούν πως, αν δεν κατορθώσουν να διαμορφώσουν έναν πειστικό λόγο απέναντι στον Τραμπ, κινδυνεύουν να ηττηθούν κατά κράτος. Το κενό αυτό επιχειρεί να καλύψει ο Γκάβιν Νιούσομ, χωρίς ωστόσο να είναι βέβαιο ότι το στοίχημα θα αποδώσει την ώρα της μεγάλης δοκιμασίας.

Από τη μια πλευρά, ο Νιούσομ αναδεικνύεται σε ηγετική φωνή που προβάλλει τη θεσμική συνέχεια και υπερασπίζεται τις αξίες της δημοκρατίας. Από την άλλη, το κάνει με όρους που μοιάζουν με εκείνους του αντιπάλου του, επιλέγοντας την ένταση και τη δραματικότητα για να θέσει τον εαυτό του δυναμικά στο επίκεντρο της προσοχής, να γίνει το αντίπαλο δέος του Τραμπ.

Η στάση αυτή έχει ανοίξει συζητήσεις στο εσωτερικό του Δημοκρατικού Κόμματος. Για κάποιους, ενσαρκώνει μια νέα γενιά ηγετών που είναι έτοιμοι να μιλήσουν με το ίδιο πάθος και την ίδια ορμή που κινητοποιεί τη βάση των Ρεπουμπλικανών. Για άλλους, πρόκειται για έναν πολιτικό που ρισκάρει να απολέσει το θεσμικό βάθος του κόμματος, ενδίδοντας σε μια επικοινωνιακή τακτική που μπορεί να αποδώσει πρόσκαιρα, αλλά όχι μακροπρόθεσμα.

Το βέβαιο, πάντως, είναι ότι με τις παρεμβάσεις του έχει κατορθώσει να φέρει στο επίκεντρο της δημόσιας συζήτησης το ίδιο το ζήτημα της δημοκρατίας ως καθημερινό πολιτικό διακύβευμα.

Ο ίδιος ο Νιούσομ επιμένει ότι δεν έχει προσωπική φιλοδοξία που να υπερβαίνει την τρέχουσα θητεία του στην Καλιφόρνια. Όμως η δημόσια παρουσία του, οι παρεμβάσεις του σε ζητήματα εθνικής κλίμακας και η εικόνα που καλλιεργεί ως βασικός αντίπαλος του Ντόναλντ Τραμπ, τον τοποθετούν αντικειμενικά στο προσκήνιο ως πιθανό μελλοντικό υποψήφιο για τον Λευκό Οίκο. Οι αναλυτές δεν παραβλέπουν ότι η Καλιφόρνια, με το πολιτικό και οικονομικό της βάρος, μπορεί να αποτελέσει το προπύργιο μιας εναλλακτικής αφήγησης για το μέλλον των Ηνωμένων Πολιτειών.

Από το Σακραμέντο μέχρι τα ομοσπονδιακά δικαστήρια, από τις ομιλίες του στο εσωτερικό του Δημοκρατικού Κόμματος έως τις σκληρές του αντιπαραθέσεις με τον Τραμπ, ο Γκάβιν Νιούσομ δείχνει σε κάθε περίπτωση να έχει επιλέξει τον δρόμο της άμεσης, προσωπικής πολιτικής μάχης.

Σε αυτό το πλαίσιο, κινήθηκε και η ανάλυση της Αλεξάνδρας Φιλήνδρα, καθηγήτριας Πολιτικών Επιστημών και Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Ιλινόι, σε συνέντευξη που παραχώρησε πρόσφατα στο Liberal με αφορμή την κίνηση Τραμπ να αναπτύξει την Εθνοφρουρά στο Λος Άντζελες, η οποία και προκάλεσε «μετωπική» με τον Νιούσομ.

Ερωτηθείσα για τη συνολική στάση των Δημοκρατικών, η κα Φιλήνδρα ανέφερε ότι στο σύνολό τους εμφανίζονται άφωνοι. «Οι Δημοκρατικοί σε ομοσπονδιακό επίπεδο μοιάζουν άφωνοι, ανίκανοι να αντιπαρατεθούν σε αυτό το είδος πολιτικής», δήλωσε. Μοναδική εξαίρεση θεωρεί τον Γκάβιν Νιούσομ, ο οποίος έχει υιοθετήσει μία πιο επιθετική επικοινωνιακή στρατηγική, ειρωνευόμενος δημοσίως τον Τραμπ. «Είναι ο μόνος που φαίνεται να κατανοεί το παιχνίδι» ανέφερε και παρότι η ίδια δεν θεωρεί αυτό το ύφος πολιτικά ή ηθικά σωστό, αναγνωρίζει ότι ίσως είναι το μόνο που μπορεί να αποδειχθεί αποτελεσματικό απέναντι στη στρατηγική του Αμερικανού προέδρου και να σπάσει την επικοινωνιακή κυριαρχία του Λευκού Οίκου.