Οι ρωσικές δυνάμεις φαίνεται να βρίσκονται ένα βήμα πριν από την κατάληψη του Ποκρόβσκ, στην ανατολική Ουκρανία, μιας πόλης που έχει πλέον χάσει τη στρατηγική της αξία, αλλά έχει αποκτήσει βαθύ συμβολικό φορτίο για τη Μόσχα. Μετά από 21 μήνες αιματηρών συγκρούσεων, ο Βλαντίμιρ Πούτιν αγγίζει τη μεγαλύτερη νίκη του από το 2023, σε μια μάχη που έχει μετατραπεί σε επικοινωνιακό και πολιτικό στοίχημα.
Οι μάχες μέσα στην πόλη έχουν ενταθεί τις τελευταίες ημέρες, μετά την επιτυχημένη διείσδυση ρωσικών στρατευμάτων. Η πτώση του Ποκρόβσκ που θα συνιστούσε τη μεγαλύτερη νίκη για τη Μόσχα από το 2023, μοιάζει πλέον σχεδόν αναπόφευκτη, σύμφωνα με μαρτυρίες από το πεδίο που επικαλείται το CNN.
Το Κίεβο αρνήθηκε τους ρωσικούς ισχυρισμούς ότι οι ουκρανικές δυνάμεις στο Ποκρόβσκ έχουν περικυκλωθεί, δηλώνοντας την Τετάρτη ότι οι επιχειρήσεις για την ανακοπή της ρωσικής προέλασης συνεχίζονται. Ωστόσο, Ουκρανοί στρατιώτες στο έδαφος περιγράφουν μια όλο και πιο ζοφερή πραγματικότητα.
«Η κατάσταση είναι δύσκολη, με κάθε είδους μάχες να μαίνονται από ανταλλαγές πυρών σε αστικές περιοχές έως βομβαρδισμούς με κάθε τύπο όπλου», δήλωσε στο CNN ένας διοικητής τάγματος.
«Είμαστε σχεδόν περικυκλωμένοι, αλλά το έχουμε συνηθίσει», πρόσθεσε. Ένας άλλος στρατιώτης, που επίσης ζήτησε να μην αποκαλυφθεί το όνομά του, είπε στο CNN ότι ο ρωσικός στρατός εξακολουθεί να προελαύνει με μεγάλες δυνάμεις ανδρών.
«Η ένταση των κινήσεών τους είναι τόσο μεγάλη, που οι Ουκρανοί χειριστές drones δεν μπορούν να παρακολουθήσουν τον ρυθμό», δήλωσε στο CNN ένας στρατιώτης από τη μονάδα drones Peaky Blinders. «Οι Ρώσοι συχνά κινούνται σε ομάδες των τριών, υπολογίζοντας ότι οι δύο θα καταστραφούν, αλλά ο τρίτος θα φτάσει στην πόλη. Περίπου εκατό τέτοιες ομάδες μπορεί να περάσουν μέσα σε μια μέρα».
Mάχη με συμβολικό βάρος
Ο ισχυρισμός ότι η Ρωσία είναι διατεθειμένη να θυσιάσει δύο στρατιώτες για να περάσει ένας μπορεί να ακούγεται παράλογος, αλλά συμβαδίζει με τις παρατηρήσεις διεθνών ερευνητών που έχουν καταγράψει πολύ υψηλό αριθμό ρωσικών απωλειών γύρω από το Ποκρόβσκ, παρά το γεγονός ότι η κατάληψη της πόλης δεν θα αλλάξει ουσιαστικά τη στρατιωτική εικόνα στο πεδίο.
Κι αυτό γιατί η μάχη για το Ποκρόβσκ έχει πάψει να είναι μια σύγκρουση στρατηγικής σημασίας για τον έλεγχο ενός κρίσιμου κόμβου ανεφοδιασμού και έχει πλέον μετατραπεί σε μια μάχη συμβολισμού.
«Από στρατιωτικής άποψης, δεν βγάζει νόημα», δήλωσε ο Τζορτζ Μπάρος, επικεφαλής των ομάδων Ρωσίας και Γεωχωρικών Πληροφοριών στο Institute for the Study of War (ISW), ένα think tank με έδρα την Ουάσιγκτον.
Το Ποκρόβσκ θεωρούνταν επί χρόνια κομβική πόλη για τους Ουκρανούς, χάρη στις οδικές και σιδηροδρομικές συνδέσεις του. Βρίσκεται σε σημείο διασταύρωσης κύριων οδικών αξόνων, που οδηγούν προς το Ντόνετσκ και την Κοσταντινίβκα στα ανατολικά, και προς το Ντνίπρο και τη Ζαπορίζια στα δυτικά.
«Είχε επιχειρησιακή σημασία, γιατί αποτελούσε γραμμή ανεφοδιασμού που στήριζε την ουκρανική επιμελητεία και από εκεί διακλαδιζόταν και τροφοδοτούσε τις υπόλοιπες ουκρανικές τακτικές θέσεις σε μικρότερα χωριά και στις γύρω περιοχές του Ποκρόβσκ», εξήγησε ο Μπάρος.
Ωστόσο, αυτό άλλαξε όταν η Ρωσία άρχισε να περικυκλώνει το Ποκρόβσκ μέσα στο καλοκαίρι.
Οι συνεχείς επιθέσεις με drones και πυροβολικό στον βασικό αυτοκινητόδρομο και στη σιδηροδρομική γραμμή ανάγκασαν το Κίεβο να αναζητήσει εναλλακτικές διαδρομές ανεφοδιασμού, απομακρύνοντας έτσι τη λειτουργία κόμβου από το Ποκρόβσκ, μια σημαντική επιτυχία για τη Μόσχα.
Η πόλη φιλοξενούσε επίσης το τελευταίο ενεργό ανθρακωρυχείο άνθρακα στην Ουκρανία, το οποίο όμως αναγκάστηκε να διακόψει τη λειτουργία του στις αρχές του έτους.
«Από εδώ και πέρα, η κατάληψη του Ποκρόβσκ δεν προσφέρει ουσιαστικά τίποτα επιχειρησιακά στους Ρώσους, καθώς έχουν ήδη πετύχει το βασικό αποτέλεσμα που επιδίωκαν εδώ και καιρό», δήλωσε στο CNN ο Μπάρος.
Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι ανέφερε νωρίτερα αυτή την εβδομάδα ότι η Ρωσία έχει συγκεντρώσει περίπου 170.000 στρατιώτες στην περιοχή για να ενισχύσει την επίθεση στο Ποκρόβσκ.
Είναι πλέον σαφές ότι, παρότι το Ποκρόβσκ έχει σχεδόν ισοπεδωθεί και η στρατηγική του αξία έχει ουσιαστικά εκλείψει, έχει μετατραπεί σε σύμβολο. Και σε έναν πόλεμο που έχει σε μεγάλο βαθμό παγιδευτεί σε στασιμότητα, τέτοια σύμβολα έχουν βαρύνουσα σημασία.
Το Ποκρόβσκ θα είναι η μεγαλύτερη πόλη που θα έχει καταλάβει η Ρωσία μετά το Μπαχμούτ, τον Μάιο του 2023. Πριν από τον πόλεμο, στην πόλη ζούσαν περίπου 60.000 κάτοικοι, όμως η μεγάλη πλειονότητα έχει εγκαταλείψει την περιοχή από τότε που η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022. Σύμφωνα με τις ουκρανικές αρχές, περίπου 1.200 άμαχοι εξακολουθούν να παραμένουν στην πόλη.
Μερικοί από όσους παραμένουν στο Ποκρόβσκ έχουν χάσει το παράθυρο ευκαιρίας για να διαφύγουν, οι ουκρανικές αρχές δηλώνουν ότι οι εκκενώσεις είναι πλέον αδύνατες, ενώ άλλοι φαίνεται να περιμένουν την άφιξη των ρωσικών στρατευμάτων. Το ρωσικό υπουργείο Άμυνας έχει ήδη δημοσιοποιήσει βίντεο που, όπως υποστηρίζει, δείχνει τη μεταφορά κατοίκων του Ποκρόβσκ προς ρωσικά εδάφη.
«Στρατηγικά, από πολιτικής και επικοινωνιακής άποψης, το Ποκρόβσκ είναι εξαιρετικά σημαντικό, γιατί ο Βλαντίμιρ Πούτιν έχει επανειλημμένα προβεί σε δημόσιες δηλώσεις, τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο, σχετικά με την κατάληψή του», εξήγησε ο Τζορτζ Μπάρος.
«Ο Πούτιν διεξάγει μια στρατηγική εκστρατεία πληροφόρησης, με στόχο να παρουσιάσει τη στρατιωτική νίκη της Ρωσίας ως αναπόφευκτη», πρόσθεσε.
«Καμία εντολή για υποχώρηση»
Ο Πούτιν έχει καταστήσει σαφές ότι στόχος του είναι η κατάληψη ολόκληρων των περιοχών Ντονέτσκ και Λουχάνσκ στην ανατολική Ουκρανία, καθώς και των Χερσώνας και Ζαπορίζια στον νότο.
Η κατάληψη του Ποκρόβσκ θα επέτρεπε στη Ρωσία να μετατοπίσει την εστίασή της αλλού και συγκεκριμένα προς την αλυσίδα βιομηχανικών πόλεων στα βορειοανατολικά της, που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της ουκρανικής άμυνας στην περιοχή.
Ένας στρατιώτης της 129ης ουκρανικής ταξιαρχίας, που έχει αναπτυχθεί κοντά στην Κοσταντινίβκα, δήλωσε στο CNN ότι η επικρατούσα εκτίμηση στο πεδίο είναι πως «μόλις οι Ρώσοι τελειώσουν με το Ποκρόβσκ και τη γειτονική πόλη Μίρνοχραντ, η πίεση στην Κοσταντινίβκα θα αυξηθεί και θα κινηθούν προς την Ντρούζκιβκα».
Όπως πρόσθεσε, το τάγμα του δεν διαθέτει τον αριθμό στρατιωτών που θα έπρεπε, ενώ αντιμετωπίζει σοβαρές ελλείψεις σε τεθωρακισμένα οχήματα.
Ο στρατιώτης ανέφερε ότι η μεγαλύτερη ανησυχία των ουκρανικών δυνάμεων στην περιοχή είναι πως η ηγεσία του στρατού θα προσπαθήσει να κρατήσει ό,τι έχει απομείνει από το Ποκρόβσκ όσο το δυνατόν περισσότερο, καθώς η εγκατάλειψη της πόλης θα θεωρηθεί μεγάλη αποτυχία.
«Δεν έχει δοθεί εντολή για υποχώρηση, αν και όλοι καταλαβαίνουν πλέον ότι η πτώση του Ποκρόβσκ είναι αναπόφευκτη. Το Ποκρόβσκ κρατήθηκε για πάρα πολύ καιρό, πάρα πολύ. Όμως οι δυνάμεις εξαντλήθηκαν και ενισχύσεις δεν εστάλησαν εγκαίρως», είπε.
Προειδοποίησε ότι όσο περισσότερο καθυστερεί η αποχώρηση, τόσο πιο επικίνδυνη θα γίνει, θυμίζοντας τις επώδυνες εμπειρίες του ουκρανικού στρατού στο Μπαχμούτ (2023) και στην Αβντίιβκα (2024), όπου οι καθυστερημένες αποχωρήσεις οδήγησαν σε βαριές απώλειες προσωπικού.
«Θα πρέπει να περάσουμε μέσα από έναν λαιμό μπουκαλιού, και αντιλαμβάνεστε καλά το ύψος των απωλειών που θα επιφέρει μια τέτοια έξοδος από την περικύκλωση», κατέληξε.
