Ιράν: Ο πολιτικός πανηγυρισμός μίας ποδοσφαιρικής ήττας

Ιράν: Ο πολιτικός πανηγυρισμός μίας ποδοσφαιρικής ήττας

Η συμμετοχή της εθνικής ομάδας του Ιράν στο Μουντιάλ έφερε στην επιφάνεια τις μεγάλες εσωτερικές αντιθέσεις στη χώρα, τη στιγμή που οι διαμαρτυρίες για την οπισθοδρομικότητα του καθεστώτος σοβούν ακόμα. Το σκληρό θεοκρατικό σύστημα που έχει ριζώσει στη χώρα έχει προκαλέσει την αντίδραση πολλών ανθρώπων, που δεν μπορούν να έχουν στοιχειώδεις ανθρώπινες ελευθερίες.

Ο θάνατος ενός ανθρώπου επειδή πανηγύριζε για την ήττα της εθνικής ομάδας ποδοσφαίρου δείχνει την κατάσταση που επικρατεί σήμερα στο Ιράν. Ακόμα κι αν το καθεστώς προφανώς το διαψεύδει, ο νεαρός Μεχράν Σαμάκ φαίνεται να πυροβολήθηκε από τις δυνάμεις ασφαλείας στο βόρειο Ιράν, επειδή πατούσε συνεχώς την κόρνα του αμαξιού του, μετά το τέλος του αγώνα με τις Ηνωμένες Πολιτείες, που σφράγισε τον αποκλεισμό του Ιράν από το Παγκόσμιο Κύπελλο. Το BBC Persian μετέδωσε ένα βίντεο που έδειχνε την ταφή του Σαμάκ το πρωί της Τετάρτης.

Η άρνηση των ποδοσφαιριστών του Ιράν να τραγουδήσουν τον εθνικό ύμνο στον πρώτο αγώνα του Μουντιάλ είχε γίνει πολιτικό ζήτημα στη χώρα, καθώς το καθεστώς φαίνεται να απείλησε τους διεθνείς ποδοσφαιριστές να μην το ξανακάνουν. Η απαγγελία του ύμνου στον επόμενο αγώνα, όπου το Ιράν νίκησε στην Ουαλία, προκάλεσε τη μήνη ορισμένων αντιπολιτευτικών ομάδων που κατηγόρησαν τους διεθνείς της χώρας πως ενέδωσαν στις απειλές.

Ο αγώνας με τις Ηνωμένες Πολιτείες, που το ιρανικό καθεστώς έχει αναβιβάσει σε μεγάλο εχθρό, ήταν εντελώς διαφορετικός από τον αντίστοιχο μεταξύ των δύο χωρών στο μουντιάλ του 1998, όπου υπήρχε μία εθνική πανστρατιά. Πλέον αρκετοί εντός του Ιράν θεωρούσαν πως το καθεστώς θα εκμεταλλευόταν μία νίκη της εθνικής ομάδας της χώρας για να εντείνει την προσπάθεια καταστολής της αντιπολίτευσης. Οι πανηγυρισμοί μετά από την αγωνιώδη ήττα του Ιράν, με τους Ιρανούς παίκτες να προσπαθούν μέχρι το τελευταίο δευτερόλεπτο, ήταν το αποκορύφωμα του παράδοξου. 

Οι πληγές από τον άδικο θάνατο της νεαρής Κούρδισσας Τζίνα Αμινί είναι ακόμα ανοιχτές. Το καθεστώς έχει καταφέρει να καταπνίξει τις διαδηλώσεις με την καταστολή τους από τις δυνάμεις ασφαλείας. Οι διαμαρτυρίες φαίνεται να έχουν περιοριστεί στη νεολαία και στα πανεπιστήμια, καθώς οι αρχές έχουν σταματήσει τις πολυπληθείς διαδηλώσεις των τελευταίων εβδομάδων. Ωστόσο φαίνεται πως η αγανάκτηση των ανθρώπων σιγοβράζει. Μπορεί κάποιος να ακούσει από τα μπαλκόνια τους, ανθρώπους να καταφέρονται εναντίον του καθεστώτος. Ο πανηγυρισμός μίας ήττας δεν είναι ένα μεμονωμένο γεγονός.

Το νέο βίντεο που αναρτήθηκε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με Ιρανές ηθοποιούς που περπατούν δημόσια, δίχως τη μαντίλα τους κυκλοφόρησε ευρέως και αναμένεται να προκαλέσει νέες διώξεις. Δείχνει ωστόσο πως υπάρχουν ακόμα αρκετοί άνθρωποι που είναι διατεθειμένοι να αντιδράσουν στο σκοταδιστικό καθεστώς. Το θέμα είναι κατά πόσο αυτός ο θυμός και η αντίδραση, μπορούν να βρουν πολιτική έκφραση εντός ενός θεοκρατικού συστήματος, απέναντι σε ένα σκληροπυρηνικό καθεστώς.