Μπορεί η Ουκρανία να διεξαγάγει εκλογές εν μέσω πολέμου; - Τα εμπόδια που θα συναντήσει ο Ζελένσκι
AP Photo / Peter Morrison
AP Photo / Peter Morrison
Reuters, Sky News

Μπορεί η Ουκρανία να διεξαγάγει εκλογές εν μέσω πολέμου; - Τα εμπόδια που θα συναντήσει ο Ζελένσκι

Ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, δήλωσε ότι είναι έτοιμος να διεξαγάγει εκλογές - ένα βασικό αίτημα της Μόσχας και τώρα της Ουάσιγκτον - εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι του Κιέβου μπορούν να διασφαλίσουν την ασφάλεια της ψηφοφορίας.

Ο Ζελένσκι έδωσε ένα πιθανό χρονικό πλαίσιο δύο έως τριών μηνών. Ακολουθούν μερικά από τα εμπόδια που θα πρέπει να ξεπεραστούν:

Ποια είναι τα θέματα ασφαλείας που απασχολούν το Κίεβο

Η Ουκρανία, η οποία διεξήγαγε εκλογές για τελευταία φορά το 2019, βρίσκεται σε κατάσταση στρατιωτικού νόμου από τον Φεβρουάριο του 2022, όταν η Ρωσία ξεκίνησε την πλήρη εισβολή της. Οι εκλογές απαγορεύονται υπό στρατιωτικό νόμο.

Η Ρωσία έχει δηλώσει ότι ο Ζελένσκι είναι παράνομος, επειδή η θητεία του έληξε τον Μάιο του 2024 και, ως εκ τούτου, δεν μπορεί να υπογράψει ειρηνευτικές συμφωνίες εκ μέρους της Ουκρανίας. Ο Τραμπ επέκρινε την απουσία εκλογών σε συνέντευξη που δημοσιεύθηκε την Τρίτη στο Politico.

Οι μάχες μαίνονται σε μήκος άνω των 1.200 χιλιομέτρων στην ανατολική, νότια και βόρεια Ουκρανία. Εκατοντάδες ρωσικά drones και πύραυλοι βομβαρδίζουν τακτικά ουκρανικές πόλεις και κωμοπόλεις μακριά από την πρώτη γραμμή. Η παροχή ηλεκτρικού ρεύματος διακόπτεται λόγω των ρωσικών επιθέσεων στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας και σε άλλες ενεργειακές υποδομές.

Η πλειοψηφία των Ουκρανών αντιτίθεται στην ιδέα της διεξαγωγής εκλογών κατά τη διάρκεια του πολέμου, δήλωσε ο Αντόν Χρουσετσκι, εκτελεστικός διευθυντής του Διεθνούς Ινστιτούτου Κοινωνιολογίας του Κιέβου, επικαλούμενος τα αποτελέσματα πρόσφατης δημοσκόπησης.

Ο πολιτικός αναλυτής Βολόντιμιρ Φεσένκο δήλωσε ότι η κατάπαυση του πυρός από τον αέρα είναι το ελάχιστο απαραίτητο πρώτο βήμα για να αρχίσει να εξετάζεται το ενδεχόμενο διεξαγωγής εκλογών.

Είπε ότι η Ουκρανία θα πρέπει να δημιουργήσει από το μηδέν το νομοθετικό πλαίσιο για τις εκλογές, συμπεριλαμβανομένου ενός νέου νόμου που θα καθορίζει το χρονοδιάγραμμα, τους κανόνες και τις διαδικασίες. Ο Φεσένκο εκτίμησε ότι θα χρειαστούν περίπου έξι μήνες για να γίνει αυτό.

Το Κίεβο θα πρέπει επίσης να προλάβει τυχόν προσπάθειες χειραγώγησης από τη Ρωσία, σύμφωνα με αναλυτές.

Πού βρίσκονται οι Ουκρανοί ψηφοφόροι

Εκατομμύρια Ουκρανοί θα αντιμετωπίσουν προκλήσεις κατά την ψηφοφορία, σύμφωνα με αναλυτές και αξιωματούχους.

Τα στοιχεία δείχνουν ότι περισσότεροι από 4,3 εκατομμύρια Ουκρανοί είχαν καθεστώς προσωρινής προστασίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση στα τέλη του 2025. Για να μπορέσουν να ψηφίσουν, το Κίεβο πρέπει να οργανώσει εκατοντάδες εκλογικά τμήματα σε όλη την Ευρώπη, σύμφωνα με αναλυτές.

Περισσότεροι από τέσσερα εκατομμύρια Ουκρανοί είναι εγγεγραμμένοι ως εσωτερικά εκτοπισμένοι. Η εγγραφή όλων των εκτοπισμένων θα ήταν μια δύσκολη επιχείρηση που θα απαιτούσε χρόνο και χρήματα, σύμφωνα με αναλυτές.

Περίπου ένα εκατομμύριο άτομα υπηρετούν στις αμυντικές δυνάμεις της Ουκρανίας. Η διοργάνωση ελεύθερων και δίκαιων εκλογών στην πρώτη γραμμή θα ήταν δύσκολη και ενδέχεται να απαιτήσει νομοθετικές αλλαγές.

Ουκρανοί αξιωματούχοι εκτιμούν ότι, από το 2024, 4,5 εκατομμύρια ενήλικες Ουκρανοί παρέμεναν σε εδάφη που καταλαμβάνονται από τη Ρωσία. Η Ρωσία ελέγχει περίπου το 19% του ουκρανικού εδάφους.

Το Κρατικό Μητρώο Ψηφοφόρων πρέπει να ενημερώσει τα αρχεία του σχετικά με τους ψηφοφόρους και τα εκλογικά τμήματα.

Ποιες είναι οι πιθανότητες για επανεκλογή του Ζελένσκι

Ο Ζελένσκι θα έχει μεγάλες πιθανότητες να επανεκλεγεί, σύμφωνα με δημοσκοπήσεις που διεξήχθησαν από το Διεθνές Ινστιτούτο Κοινωνιολογίας του Κιέβου και άλλες τακτικές δημοσκοπήσεις. Η δημοτικότητα του Ζελένσκι στην Ουκρανία ήταν περίπου 90% στις αρχές του πολέμου, αλλά από τότε έχει πέσει στο 50%, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις.

Πολιτικοί αναλυτές και δημοσκόποι δήλωσαν ότι τα ποσοστά δημοτικότητας του Ζελένσκι υπέστησαν ζημιά από ένα μεγάλο σκάνδαλο διαφθοράς στον τομέα της ενέργειας, αλλά ότι ο Ζελένσκι παρέμεινε ο επικρατέστερος υποψήφιος μεταξύ όλων των παραδοσιακών πολιτικών.

Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι ο Βαλέρι Ζαλούζνι, πρέσβης της Ουκρανίας στη Βρετανία και πρώην αρχηγός του στρατού, είναι ο μόνος υποψήφιος που θα μπορούσε να αποτελέσει σοβαρή απειλή για τον Ζελένσκι. Ο Ζαλούζνι δεν έχει δηλώσει μέχρι στιγμής πολιτικές φιλοδοξίες, λέγοντας ότι, ενώ ο πόλεμος συνεχίζεται, η προσοχή πρέπει να επικεντρωθεί στην υπεράσπιση της χώρας.

Sky News: Ο Ζελένσκι ανησυχεί μήπως ο Τραμπ αποχωρήσει από τις συνομιλίες

Παράλληλα, ο στρατιωτικός αναλυτής του Sky News, ο Μάικλ Κλαρκ, σχολιάζει τις συνομιλίες για το ειρηνευτικό σχέδιο που διεξάγονται σήμερα μεταξύ ΗΠΑ και Ουκρανίας.

Συγκεκριμένα, ο Κλαρκ αναφέρει ότι Ουκρανοί ανησυχούν ιδιαίτερα να μην μείνουν εκτός των διαπραγματεύσεων, καθώς το σχέδιο που εξελίσσεται τώρα στην Ουάσινγκτον είναι πολύ παρόμοιο με το «σχέδιο παράδοσης υπό τη ρωσική καθοδήγηση» που είχε τεθεί στο τραπέζι πριν από δύο εβδομάδες.

«Ο πρόεδρος Ζελένσκι είπε χθες: ‘Έχουμε τη δική μας εκδοχή του σχεδίου και θα χαρούμε να τη συζητήσουμε’, και το γεγονός ότι υπάρχει συνομιλία σήμερα είναι θετικό, ήταν αναμενόμενο», σημειώνει ο Κλαρκ.

«Αυτό είναι πραγματικά ένα καθοριστικό Σαββατοκύριακο για ολόκληρη τη διαδικασία του πολέμου στην Ουκρανία, γιατί ο πρόεδρος Τραμπ λέει ότι θέλει μια απάντηση μέχρι τα Χριστούγεννα. Πριν είχε πει ότι πρέπει να έχει μια απάντηση μέχρι την Ημέρα των Ευχαριστιών, τώρα λέει ότι θέλει απάντηση μέχρι τα Χριστούγεννα», σημειώνει.

«Μπορεί να το εννοεί αυτή τη φορά, με την έννοια ότι αν οι Ουκρανοί δεν καταφέρουν να καταρτίσουν κάτι που οι Αμερικανοί είναι έτοιμοι να παρουσιάσουν στους Ρώσους, τότε ο Τραμπ μπορεί πολύ καλά να αποσυρθεί από ολόκληρη τη διαδικασία και να αποσύρει τη βοήθεια που μέχρι τώρα παρέχουν στην Ουκρανία. Άρα πρόκειται για μια σημαντική στιγμή», καταλήγει στην ανάλυσή του.