Το «μπλόκο» Τραμπ σε 12 χώρες - Τι οδήγησε στην απόφαση
AP/Evan Vucci
AP/Evan Vucci
BBC

Το «μπλόκο» Τραμπ σε 12 χώρες - Τι οδήγησε στην απόφαση

Κυρίως χώρες της Αφρικής και της Μέσης Ανατολής πρόκειται να επηρεάσει η ταξιδιωτική απαγόρευση που εξέδωσε την Τετάρτη (04/06) ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ. 

Όπως αναφέρει το BBC, δώδεκα χώρες αντιμετωπίζουν πλήρη απαγόρευση, η οποία θα τεθεί σε ισχύ τη Δευτέρα. Άνθρωποι από άλλα επτά έθνη αντιμετωπίζουν μερικούς περιορισμούς.

Ο Τραμπ παρουσίασε την ταξιδιωτική απαγόρευση ως ζήτημα εθνικής ασφάλειας. Επικαλέστηκε μια πρόσφατη επίθεση εναντίον μελών της εβραϊκής κοινότητας του Κολοράντο, η οποία φέρεται να πραγματοποιήθηκε από έναν Αιγύπτιο υπήκοο. Η ίδια η Αίγυπτος, πάντως, δεν περιλαμβάνεται στον απαγορευμένο κατάλογο.

Άλλοι λόγοι που αναφέρθηκαν περιλαμβάνουν τις κατηγορίες περί παραβίασης των αμερικανικών κανόνων για τη χορήγηση βίζας από άτομα από τις εν λόγω χώρες. Ακολουθεί μια πιο προσεκτική ματιά σε ορισμένα από τα επιχειρήματα του προέδρου.

Αφγανιστάν

Στο προεδρικό διάταγμα που υπέγραψε ο Τραμπ διατυπώθηκαν μια σειρά από κατηγορίες κατά του Αφγανιστάν. Στο έγγραφο τονίζεται ότι οι Ταλιμπάν, οι οποίοι ελέγχουν τη χώρα, έχουν χαρακτηριστεί ως Ειδικά Ονομασμένη Παγκόσμια Τρομοκρατική Ομάδα (SDGT)

Η κίνηση αυτή έρχεται μόλις λίγες εβδομάδες αφότου η κυβέρνηση Τραμπ φάνηκε να πιστεύει ότι η κατάσταση στο Αφγανιστάν έχει βελτιωθεί, όταν ανακοίνωσε τον τερματισμό του Καθεστώτος Προσωρινής Προστασίας (TPS) για τους Αφγανούς που ζουν στις ΗΠΑ.

Το Αφγανιστάν κατηγορείται επίσης από τον Τραμπ ότι δεν διαθέτει μια «αρμόδια ή συνεργάσιμη» κεντρική αρχή για την έκδοση διαβατηρίων ή πολιτικών εγγράφων. Όπως και με άλλες χώρες που περιλαμβάνονται στον κατάλογο του Τραμπ, αναφέρεται επίσης το ζήτημα των Αφγανών υπηκόων που υπερβαίνουν την προθεσμία παραμονής τους παραβιάζοντας τις βίζες.

Ιράν

Το προεδρικό διάταγμα του Τραμπ χαρακτηρίζει το Ιράν ως «κράτος-χορηγό» της τρομοκρατίας - μια μακροχρόνια κατηγορία την οποία το κράτος της Μέσης Ανατολής έχει απορρίψει.

Οι ΗΠΑ έχουν επικρίνει την Τεχεράνη, την πρωτεύουσα του Ιράν, στο παρελθόν για τη φερόμενη χορηγία της σε τρομοκρατικές ομάδες που δρουν στην περιοχή ως πληρεξούσιοί της, όπως η Χαμάς και η Χεζμπολάχ.

Η νέα διακήρυξη του Τραμπ αναφέρει ότι η χώρα είναι «η πηγή σημαντικής τρομοκρατίας σε όλο τον κόσμο», δεν συνεργάζεται με τις ΗΠΑ για τους κινδύνους ασφαλείας και «ιστορικά απέτυχε να δεχθεί πίσω τους μετακινούμενους υπηκόους της».

Η κίνηση αυτή έρχεται εν μέσω διπλωματικής διαμάχης μεταξύ των δύο πλευρών για τη δημιουργία μιας νέας συμφωνίας σχετικά με τις δυνατότητες του Ιράν να κατασκευάσει πυρηνικά όπλα.

Σομαλία και Λιβύη

Παρόμοιοι λόγοι παρατίθενται και για την περίπτωση της Σομαλίας. Η χώρα της ανατολικής Αφρικής χαρακτηρίζεται από τον Τραμπ ως «ασφαλές καταφύγιο τρομοκρατών». Όπως και το Ιράν, κατηγορείται ότι δεν δέχεται τους υπηκόους της, όταν απελαύνονται από τις ΗΠΑ.

Ωστόσο, ο Τραμπ έθιξε ένα ακόμη σημείο: «Η Σομαλία ξεχωρίζει από άλλες χώρες ως προς την αδυναμία που η κυβέρνησή της δεν έχει διοίκηση και έλεγχο στην επικράτειά της, γεγονός που περιορίζει σε μεγάλο βαθμό την αποτελεσματικότητα των εθνικών της δυνατοτήτων από διάφορες απόψεις».

Η διεθνής κυβέρνηση της Σομαλίας αντιμετωπίζει μια σημαντική πρόκληση από ένοπλους ισλαμιστές. Έχει δεσμευτεί να «συμμετάσχει σε διάλογο για να αντιμετωπίσει τις ανησυχίες που εξέφρασε» ο Τραμπ.

Η Λιβύη, στη βόρεια Αφρική, κατηγορείται για τη «ιστορική τρομοκρατική παρουσία» της, η οποία χαρακτηρίζεται ως απειλή για την ασφάλεια των Αμερικανών.

Η Λιβύη και η Σομαλία είναι επίσης μεταξύ των χωρών στη λίστα του Τραμπ που έχουν επικριθεί για τη φερόμενη ανικανότητά τους στην έκδοση διαβατηρίων.

Αϊτή

Το διάταγμα υπογραμμίζει ότι «εκατοντάδες χιλιάδες παράνομοι Αϊτινοί μετανάστες κατέκλυσαν τις Ηνωμένες Πολιτείες κατά τη διάρκεια της κυβέρνησης Μπάιντεν».

Ο Τραμπ επισημαίνει διάφορους αντιληπτούς κινδύνους που αυτό συνεπάγεται - συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας «εγκληματικών δικτύων» και των υψηλών ποσοστών υπέρβασης του χρονικού ορίου της βίζας.

Στοιχεία από την Υπηρεσία Απογραφής των ΗΠΑ υποδηλώνουν ότι περισσότεροι από 852.000 Αϊτινοί ζούσαν στις ΗΠΑ τον Φεβρουάριο του 2024, αν και δεν παρέχουν αναλυτική περιγραφή του πότε έφτασαν αυτοί οι μετανάστες.

Πολλοί ήρθαν μετά από έναν καταστροφικό σεισμό το 2010 ή μετά την έξαρση βίας των συμμοριών που ξέσπασε στη χώρα της Καραϊβικής. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ επισημαίνει, επίσης, την έλλειψη κεντρικής εξουσίας στην Αϊτή για θέματα, όπως η αστυνόμευση.

Τσαντ, Κονγκό-Μπραζαβίλ, Ισημερινή Γουινέα

Αυτές οι χώρες κατηγορούνται αποκλειστικά από τον Τραμπ ότι έχουν σχετικά υψηλά ποσοστά υπέρβασης της βίζας.

Το Υπουργείο Εσωτερικής Ασφάλειας (DHS) ορίζει ως «υπέρβαση της επιτρεπόμενης διάρκειας παραμονής», όταν ένα άτομο παραμένει στις ΗΠΑ πέραν της εγκεκριμένης περιόδου εισδοχής του, χωρίς να υπάρχουν στοιχεία για οποιαδήποτε παράταση. Το «ποσοστό» υποδηλώνει το ποσοστό των ατόμων που υπερέβησαν την επιτρεπόμενη διάρκεια παραμονής.

Το κεντροαφρικανικό έθνος Τσαντ επισημαίνεται για την επίδειξη «κατάφωρης περιφρόνησης των νόμων περί μετανάστευσης των Ηνωμένων Πολιτειών».

Το έγγραφο επισημαίνει ένα ποσοστό υπέρβασης της επιτρεπόμενης διάρκειας παραμονής 49,54% από τους κατοίκους του Τσαντ με επαγγελματικές ή τουριστικές βίζες το 2023, επικαλούμενο έκθεση του DHS.

Το Κονγκό-Μπραζαβίλ και η Ισημερινή Γουινέα έχουν ισοδύναμα ποσοστά 29,63% και 21,98% αντίστοιχα. 

Μιανμάρ

Η Μιανμάρ - που αναφέρεται ως Βιρμανία στη διακήρυξη του Τραμπ - κατηγορείται επίσης για υψηλά ποσοστά υπέρβασης της βίζας.

Όπως και με άλλες χώρες του καταλόγου, συμπεριλαμβανομένου του Ιράν, η χώρα κατηγορείται επιπλέον ότι δεν συνεργάζεται με τις ΗΠΑ για να δεχθεί απελαθέντες Βιρμανέζους υπηκόους.

Ερυθραία, Σουδάν και Υεμένη

Για καθεμία από αυτές τις χώρες, ο πρώτος ισχυρισμός που διατύπωσε ο Τραμπ είναι ότι έχουν αμφίβολη ικανότητα στην έκδοση διαβατηρίων και πολιτικών εγγράφων.

Η Ερυθραία και το Σουδάν κατηγορούνται περαιτέρω ότι έχουν σχετικά υψηλά ποσοστά παραμονής στις ΗΠΑ μετά τη λήξη της βίζας. Η Ερυθραία κατηγορείται επίσης ότι δεν δημοσιοποιεί τα ποινικά μητρώα των υπηκόων της στις ΗΠΑ και ότι αρνείται να δεχτεί απελαθέντες υπηκόους.

Όπως και η Σομαλία, η Υεμένη κατηγορείται επίσης ότι δεν μπορεί να ελέγξει την ίδια της τη γη. Το διάγγελμα του Τραμπ υπογραμμίζει ότι αποτελεί πεδίο ενεργών στρατιωτικών επιχειρήσεων των ΗΠΑ. Οι ΗΠΑ μάχονται εναντίον των Χούθι, οι οποίοι έχουν καταλάβει μεγάλο μέρος του βόρειου και δυτικού τμήματος της χώρας κατά τη διάρκεια ενός συνεχιζόμενου εμφυλίου πολέμου.

Λοιποί περιορισμοί

Πολίτες από επτά άλλες χώρες αντιμετωπίζουν μερικούς περιορισμούς:

  • Η Βενεζουέλα κατηγορείται ότι δεν διαθέτει «αρμόδια ή συνεργάσιμη» κεντρική αρχή για την έκδοση διαβατηρίων και παρόμοιων εγγράφων. Αναφέρονται εκ νέου ισχυρισμοί για υπερβάσεις της διάρκειας παραμονής και άρνηση αποδοχής απελαθέντων. Σε απάντηση, η χώρα της Νότιας Αμερικής χαρακτήρισε την κυβέρνηση Τραμπ ως «υπερεθνικιστές που νομίζουν ότι κατέχουν τον κόσμο».
  • Η Κούβα χαρακτηρίζεται ως ένα ακόμη «κράτος χορηγός της τρομοκρατίας» - ένας χαρακτηρισμός που έγινε από τις ΗΠΑ το 2021 και καταδικάστηκε από την Αβάνα. Αναφέρεται επίσης μια φερόμενη άρνηση αποδοχής απελαθέντων, όπως και οι υπερβάσεις της βίζας.
  • Οι υπερβάσεις της καθορισμένης διάρκειας παραμονής παρουσιάζονται και πάλι ως το βασικό ζήτημα στις περιπτώσεις του Μπουρούντι, του Λάος, της Σιέρα Λεόνε, του Τόγκο και του Τουρκμενιστάν.