Μνημονιακή λιτότητα ή «συντριβή» από το χρέος στη Γαλλία - Οι περικοπές των 44 δισ. ευρώ και το παράδειγμα της Ελλάδας
Sarah Meyssonnier, Pool Photo via AP
Sarah Meyssonnier, Pool Photo via AP

Μνημονιακή λιτότητα ή «συντριβή» από το χρέος στη Γαλλία - Οι περικοπές των 44 δισ. ευρώ και το παράδειγμα της Ελλάδας

Το πρόγραμμα λιτότητας ύψους 44 δισ. ευρώ στη Γαλλία παρουσίασε την Τρίτη ο πρωθυπουργός, Φρανσουά Μπαϊρού, με τις αμυντικές δαπάνες να εξαιρούνται από τις περικοπές για τη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

«Θυμίζοντας» στην Ελλάδα τις εποχές των μνημονίων, ο Μπαϊρού παρουσίασε λεπτομερή σχέδια για τη μείωση του αριθμού των δημοσίων υπαλλήλων και τον περιορισμό των φορολογικών ελαφρύνσεων για τους υψηλόμισθους έως το 2026.

Πρόσθεσε ότι οι κοινωνικές παροχές και οι κλίμακες του φόρου εισοδήματος δεν θα αναπροσαρμοστούν για τον πληθωρισμό το 2026.

Συμπλήρωσε ότι θα καλέσει τους φορολογούμενους που έχουν τη δυνατότητα να καταβάλουν μεγαλύτερη προσπάθεια, περιορίζοντας ορισμένες φορολογικές ελαφρύνσεις.

Ακόμα, είπε πως τα πρόσθετα φορολογικά μέτρα θα στοχεύουν τους υψηλότερους εισοδηματίες με μέτρα κατά της φοροαποφυγής.

Παράλληλα, ο Μπαϊρού ανακοίνωσε ότι η κυβέρνηση θα καταργήσει δύο ημέρες δημοσίων αργιών για το 2026.

Αναλυτικά και όπως μετέδωσε το Reuters,η  Γαλλία είδε το δημοσιονομικό της έλλειμμα να φτάνει το 5,8% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος πέρυσι, σχεδόν το διπλάσιο του επίσημου ορίου της ΕΕ που είναι 3% του ΑΕΠ, καθώς η πολιτική κρίση παρέλυσε τέσσερις διαδοχικές κυβερνήσεις και τις κατέστησε ανίκανες να αντιμετωπίσουν την απροσδόκητη πτώση των φορολογικών εσόδων και την αύξηση των δαπανών για δεύτερη συνεχή χρονιά.

«Όλοι θα πρέπει να συμβάλουν στην προσπάθεια», δήλωσε ο Μπαϊρού.

Η δέσμευση των δαπανών για κοινωνικές παροχές θα είναι πιθανώς εξίσου αντιδημοφιλής για πολλούς ψηφοφόρους με την κατάργηση δύο αργιών, πιθανώς της Δευτέρας του Πάσχα και της 8ης Μαΐου, που τιμά το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου στην Ευρώπη.

Υπάρχουν απλά πάρα πολλές αργίες τον Μάιο και οι Γάλλοι πρέπει να επιστρέψουν στη δουλειά εκείνο το μήνα, δήλωσε ο Μπαϊρού, προσθέτοντας ότι αυτό θα σημαίνει δισεκατομμύρια επιπλέον έσοδα για το κράτος, καθώς όλοι θα εργάζονται περισσότερο και θα παράγουν περισσότερο.

Ο Μπαϊρού πρέπει να πείσει τις τάξεις της αντιπολίτευσης στο διχασμένο κοινοβούλιο της Γαλλίας να ανεχθούν τουλάχιστον τις περικοπές του, διαφορετικά κινδυνεύει να αντιμετωπίσει πρόταση μομφής, όπως αυτή που ανέτρεψε τον προκάτοχό του, Μισέλ Μπαρνιέ, τον Δεκέμβριο λόγω του προϋπολογισμού για το 2025.

Ο κίνδυνος πρότασης μομφής θα ενταθεί πιθανότατα μόνο όταν το λεπτομερές νομοσχέδιο για τον προϋπολογισμό κατατεθεί στο κοινοβούλιο τον Οκτώβριο.

Ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν ανέθεσε στον Μπαϊρού το έργο της εξυγίανσης των δημόσιων οικονομικών με τον προϋπολογισμό του 2026, μετά την απόφασή του να προκηρύξει πρόωρες βουλευτικές εκλογές πέρυσι, οι οποίες οδήγησαν σε ένα κοινοβούλιο χωρίς πλειοψηφία, υπερβολικά διχασμένο για να αντιμετωπίσει την εκρηκτική αύξηση των δαπανών της χώρας.

Εάν αποτύχει, μια νέα πολιτική κρίση θα μπορούσε να προκαλέσει περαιτέρω υποβάθμιση των πιστοληπτικών αξιολογήσεων και να οδηγήσει σε αύξηση του κόστους των τόκων, το οποίο ήδη αναμένεται να καταστεί η μεγαλύτερη επιβάρυνση του προϋπολογισμού, υπερβαίνοντας τα 60 δισεκατομμύρια ευρώ.

Στα δύο τελευταία χρόνια της δεύτερης θητείας του, η δραματική επιδείνωση των δημόσιων οικονομικών ενδέχεται να αμαυρίσει την κληρονομιά του Μακρόν, που εξελέγη για πρώτη φορά το 2017 με την υπόσχεση να σπάσει το χάσμα μεταξύ δεξιάς και αριστεράς και να εκσυγχρονίσει τη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης με φορολογικές περικοπές και μεταρρυθμίσεις που ευνοούν την ανάπτυξη.

Ωστόσο, οι διαδοχικές κρίσεις – από τις διαμαρτυρίες, τον COVID-19 και τον ανεξέλεγκτο πληθωρισμό – έχουν δείξει ότι δεν κατάφερε να αλλάξει τη συνήθεια της χώρας να ξοδεύει υπερβολικά.

Ο Μπαϊρού στοχεύει στη μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος από 5,4% του ΑΕΠ φέτος σε 4,6% το 2026, με τελικό στόχο το όριο του 3% του δημοσιονομικού ελλείμματος της ΕΕ έως το 2029.

Το χρέος

Μιλώντας για το χρέος, ο Γάλλος πρωθυπουργός υποστήριξε πως αυξάνεται 5.000 ευρώ το δευτερόλεπτο» και χαρακτήρισε την υπερχρέωση «κατάρα χωρίς διέξοδο».

Παράλληλα, επιβεβαίωσε την αύξηση του προϋπολογισμού για τις ένοπλες δυνάμεις κατά 3,5 δισ. ευρώ το 2026 και 3 δισ. το 2027, τονίζοντας ότι «ο πόλεμος επέστρεψε» και «η Ευρώπη δεν μπορεί να μείνει αφοπλισμένη».

Δαπάνες και περικοπές

Για το 2026 προβλέπεται «λευκή χρονιά» στις δαπάνες, με τους προϋπολογισμούς των υπουργείων -πλην Άμυνας και τόκων χρέους- να παραμένουν στα επίπεδα του 2025.

Ο Μπαϊρού ανακοίνωσε περικοπή 3.000 θέσεων στο Δημόσιο μέσω μη αντικατάστασης ενός στους τρεις συνταξιούχους, αλλά και κατάργηση «ανενεργών» υπηρεσιών με 1.000 έως 1.500 επιπλέον θέσεις να καταργούνται. Παράλληλα, οι κοινωνικές παροχές και οι συντάξεις δεν θα αυξηθούν, ενώ οι φορολογικοί συντελεστές θα παραμείνουν αμετάβλητοι.

Στον τομέα της Υγείας, ο Γάλλος πρωθυπουργός εξήγγειλε μείωση κατά 5 δισ. ευρώ στις προβλεπόμενες δαπάνες. Τα φάρμακα που δεν συνδέονται άμεσα με τη διάγνωση δεν θα αποζημιώνονται πλήρως, ενώ διπλασιάζονται οι συμμετοχές σε φάρμακα.

Στους Δήμους, το κράτος ζητά εξοικονόμηση 5,3 δισ. ευρώ, ενώ θα συνεχιστεί η περικοπή μέρους των φορολογικών τους εσόδων.

 Στις συντάξεις, εξετάζεται αντικατάσταση της έκπτωσης φόρου 10% με ετήσιο ποσό απαλλαγής για τη στήριξη μικρομεσαίων συντάξεων.