Η στροφή 180 μοιρών του Μπάιντεν για Σ. Αραβία και η επίσκεψη στο Ριάντ

Η στροφή 180 μοιρών του Μπάιντεν για Σ. Αραβία και η επίσκεψη στο Ριάντ

Το ταξίδι Μπάιντεν για τη Σαουδική Αραβία στο πλαίσιο της περιοδείας του στη Μέση Ανατολή σηματοδότησε την ολική ανατροπή της προσέγγισης του για το βασίλειο, σαν να έχουν περάσει έτη φωτός, από τότε που κατηγορούσε το καθεστώς του Ριάντ για τη δολοφονία του αμερικανοσαουδάραβα δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασότζι. Πλέον η νέα γεωπολιτική πραγματικότητα, ειδικά μετά τη ρωσική εισβολή, έθεσε τα ανθρώπινα δικαιώματα σε δεύτερη μοίρα στην ατζέντα του.

Ο Τζο Μπάιντεν είχε αναδείξει σε πρώτο πλάνο την ανάγκη μεταστροφής της πολιτικής απέναντι στη Σαουδική Αραβία, ιδιαίτερα έπειτα τη στυγερή δολοφονία Κασότζι το 2018. Είναι χαρακτηριστικό πως κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, έθεσε το ζήτημα ως την ειδοποιό διαφορά του με τον Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος ανερυθρίαστα συναλλασσόταν με το Ριάντ.

Ακόμα και όταν ανέλαβε την προεδρία ο Μπάιντεν συνέχισε στον ίδιο τόνο. Διεμήνυσε στο Ριάντ πως οι ημέρες που γίνονταν αποδεκτά όλα τα αιτήματα τους προς τον Λευκό Οίκο είχαν τελειώσει. Για παράδειγμα δεν θα συνέχιζε την προμήθεια οπλικών συστημάτων που θα χρησιμοποιούνταν στον εμφύλιο της Υεμένης.

Οι Σαουδάραβες, όπως είναι φυσικό δυσαρεστήθηκαν αλλά διατήρησαν μία προσεκτική στάση. Παρ’ όλα αυτά, στο παρασκήνιο ενέτειναν τις επαφές του με όλους τους περιφερειακούς παίκτες, συμπεριλαμβανομένου του Ισραήλ, αλλά και του, μέχρι πρότινος, μεγαλύτερου εχθρού και απειλή τους, του Ιράν.

Όταν ωστόσο συνέβη η πρώτη μεγάλη επίθεση των Χούθι από την Υεμένη σε πετρελαϊκές σαουδαραβικές εγκαταστάσεις, η προεδρία Μπάιντεν άρχισε να μεταβάλει τη στάση της. Ακόμα και το οπισθοδρομικό καθεστώς των Σαούντ, ήταν προτιμότερο από τους φονταμενταλιστές, κατά την αμερικανική οπτική, των Χούθι στην Υεμένη, με τους στενούς δεσμούς με την Τεχεράνη.

Ωστόσο, οι Σαούντ δεν είχαν ξεχάσει την αρχική στάση του Μπάιντεν. Όταν οι ρωσικές δυνάμεις εισέβαλλαν στην Ουκρανία και μαζί με τις δυτικές κυρώσεις ξεκίνησε το ράλι της αύξησης τιμών του πετρελαίου και του φυσικού αερίου, η Ουάσιγκτον χρειάστηκε τη βοήθεια του Ριάντ.

Τότε ωστόσο, παρά την έκκληση Μπάιντεν, ο πρίγκηπας διάδοχος του Ριάντ επέλεξε να μιλήσει πρώτα στον Βλαντιμίρ Πούτιν, στο πλαίσιο των σχέσεων του με τον οργανισμό πετρελαιοπαραγωγών κρατών. Οι Σαούντ δεν ήταν διατεθειμένοι να προσπαθήσουν να συγκρατήσουν τις τιμές του πετρελαίου, με σημαντική αύξηση της παραγωγής τους.

Έπειτα ο Τζο Μπάιντεν κατανόησε πως δεν μπορεί να βρίσκεται ταυτόχρονα σε σύγκρουση ή ένταση με όλες τις πετρελαιοπαραγωγές χώρες του κόσμου. Στα τέλη Μάιου έγινε γνωστή η πρόθεση επίσκεψής του στο Ριάντ και συνάντηση του με τον πρίγκιπα διάδοχο, που κατηγορείται βάσιμα ως εντολέας της απάνθρωπης δολοφονίας Κασότζι.

Έπειτα από τη γνωστοποίηση της επίσκεψης Μπάιντεν, το Ριάντ ανακοίνωσε μία αύξηση 10% της παραγωγής πετρελαίου ώστε να συνεισφέρει στην προσπάθεια συγκράτησης των τιμών της ενέργειας, που έχουν πλήξει δυσβάστακτα τις δυτικές κοινωνίες.

Ο Μπάιντεν φρόντισε να εκπληρώσει πολλαπλούς στόχους με την επίσκεψη του, τονίζοντας πως το Ριάντ πρωτοστάτησε στην αποκατάσταση της ηρεμίας στην αραβική χερσόνησο. Επιπρόσθετα, θα γίνει ο πρώτος πρόεδρος που θα πετάξει στην πόλη της Τζέντα από το Ισραήλ, κάτι αδιανόητο λίγο καιρό πριν, για το αραβικό βασίλειο των Σαούντ. Βέβαια, το να πείσει τους Σαουδάραβες να βοηθήσουν στην μείωση των τιμών της ενέργειας παραμένει ο αρχικός του στόχος.

Ωστόσο, οι αντιδράσεις στο εσωτερικό των Ηνωμένων Πολιτειών για αυτή την πλήρη αναστροφή της πολιτικής του για τη Σαουδική Αραβία ήταν έντονες. Σύμφωνα με πολλές οργανώσεις, η συνάντηση που κάποιον που διέταξε τον σφαγιασμό ενός δημοσιογράφου –που διατηρούσε την αμερικανική εθνικότητα- ουσιαστικά καθαγιάζει την πράξη. Όσο κι αν ο Αμερικανός πρόεδρος προσπάθησε να δικαιολογήσει την απόφασή του, ενδεχομένως να του στοιχίσει πολιτικά το επόμενο διάστημα.