Η ώρα των προκριματικών για τους Ρεπουμπλικανούς στην Άιοβα
AP Photo/Charlie Neibergall
AP Photo/Charlie Neibergall

Η ώρα των προκριματικών για τους Ρεπουμπλικανούς στην Άιοβα

Αναλυτές και μέσα ενημέρωσης, καθώς και οι ίδιοι οι συνυποψήφιοί του, έχουν αποδεχθεί το «μοιραίο» της επικράτησης του Ντόναλντ Τραμπ στις κάλπες της Άιοβα, όπου ανοίγει σήμερα η αυλαία των προκριματικών εκλογών για το ρεπουμπλικανικό χρίσμα. Η μάχη στην πολιτεία των μεσοδυτικών Ηνωμένων Πολιτειών δίνεται για τη δεύτερη θέση με την Νίκι Χέιλι σε πλεονεκτική θέση έναντι του Ρον Ντε Σάντις μετά και την αποχώρηση του Κρις Κρίστι από την κούρσα. Τίποτα όμως δεν έχει κριθεί, ενώ υπάρχει ανησυχία ότι οι συνθήκες ψύχους θα επηρεάσουν την προσέλευση.

Η πρώην κυβερνήτης της Νότιας Καρολίνας και πρέσβειρα των ΗΠΑ στα Ηνωμένα Έθνη έχει ανακτήσει δυναμική και σταθερά εδραιώνεται ως η εναλλακτική των Ρεπουμπλικανών στην υποψηφιότητα του Ντόναλντ Τραμπ, ενώ πλέον οξύνει και τις επιθέσεις εναντίον του. Στο εάν θα μπορούσε πράγματι να κάνει την έκπληξη και να εξασφαλίσει το χρίσμα, αναλυτές υπογραμμίζουν την τεράστια δυσκολία του εγχειρήματος, αλλά απαντούν «ποτέ μη λες ποτέ»...

Ο υπόδικος, αλλά σε πείσμα όλων πολιτικά άτρωτος, πρώην πρόεδρος παραμένει αήττητος στις δημοσκοπήσεις σε ομοσπονδιακό επίπεδο και, άνευ συγκλονιστικού απροόπτου, η νίκη του στην Άιοβα θεωρείται δεδομένη. Ωστόσο, η Νίκι Χέιλι οδεύει στην πρεμιέρα των προκριματικών με τον «αέρα» δημοσκόπησης που την εμφανίζει να τον έχει πλησιάσει απειλητικά στο Νιου Χάμσαϊρ, την επόμενη πολιτεία που θα λάβει τη σκυτάλη.

Το στοίχημα για την Χέιλι σήμερα στην Άιοβα είναι να αφήσει αρκετά πίσω της τον κυβερνήτη της Φλόριντα, Ρον Ντε Σάντις, χωρίς παράλληλα να την χωρίζει η «άβυσσος» από τον Ντόναλντ Τραμπ ώστε να «τρέξει» με φόρα προς τις επόμενες πολιτείες και να αναστρέψει την αίσθηση του αναπόφευκτου ως προς την κατάκτηση του χρίσματος από τον Τραμπ. Στο μέσο όρων των μετρήσεων έως και την 12η Ιανουαρίου, ο Τραμπ προηγείται στην Άιοβα με ποσοστό 51%, ακολουθεί η Χέιλι με 17,3% και ο Ντε Σάντις με 16,1%, σύμφωνα με το FiveThirtyEight.

Στην τελευταία μέτρηση του CNN για τις προκριματικές στο Νιου Χάμσαϊρ, η Νίκι Χέιλι εμφανίζεται να έχει μειώσει σε μονοψήφιο νούμερο τη διαφορά της από τον Ντόναλντ Τραμπ συγκεντρώνοντας ποσοστό 32% έναντι 39% του πρώην προέδρου. Το ποσοστό της ήταν αυξημένο κατά 12% συγκριτικά με την προηγούμενη μέτρηση του αμερικανικού δικτύου. Μία σαρωτική νίκη Τραμπ στην Άιοβα θα μπορούσε όμως να ανακόψει αυτή τη δυναμική για την Χέιλι. Τόσο η ίδια, όσο και ο Ρον Ντε Σάντις, δεν έχουν κατορθώσει επί μήνες να βρουν τη λύση για τη μεγαλύτερη πρόκληση της προεκλογικής εκστρατείας αμφοτέρων: Πώς να εκμεταλλευτούν τη μεγαλύτερη αδυναμία του Τραμπ -ότι είναι παράγοντας χάους και διώκεται- χωρίς να αποξενώσουν τους ψηφοφόρους του κινήματος MAGA. 

Ο Ντε Σάντις επιμένει σε «χλιαρή» κριτική στον Τραμπ χωρίς να «αγγίζει» τα όσα εκτυλίχθηκαν στο Καπιτώλιο και τη νίκη που ουδείς του έκλεψε στις προεδρικές κάλπες του 2020. Η Νίκι Χέιλι, ωστόσο, δείχνει να αλλάζει στρατηγική και μια ανάσα πριν την Άιοβα εξαπέλυσε τη σκληρότερη επίθεση έως σήμερα κατά του Τραμπ και των ψευδών ισχυρισμών του περί νοθευμένης νίκης Μπάιντεν.

«Ο Ντόναλντ Τραμπ είπε ουσιαστικά ότι έκλεψαν τις εκλογές. Έλεγε ξανά και ξανά ότι έκλεψαν τις εκλογές. […] Αυτές οι εκλογές; Ο Τραμπ τις έχασε. Ο Μπάιντεν κέρδισε αυτές τις εκλογές. Και η ιδέα ότι [ο Τραμπ] θα το συνεχίζει αυτό για πάντα, θα συνεχίσει να λέει αυτά τα πράγματα για να τρομάξει τον αμερικανικό λαό, είναι λάθος», δήλωσε η Νίκι Χέιλι στο ντιμπέιτ της 10ης Ιανουαρίου με τον Ρον Ντε Σάντις (πάντα απόντος του Τραμπ) που φιλοξένησε το CNN. Χαρακτήρισε «φρικτή ημέρα» την 6η Ιανουαρίου 2021· είπε ότι ο Τραμπ «θα πρέπει να λογοδοτήσει» για την επίθεση στο Καπιτώλιο και επίσης χαρακτήρισε «γελοίους» τους ισχυρισμούς του ότι απολαμβάνει προεδρικής ασυλίας από ποινική δίωξη.

Μόλις λίγη ώρα πριν το ντιμπέιτ ο πρώην γενικός εισαγγελέας και πρώην κυβερνήτης του Νιου Τζέρζι, Κρις Κρίστι, ανακοίνωνε σε ομιλία του ότι αποσύρεται από την κούρσα για το ρεπουμπλικανικό χρίσμα, κατακεραυνώνοντας τους συνυποψηφίους του για το γεγονός ότι δεν έχουν μιλήσει ανοιχτά για τον πυρήνα της επικίνδυνης προσωπικότητας Τραμπ, τα όσα εκτυλίχθηκαν την 6η Ιανουαρίου 2021 στο Καπιτώλιο και τη νίκη που κανείς δεν του έκλεψε.

Λέγοντας στους Αμερικανούς την αλήθεια για τον Ντόναλντ Τραμπ, όπως από την πρώτη στιγμή που εισήλθε στην κούρσα, ο Κρίστι δήλωσε με συνείδηση της ιστορικότητας των στιγμών ότι αυτή είναι μία μάχη για την ψυχή του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος και την ψυχή της Αμερικής. Και θέτοντας τους αντιπάλους του για το χρίσμα προ των ευθυνών τους, δήλωσε: «Όποιος δεν είναι πρόθυμος να πει ότι [ο Τραμπ] είναι ακατάλληλος για πρόεδρος των ΗΠΑ, είναι ο ίδιος ακατάλληλος για πρόεδρος των ΗΠΑ».

Η Νίκι Χέιλι είναι πιθανό να είναι η πιο ωφελημένη από την αποχώρηση του Κρίστι. Η δημοσκόπηση του CNN που διεξήχθη από το Πανεπιστήμιο του Νιου Χάμσαϊρ μια ανάσα πριν τις κάλπες κατέδειξε ότι το 65% των υποστηρικτών του Κρίστι -ο οποίος και συγκέντρωνε ποσοστό 12% στην πολιτεία- θεωρεί την Χέιλι ως δεύτερη επιλογή του. Ανοιχτό είναι ωστόσο το ενδεχόμενο πολλοί υποστηρικτές του Κρις Κρίστι, απογοητευμένοι από την τροπή της διαδικασίας, να μην προσέλθουν να ψηφίσουν στις προκριματικές. Αμφότεροι Κρίστι και Χέιλι έχουν προσελκύσει το τελευταίο διάστημα ανεξάρτητους και ψηφοφόρους που στρέφονται κατά Τραμπ, όμως η αλληλοεπικαλυπτόμενη δεξαμενή υποστηρικτών περιέπλεκε την πορεία και των δύο στο Νιου Χάμσαϊρ.

Το εάν ο Κρις Κρίστι θα ενθαρρύνει τους υποστηρικτές του να στραφούν στην Νίκι Χέιλι είναι ένα ανοιχτό ερώτημα. Δεν διαφαίνεται ότι είναι στα άμεσα σχέδιά του, ωστόσο αυτό μπορεί να αλλάξει εάν η πρώην κυβερνήτης της Νότιας Καρολίνας καταφερθεί ακόμη πιο σκληρά κατά του Τραμπ. Πολλοί έχουν αναρωτηθεί και εάν ο Κρις Κρίστι θα στήριζε τον Τζο Μπάιντεν, κάτι που αφήνει ανοιχτό η Λιζ Τσέινι, κόρη του πρώην αντιπροέδρου Ντικ Τσέινι και συμπρόεδρος της ειδικής εξεταστικής επιτροπής της Βουλής των Αντιπροσώπων που διενήργησε την έρευνα για το ρόλο του Αμερικανού πρώην προέδρου την εισβολή στο Καπιτώλιο. 

Καθώς τα ποσοστά της ανεβαίνουν, η Χέιλι γίνεται όλο και περισσότερο αποδέκτης της οργής Τραμπ, ο οποίος και την κατατάσσει σε όσους τον «πρόδωσαν» επειδή υπηρέτησε στην κυβέρνησή του ως πρέσβειρα στον ΟΗΕ και στη συνέχεια τον αμφισβήτησε με μία υποψηφιότητα για το χρίσμα που εκείνος θεωρεί ότι δικαιωματικά του ανήκει. Ανασύροντας τα όσα κάποτε έλεγε για τον Μπαράκ Ομπάμα, ο Τραμπ έχει επιτεθεί κατά της Χέιλι ακόμη και με ψέματα περί υποτιθέμενης μη νομιμοποίησής της να διεκδικήσει την προεδρία διότι οι γονείς της, Ινδοί μετανάστες, δεν ήταν Αμερικανοί υπήκοοι όταν γεννήθηκε. Η Νίκι Χέιλι έχει γεννηθεί στις Ηνωμένες Πολιτείες και έχει το δικαίωμα να διεκδικήσει την προεδρία. 

Για την εκστρατεία Τραμπ, η Χέιλι είναι η «υποψήφια υπέρ της Κίνας, των ανοιχτών συνόρων και της παγκοσμιοποίησης» σε συνεργασία με τους «RINOs» που τάσσονται κατά του Ντόναλντ Τραμπ και «πλάσματα του βάλτου του ατέρμονου πολέμου» που «θέλουν να σταματήσουν το κίνημα MAGA». RINOs είναι το αρκτικόλεξο για τους Ρεπουμπλικανούς μόνο κατ' όνομα (Republican in Name Only), υποτιμητικός όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει πολιτικούς των Ρεπουμπλικανών που δεν θεωρούνται πιστοί στο κόμμα ή εκλαμβάνονται ως ανεπαρκώς συντηρητικοί. Ο όρος ανάγεται στον 20ό αιώνα, αλλά τον «βρήκε» και τον υιοθέτησε ο Τραμπ μαζί με το περιβόητο μότο «Κάντε την Αμερική Μεγάλη Ξανά» (Make America Great Again) με το οποίο ήλθε το 2016 να κατακτήσει την προεδρία, διαβρώνοντας τους Ρεπουμπλικανούς και την ίδια την αμερικανική Δημοκρατία.

Η ψηφοφορία στο Νιου Χάμσαϊρ λαμβάνει χώρα στις 23 Ιανουαρίου. Ακολουθούν το Φεβρουάριο Νεβάδα και Νότια Καρολίνα. Εάν το όνομα του Ντόναλντ Τραμπ θα βρίσκεται στα ψηφοδέλτια έως την Σούπερ Τρίτη, στις 5 Μαρτίου, επαφίεται στο Ανώτατο Δικαστήριο των Ηνωμένων Πολιτειών, το οποίο και επίκειται να γνωμοδοτήσει με διαδικασίες-εξπρές επί της προσφυγής του Τραμπ στην απόφαση της πολιτειακής Δικαιοσύνης του Κολοράντο να τον αποκλείσει από την κούρσα για το ρεπουμπλικανικό χρίσμα βάσει της μετεμφυλιακής ρήτρας περί εξέγερσης -καθιστώντας τον υπόλογο για υποκίνηση της εισβολής στο Καπιτώλιο.