Γ. Μαστρογεωργίου: Οι τάσεις για το μέλλον της Ευρώπης με ορίζοντα το 2040

Γ. Μαστρογεωργίου: Οι τάσεις για το μέλλον της Ευρώπης με ορίζοντα το 2040

Στις βασικές τάσεις που θα καθορίσουν τα χαρακτηριστικά της Ευρώπης την επόμενη 16ετία επικεντρώνεται σε ανάρτησή του στο LinkedIn ο ειδικός Γραμματέας Μακροπρόθεσμου Σχεδιασμού στην Προεδρία της Ελληνικής Κυβέρνησης, Γιάννης Μαστρογεωργίου, παραθέτοντας τις πτυχές σε γεωπολιτική, κλίμα, τεχνολογία, απασχόληση, συμπεριφορές, κ.α.

Σύμφωνα με τον κ. Μαστρογεωργίου, ενδεικτικό των τάσεων σε ορισμένες τομείς είναι το αυξανόμενο ποσό των εξοπλισμών σε παγκόσμιο επίπεδο, η αντιμετώπιση της εσωτερικής μετανάστευσης, η δράσεις κατά της Κλιματικής Αλλαγής, η γεωπολιτική των  σπάνιων γαιών, η πιθανή διεύρυνση της ΕΕ, αλλά και τα θέματα ασφάλειας και πράσινης μετάβασης, οι υποδομές και οι τεχνολογίες αιχμής.

Αναλυτικά το άρθρο του Γιάννη Μαστρογεωργίου

«Σε συνέχεια του ενδιαφέροντος κειμένου του Espas για το μέλλον της ΕΕ με ορίζοντα το 2040, έχω απομονώσει κάποια σημεία που εκτιμώ, ότι φωτίζουν τον ορίζοντα των τάσεων που αχνοφαίνονται.

Όπως έχουμε τονίσει και στο παρελθόν, οι τάσεις έχουν ενδιαφέρον, επειδή επιδρούν ενδεχομένως καταλυτικά στο σύνολο των θεμάτων που μας απασχολούν (γεωπολιτική, κλίμα, τεχνολογία, απασχόληση, συμπεριφορές, κλπ).

- Δύο αριθμοί που από μόνοι τους δίνουν μία δυναμική τάση είναι το ποσό των εξοπλισμών σε παγκόσμιο επίπεδο που ανέρχεται στα 2.3 τρισ. δολλάρια! και η τάση για την εσωτερική μετανάστευση στην ΕΕ εξαιτίας της κλιματικής κρίσης που ανέρχεται στα 200+εκ ως το 2050! Συγκλονιστικό...

Ασθενής τάση ακόμα, αλλά πιθανή, κατά πόσο το δολάριο θα παραμείνει το διεθνές νόμισμα. Η Κίνα πχ εκδίδει ήδη δάνεια σε Yuan στις χώρες του Belt&Road, ενώ και οι BRICS έχουν εκφράσει αντίστοιχες επιθυμίες.

- Η γεωπολιτική των "σπάνιων γαιών και μεταλλευμάτων". Είναι μία πρόκληση για τις χώρες που εξαρτώνται και την ΕΕ εν προκειμένω.

Η τάση της εξέλιξης της δυναμικής ανάμεσα σε ΗΠΑ/Κίνα. Πώς θα επηρεάσει την εξέλιξη της βιομηχανίας; θα βιώσουμε τάσεις προστατευτισμού στο διεθνές εμπόριο;

Η πιθανή διεύρυνση της ΕΕ με 35 μέλη ως το 2040 πώς θα επηρεάσει μία σειρά από παράγοντες όπως πχ η Άμυνα; πώς θα επηρεάσει τη λήψη αποφάσεων;

Η ΕΕ πληρώνει δύο "premium", της ασφάλειας και της πράσινης μετάβασης. Αυτό μπορεί να συνεχίζεται;

Μέχρι το 2040 η προσθήκη της ΕΕ στο παγκόσμιο ΑΕΠ θα μειωθεί από το 18 στο 14%, τι συνιστά αυτή η τάση;

Η ΕΕ θα πρέπει να δαπανήσει τουλάχιστον 4 δισ.. για την αναβάθμιση των προσόντων και τη διά βίου μάθηση, αν θέλει να παραμείνει ανταγωνιστική, ως το 2030.

Ο παγκόσμιος πληθυσμός θα ανέλθει στα 9.7 δισ. το 2050. Στην ΕΕ το ποσοστό πληθυσμού θα μειωθεί στα 450 εκ το 2040, την ώρα που η Αφρική θα ξεπερνά τα 2 δισ, με τους νέους να είναι πάνω από 50%.

Μέχρι το 2040 η ΕΕ θα έχει 17 εκ. πιο συρρικνωμένο εργατικό δυναμικό...νέες ομάδες πληθυσμού θα πρέπει να μπουν στο μείγμα.

Τα παιδιά που γεννιούνται σήμερα θα ξεπεράσουν τα 100 χρόνια ζωής. Είναι συγκλονιστικό ότι μέσα σε λίγα μόνο χρόνια προστέθηκαν 2 δεκαετίες στο προσδόκιμο ζωής. Ποιες θα είναι οι τάσεις των οικονομικών συνεπειών; Πώς θα επηρεαστεί το κλίμα, η αστικοποίηση, η μετανάστευση;

Η Ευρώπη είναι η πιο ταχέων θερμαινόμενη περιοχή του πλανήτη! Ενώ, σημαντική είναι διεθνώς και η απομείωση της βιοποικιλότητας > 500 είδη της γης, θα χαθούν ως το 2040 και αυτό θα επηρεάσει άμεσα την ισορροπία της ζωής και της ατμόσφαιρας.

Μία πικρή αλήθεια που ...δεν είναι τάση...ούτε εμείς ούτε τα παιδιά μας θα προλάβουν να ζήσουν την αναστροφή της κλιματικής κρίσης, με μία μείωση της θερμοκρασίας.

Τάση με πολλά ερωτηματικά αφορά την προσπάθεια πράσινης μετάβασης, εξαιτίας του κόστους και του εύρους των σπάνιων μετάλλων που απαιτούνται. Ίσως, η ΑΙ δώσει τη λύση...

Για να εξηλεκτριστεί το σύνολο του πλανήτη, θα χρειαστούν 80 εκ. χιλιόμετρα καλωδίων!

Το πράσινο υδρογόνο ενδεχομένως να βοηθήσει σε συγκεκριμένους κλάδους της βιομηχανίας, ενώ αν προχωρήσει ομαλά η nuclear fusion, ίσως καταστεί η σημαντικότερη εξέλιξη στην ιστορία της Ενέργειας. > Η γεωπολιτική της Ενέργειας θα εξελιχθεί σε μείζονα χώρο δράσης για τα κράτη.

Οι χώρες χαμηλού εισοδήματος δεν ξεπερνούν το 1% στο παγκόσμιο ΑΕΠ, τη στιγμή που αποτελούν το 8% του πληθυσμού. Την ίδια στιγμή το πιο πλούσιο 1% είναι υπεύθυνο για όσο CO2 εξάγει το 66% των φτωχότερων πληθυσμών...Τα θέματα ισότητας είναι μία τάση που θα μας απασχολήσει. 

Στο ίδιο πλαίσιο, 1.3 δισ. άνθρωποι με κάποιας μορφής ειδική ανάγκη, βιώνουν κάποιας μορφής διάκριση. Άλλοι δεν θα ζήσουν ως τα 20 έτη...ενώ το 70% των ατόμων με ειδικές ανάγκες, είναι σχεδόν εκτός απασχόλησης. > Το μέλλον όμως πρέπει να είναι συμπεριληπτικό για να είναι εφικτό...

Σχεδόν 50% των κατοίκων της ΕΕ εκτιμούν ότι οι κοινωνίες τους είναι άνισες!

Οι συνδεδεμένες στο web συσκευές μέχρι το 2050 αναμένεται να εκτιναχθούν στα...200 δισ.! Η βιοτεχνολογία, η ΑΙ, οι συνθετικές μορφές ζωής είναι η προμετωπίδα της εξέλιξης της τεχνολογίας με ορίζοντα το 2040. Στο ίδιο πλαίσιο όμως, πρέπει να εντάξουμε και την ενεργοβόρα χρήση της ΑΙ που φθάνει στο ύψος του 8% της παραγόμενης ενέργειας! 

Η ΕΕ δείχνει την τάση να επενδύει πιο πολύ σε έρευνα και καινοτομία. Υπολείπεται ΗΠΑ, αλλά πλησιάζει την Κίνα. Σε επίπεδο DeepTech οι ΗΠΑ είναι όμως πολύ μπροστά...

Από τις 10 τεχνολογίες αιχμής, (αυτοματισμός, συνδεσιμότητα, cloud, quantum computin, εφαρμοσμένη ΑΙ, προγραμματισμός, blockchain/cybersecurity, biotech), η ΕΕ πρωτοπορεί μόνο σε 2...στα υλικά νέας γενιάς και στην πράσινη ενέργεια.

Η ΕΕ θέτει ως προτεραιότητα την αντιμετώπιση μίας τάσης που όμως γίνεται πλέον μόνιμη, την ανθεκτικότητα των μικροβίων στα αντιβιοτικά. (AMR), καθώς και την ψυχική υγεία.

Προτεραιότητα για την ΕΕ ως το 2040, είναι τα λεγόμενα "SDGs της Υγείας", δηλαδή η ίαση του ΑΙDS, της malaria και όλων των μεταδοτικών ασθενειών. 

Παρατηρείται μία τάση για εξατομικευμένη μακροζωία μέσω εφαρμογών επαναπρογραμματισμού της κυταρρικής αναγέννησης...

Η τάση της αστικοποιήσης θα συνεχιστεί τα επόμενα χρόνια, φθάνοντας τα 5 δισ. το 2050. Η τάση αυτή αναμένεται να αυξηθεί στην ΕΕ 84% ως το 2050! Πώς θα επηρεαστούν οι υποδομές, η υγεία, το κλίμα, η στέγαση; Χρειάζεται, ενδεχομένως, αλλαγή τρόπου και προτύπου κατανάλωσης και ζωής...;

Το 69% της Gen Z, θέτει ως προτεραιότητα την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης.

Παρατηρείται μία τάση ιδεολογικής διαφοροποίησης ανάμεσα στους νέους άνδρες και τις νέες γυναίκες. Οι άνδρες φαίνονται πιο συντηρητικοί. 

Η ΑΙ θα επιφέρει σημαντικές αλλαγές στον τρόπο εργασίας. Θα προχωρήσουμε σε ένα μοντέλο (συν)εργασίας με την ΑΙ, με πολλές όμως, ακόμα αφανείς προεκτάσεις ως προς την αίσθηση της απασχόλησης και τις πιθανές διαταραχές από αυτή τη συνεργασία. 

Η Gen Z διαθέτει την τάση να αλλάζει το μοτίβο της απασχόλησης (quiet quitting, job hopping).»