Απεσταλμένοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης υπέγραψαν την Τετάρτη ένα νέο εμβληματικό ταμείο για την αγορά όπλων, το οποίο θα συσταθεί γρήγορα για την παροχή δανείων ύψους 150 δισεκατομμυρίων ευρώ για αμυντικά έργα, εξαιτίας των φόβων για τη Ρωσία και των αμφιβολιών για τη μελλοντική προστασία της Ευρώπης από τις ΗΠΑ.
Ειδικότερα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το εκτελεστικό όργανο της ΕΕ, πρότεινε το ταμείο τον Μάρτιο, καθώς αυξήθηκαν οι φόβοι των Ευρωπαίων ηγετών ότι δεν μπορούσαν να είναι σίγουροι ότι η κυβέρνηση του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ θα τους υπερασπιστεί από επιθέσεις.
Θορυβημένες από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και φοβούμενες ότι θα μπορούσαν να αποτελέσουν τον επόμενο στόχο της Μόσχας, οι χώρες της ΕΕ έχουν ήδη αυξήσει τις αμυντικές δαπάνες κατά περισσότερο από 30% τα τελευταία τρία χρόνια. Όμως οι ηγέτες της ΕΕ λένε ότι αυτό δεν είναι αρκετό.
Η πρωτοβουλία της ΕΕ, γνωστή ως Δράση Ασφάλειας για την Ευρώπη (SAFE), επιδιώκει να καταρρίψει τα εθνικά εμπόδια με τη χρηματοδότηση κοινών έργων μεταξύ των χωρών της ΕΕ και έχει έντονο το στοιχείο «αγοράστε ευρωπαϊκά», καθώς στοχεύει στην ενίσχυση της αμυντικής βιομηχανίας της ηπείρου.
Για να μπορεί ένα έργο να τύχει χρηματοδότησης από την SAFE, το 65% της αξίας του πρέπει να προέρχεται από εταιρείες που εδρεύουν στην ΕΕ, στον ευρύτερο Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο ή στην Ουκρανία.
Ωστόσο, εταιρείες από χώρες που έχουν υπογράψει Εταιρική Σχέση Ασφάλειας και Άμυνας με την ΕΕ μπορούν επίσης να είναι επιλέξιμες, εφόσον πληρούν περαιτέρω προϋποθέσεις.
Υπενθυμίζεται ότι η Βρετανία υπέγραψε μια τέτοια συμφωνία με την ΕΕ τη Δευτέρα, φέρνοντας βρετανικές εταιρείες όπως η BAE Systems ένα βήμα πιο κοντά στη συμμετοχή τους σε έργα SAFE.
Η Επιτροπή προχώρησε σε μια ταχεία διαδικασία για να δρομολογήσει τη νομοθεσία, παρακάμπτοντας το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και απαιτώντας μόνο την ειδική πλειοψηφία των 27 χωρών μελών της ΕΕ.
Οι πρέσβεις που εκπροσωπούν τις χώρες αυτές συμφώνησαν την Τετάρτη σχετικά με τη νομοθεσία που αποτέλεσε αντικείμενο διαπραγμάτευσης τους τελευταίους δύο μήνες, η οποία διατηρεί μεγάλο μέρος της αρχικής πρότασης. Οι υπουργοί αναμένεται να την εγκρίνουν στις 27 Μαΐου - το τελευταίο νομικό βήμα της διαδικασίας.
Από την πλευρά του, ο Αντόνιο Κόστα, πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου των ηγετών της ΕΕ, χαιρέτισε τη συμφωνία της Τετάρτης ως «ένα σημαντικό βήμα προς μια ισχυρότερη Ευρώπη».
The agreement on the #SAFE loan instrument reached today by @POLAND25EU is an important step toward a stronger Europe. It delivers on the commitments made by EU leaders in March, helping member states invest jointly in European defence and strengthening our shared security.
— António Costa (@eucopresident) May 21, 2025
«Εκπληρώνει τις δεσμεύσεις που ανέλαβαν οι ηγέτες της ΕΕ τον Μάρτιο, βοηθώντας τα κράτη μέλη να επενδύσουν από κοινού στην ευρωπαϊκή άμυνα και να ενισχύσουν την κοινή μας ασφάλεια», δήλωσε στο X.
