Πυκνή σε εξελίξεις η εβδομάδα που αρχίζει από αύριο με τη συνάντηση του Έλληνα πρωθυπουργού με τον Τούρκο πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης των ΗΕ, μια συνάντηση για την οποία δεν έχει ανακοινωθεί η ατζέντα, αλλά που γίνεται με ανοικτά σοβαρά διμερή θέματα όπως το ευρωπαϊκό εξοπλιστικό πρόγραμμα SAFE, το τουρκολιβυκό μνημόνιο και την ηλεκτρική διασύνδεση Κρήτης-Κύπρου.
Δύο ημέρες μετά ο Ταγίπ Ερντογάν θα συναντηθεί με τον πρόεδρο Τραμπ, μια συνάντηση που άργησε πολύ αλλά για την οποία η Άγκυρα τρέφει πολλές ελπίδες. Κυρίως για την επιστροφή της Τουρκίας στο πρόγραμμα των F-35, από το οποίο αποκλείστηκε λόγω της αγοράς των ρωσικών πυραύλων S-400. Ο τουρκικός Τύπος θεωρεί σχεδόν δεδομένη την επιστροφή της Τουρκίας στο πρόγραμμα, ύστερα από την πρόσκληση του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ στον Τούρκο πρόεδρο να επισκεφτεί τον Λευκό Οίκο.
Υπάρχουν τώρα κάποια σημάδια. Ο Αμερικανός πρέσβης στην Τουρκία Τομ Μπάρακ είχε δηλώσει τον περασμένο Ιούνιο ότι ο πρόεδρος Τραμπ και ο πρόεδρος Ερντογάν θα πουν στους υπουργούς Εξωτερικών τους, Μάρκο Ρούμπιο και Χακάν Φιντάν, να βρουν έναν τρόπο για την επίλυση του ζητήματος των F-35 μέχρι το τέλος του έτους. Ο Μπάρακ είχε πει μάλιστα ότι το Κογκρέσο είναι έτοιμο να επανεξετάσει το ζήτημα και να υποστηρίξει ένα λογικό αποτέλεσμα.
Την απόφαση θα τη λάβει το Κογκρέσο
Βέβαια, τα νομικά εμπόδια είναι γνωστά. Ο νόμος που ψηφίστηκε από το Κογκρέσο το 2020 προβλέπει ότι η Τουρκία, για να προχωρήσει σε οποιαδήποτε αγορά αμυντικού εξοπλισμού, θα πρέπει να μην κατέχει τους πυραύλους S-400 ούτε συναφή εξοπλισμό. Και την τελική απόφαση για την τυχόν τροποποίηση του νόμου δεν θα την λάβει ο πρόεδρος, αλλά το Κογκρέσο, όπου κυριαρχεί το ισχυρό αντιτουρκικό, ισραηλινό και ελληνικό λόμπι.
Και ενώ η κατάσταση φαίνεται δύσκολη για την τουρκική πλευρά, μια ενδιαφέρουσα τελευταία εξέλιξη μπορεί να δώσει τη λύση. Σύμφωνα με την τουρκική εφημερίδα Νεφές, η Ρωσία φέρεται να έχει προσεγγίσει την Τουρκία με πρόταση για την επαναγορά των συστημάτων αεράμυνας S-400 που πούλησε στην Άγκυρα το 2019, λόγω ελλείψεων σε αποθέματα και λόγω της αυξανόμενης ζήτησης από τρίτες χώρες. Μάλιστα, πηγές αναφέρουν ότι η τουρκική πλευρά βλέπει θετικά την πρόταση της Μόσχας, η οποία φαίνεται να αντιμετωπίζει ελλείψεις σε S-400 στις εγχώριες προμήθειές της.
Bloomberg: Boeing και Lockheed Martin κοντά σε deal με την Τουρκία για περισσότερα F-16 και 250 επιβατικά αεροσκάφη
Σύμφωνα δε με δημοσίευμα του Bloomberg, η Boeing και η Lockheed Martin βρίσκονται πολύ κοντά στο να εξασφαλίσουν μεγάλες παραγγελίες από την Τουρκία, πιθανότατα από την επόμενη εβδομάδα, οι οποίες αφορούν έως και 250 επιβατικά αεροσκάφη αλλά και επιπλέον μαχητικά F-16, ενώ στο τραπέζι μπαίνει και η πολυετής διαμάχη για τα F-35.
Ο Αμερικανός πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε την Παρασκευή ότι θα υποδεχθεί τον Τούρκο ομόλογό του, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην Ουάσιγκτον στις 25 Σεπτεμβρίου. Οι δύο ηγέτες αναμένεται να συζητήσουν τις προωθούμενες αγορές, αλλά και να επιχειρήσουν πρόοδο στο αδιέξοδο που είχε δημιουργηθεί με τα μαχητικά F-35 και είχε επιβαρύνει τις σχέσεις των δύο συμμάχων στο ΝΑΤΟ.
Η συνάντηση θα πραγματοποιηθεί αμέσως μετά τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη. «Εργαζόμαστε σε πολλές εμπορικές και στρατιωτικές συμφωνίες με τον Πρόεδρο, συμπεριλαμβανομένης της μεγάλης παραγγελίας αεροσκαφών της Boeing, μιας σημαντικής συμφωνίας για F-16, αλλά και της συνέχισης των συνομιλιών για τα F-35, τις οποίες αναμένουμε να καταλήξουν θετικά», ανέφερε ο Τραμπ. «Ο πρόεδρος Ερντογάν κι εγώ είχαμε πάντοτε μια πολύ καλή σχέση».
Σύμφωνα με πηγές που επικαλείται το Bloomberg, η Boeing έχει ήδη καταλήξει σε ένα πλαίσιο συμφωνίας με την Turkish Airlines, το οποίο πιθανόν να παρουσιαστεί επίσημα κατά την επίσκεψη Ερντογάν στις ΗΠΑ. Η Ουάσιγκτον και οι διμερείς συνομιλίες που θα ακολουθήσουν τον Οκτώβριο θεωρούνται τα επικρατέστερα σενάρια για τις επίσημες ανακοινώσεις.
Η Boeing παρέπεμψε για δηλώσεις στην Turkish Airlines. Ο εκπρόσωπος της εταιρείας, Γιαχγιά Ουστούν, σχολίασε: «Συζητάμε με την Boeing για παραγγελία εδώ και καιρό, αλλά δεν έχει ληφθεί ακόμα οριστική απόφαση». Αντίθετα, η Lockheed Martin δεν απάντησε άμεσα σε σχετικό αίτημα.
Σημειώνεται ακόμη, ότι η πώληση αεροσκαφών αποτελεί βασικό εργαλείο στην προσπάθεια του Τραμπ να μειώσει το εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ, με αποτέλεσμα η Boeing να έχει ξεπεράσει φέτος σε πωλήσεις την ευρωπαϊκή Airbus. Από την αρχή του έτους, οι μετοχές της Boeing έχουν ενισχυθεί κατά 22%, έναντι ανόδου 35% του δείκτη S&P 500 Aerospace & Defense.
