Από το Βερολίνο στο Πεκίνο: ‘To do, or not to do?’
AP
AP

Από το Βερολίνο στο Πεκίνο: ‘To do, or not to do?’

Την προηγούμενη Πέμπτη, ο Γερμανός Καγκελάριος Όλαφ Σολτζ έκανε μια πτήση εννέα ωρών από το Βερολίνο στο Πεκίνο, για να μείνει εκεί μόνο 12 ώρες. Ολοκλήρωσε το σύντομο ταξίδι του στην Ασία και γύρισε τα χαράματα του Σαββάτου στο Βερολίνο. Η επίσκεψή του στην Κίνα αποτέλεσε την πρώτη προσωπική συνάντηση αρχηγού κυβέρνησης κράτους-μέλους της ΕΕ με τον Κινέζο ηγέτη Xi Jinping από το ξέσπασμα της πανδημίας του κορoνοϊού.

Στο κρατικό αεροπλάνο, ο Σολτζ συνοδευόταν από εκπροσώπους επιχειρήσεων της γερμανικής βιομηχανίας, του τομέα της υγείας και του τομέα της ενέργειας. Λόγω της αυστηρής πολιτικής της Κίνας για «μηδενικό κορoνοϊό» (zero-covid policy), οι εκπρόσωποι των γερμανικών μέσω ενημέρωσης έπρεπε να ταξιδέψουν στο Πεκίνο με διαφορετικό αεροπλάνο.

Το ταξίδι του Σολτζ επικρίθηκε από ορισμένα μέλη του τρικομματικού κυβερνητικού συνασπισμού. Αναφέρθηκε επίσης ότι ούτε ο Γάλλος Πρόεδρος Μακρόν ούτε εκπρόσωποι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στις Βρυξέλλες χάρηκαν με τη «μονομερή» κίνηση του Σολτζ.

Κάποιοι θεώρησαν ότι η χρονική στιγμή ήταν λάθος, διότι έγινε αμέσως μετά τη «στέψη» του Xi Jinping για μια πρωτοφανή τρίτη θητεία στο συνέδριο του Κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος πριν τρεις εβδομάδες. Άλλοι έλεγαν ότι θα έπρεπε να περιμένει μέχρι να ολοκληρώσει τη διαμόρφωση της στρατηγικής της κυβέρνησής του έναντι της Κίνας και να την εφαρμόσει επισκεπτόμενος την Κίνα κάποια στιγμή αργότερα.

Αξίζει να παρατηρηθεί ότι το επίπεδο και το είδος της κριτικής που ασκήθηκε στο ταξίδι του Σολτζ στο Πεκίνο, συχνά με ηθικολογικό ύφος, ποτέ δεν είχε ασκηθεί στην προκάτοχό του, Άνγκελα Μέρκελ, του ταξίδεψε στην Κίνα πάνω από 10 φορές στα 16 χρόνια της κυβερνητικής της θητείας. Η Κίνα ήταν η χώρα την οποία επισκέφθηκε περισσότερο και πάντα συνοδευόταν από μεγάλο αριθμό εκπροσώπων επιχειρήσεων.

Η Κίνα υπό το τον Xi Jinping έγινε όλο και πιο εσωστρεφής την τελευταία δεκαετία. Η δρακόντεια πολιτική «μηδενικού κορoνοϊού» απλώς επιτάχυνε την διαδικασία της εκ προθέσεως οικονομικής και αποσύνδεσής της και της αναζήτησης της αυτάρκειας. Μόνη εξαίρεση στη διαδικασία αυτό-απομόνωσης είναι η συνεχής ανάπτυξη σχέσεων με τον πρόεδρο Πούτιν και την «φιλία χωρίς όρια» μεταξύ Ρωσίας και Κίνας.

Σε αυτό το γεμάτο προκλήσεις πλαίσιο, η επίσκεψη στο Πεκίνο ενέχει κινδύνους. Σε μια συνάντηση με τον απερχόμενο πρωθυπουργό Li Keqiang, ο καγκελάριος Σολτζ αναφέρθηκε ανοιχτά στη Ρωσική επέμβαση στην Ουκρανία και τόνισε τη δυνατότητα της Κίνας να ασκήσει αποτελεσματική επιρροή στη Μόσχα.

Πριν ταξιδέψει στο Πεκίνο, ο καγκελάριος Σολτζ συναντήθηκε με Κινέζους υποστηρικτές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και στη συνέχεια αναφέρθηκε στο θέμα του πληθυσμού των Ουιγούρων στην επαρχία Xinjiang με τον κύριο Li.

Το σύντομο ταξίδι του Σολτζ στο Πεκίνο θα τροφοδοτήσει τη δημόσια συζήτηση στη Γερμανία και αλλού σχετικά με τη συνεργασία με την Κίνα και την πολιτική της ηγεσία. Η ποιότητα αυτής της συζήτησης στο Βερολίνο, το Παρίσι και τις Βρυξέλλες είναι σημαντικότερη από τις συμβουλές που απευθύνονται στον Γερμανό καγκελάριο, χωρίς να έχουν ζητηθεί, για τον περιορισμό των ταξιδιών στο Πεκίνο.

Αν η Γερμανική κυβέρνηση περιόριζε την οικονομική και πολιτική της συνεργασία σε «φιλικές» χώρες, η απομόνωση που θα προέκυπτε θα ήταν αυτοκαταστροφική. Περιορίζοντας τις σχέσεις με την Κίνα, οι τρέχουσες προκλήσεις στην Ουκρανία, οι εξαγωγές σιτηρών μέσω της Μαύρης Θάλασσας και οι πολιτικές για την κλιματική αλλαγή δεν μπορούν να συζητηθούν πρόσωπο με πρόσωπο ούτε και οι δυνητικές λύσεις μπορούν να αναζητηθούν από κοινού.

Jens Bastian, Stiftung Wissenschaft und Politik (SWP), Berlin