Έχοντας κάνει τη στρατηγική επιλογή να απλώσει τα πλοκάμια της Τουρκίας σε ολόκληρη τη γεωγραφία που την περιβάλλει, αλλά και πέραν αυτής, o Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν παίζει αυτή τη στιγμή ταυτόχρονα σε «τέσσερα συν ένα» ταμπλό στα πεδία διπλωματίας, άμυνας και ασφάλειας: Πόλεμος στην Ουκρανία, το μακρύ χέρι που έχει απλώσει στη Συρία, η υποστήριξη της Χαμάς έναντι του Ισραήλ, η κρίση στις σχέσεις του μακρινού και «αδελφού» Πακιστάν με την Ινδία, αλλά και σαφώς το «στοίχημα» με το PKK το οποίο και ανακοίνωσε χθες την αυτοδιάλυσή του.
Το Σαββατοκύριακο που πέρασε εκτιμάται ότι ήταν ένα από τα πιο πυρετώδη για τα υπουργεία Εξωτερικών και Άμυνας της Τουρκίας, όπως και για την υπηρεσία πληροφοριών ΜΙΤ και το επιτελείο της τουρκικής προεδρίας.
Παρά την αρνητική δημοσιότητα που είχε εισπράξει η Τουρκία το προηγούμενο διάστημα με τη σύλληψη του δημάρχου Κωνσταντινούπολης, Εκρέμ Ιμάμογλου, και στον απόηχο της δημοσιοποίησης μίας εκ των πλέον αρνητικών εκθέσεων της ΕΕ αναφορικά με την καταπάτηση των πολιτικών δικαιωμάτων και των βασικών ελευθεριών, αλλά και ως προς τη συμπεριφορά της Άγκυρας έναντι των γειτόνων καθώς και τη μη συμμόρφωση με τη στάση της ΕΕ έναντι της Ρωσίας, τώρα επιχειρεί να ανατρέψει όλη αυτή την εικόνα ερχόμενη στο επίκεντρο του παγκόσμιου ενδιαφέροντος λόγω των εξελίξεων, κάτι που όπως έσπευσε να δηλώσει ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν, «έχει ιδιαίτερη σημασία».
Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δέχτηκε την Κυριακή ένα «δώρο» από τον Ρώσο πρόεδρο. Ο Βλαντιμίρ Πούτιν πρότεινε να διεξαχθούν απευθείας συνομιλίες με την Ουκρανία στην Κωνσταντινούπολη στις 15 Μαΐου, λίγες ώρες αφότου το Κίεβο και οι Ευρωπαίοι ηγέτες ζήτησαν εν είδει τελεσιγράφου να συμφωνήσει η Μόσχα σε άνευ όρων εκεχειρία 30 ημερών. Ο αντιπερισπασμός του Πούτιν έφερε τον Ερντογάν στο προσκήνιο του διεθνούς ενδιαφέροντος για να ακολουθήσει η πρόταση-πρόκληση Ζελένσκι προς τον Πούτιν να συναντηθούν κατ' ιδίαν στην Κωνσταντινούπολη, αλλά και η δήλωση του Ντόναλντ Τραμπ πως ενδέχεται να «πεταχτεί» έως την Τουρκία αν θεωρήσει ότι τα πράγματα πάνε καλά, καθώς θα βρίσκεται στην περιοχή. «Εξαιρετικός οικοδεσπότης ο Ερντογαν» δήλωσε ο Αμερικανός πρόεδρος...
Ο Ερντογάν εξαργυρώνει τη στρατηγική του «επιτήδειου ουδέτερου» στον επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία, όπως είχε συμβεί και με τη συμφωνία των σιτηρών, αλλά και τις πρώτες ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις που είχαν πραγματοποιηθεί στην Κωνσταντινούπολη το 2022. Μέχρι το βράδυ της Δευτέρας δεν είχε γίνει γνωστό εάν ο Πούτιν προτίθεται να μεταβεί στην Κωνσταντινούπολη ή, εναλλακτικά, σε ποιο επίπεδο θα εκπροσωπηθούν οι δύο πλευρές εφόσον πράγματι διεξαχθούν συνομιλίες.
Την ίδια ώρα που ο διπλωματικός «πυρετός» στο τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών φούντωνε, ένα άλλο «θρίλερ» πιο σημαντικό για την Άγκυρα έφθανε στο αποκορύφωμά του: Το ΡΚΚ ήταν έτοιμο να ανακοινώσει την αυτοδιάλυση της οργάνωσης και τον τερματισμό της ένοπλης δράσης του, ευθυγραμμιζόμενο με την οδηγία του φυλακισμένου ηγέτη του Αμπντουλάχ Οτσαλάν, κάτι που έπραξε το πρωί της Δευτέρας. Ο Οτσαλάν από τη φυλακή όπου βρίσκεται είχε απευθύνει έκκληση στις 27 Φεβρουαρίου για διάλυση του ΡΚΚ και αφοπλισμό του, ανταποκρινόμενος σε πρωτοβουλία του κυβερνητικού εταίρου του Ερντογάν, εθνικιστή Ντεβλέτ Μπαχτσελί.
Παρ' όλο που υπάρχουν πολλά θολά σημεία στο πώς θα εφαρμοστεί στην πράξη η απόφαση αυτή και προκύπτουν εύλογες απορίες, στην Άγκυρα είναι πυρετώδεις οι προετοιμασίες για την επόμενη ημέρα (ζητήματα ασφαλείας, πρακτικά ζητήματα παράδοσης όπλων, επαφές με γειτονικές χώρες, διαχωρισμός μελών του ΡΚΚ, νομοπαρασκευαστικές επιτροπές για τις αλλαγές της νομοθεσίας που έχουν αποφασιστεί μυστικά, επαφές με το φιλοκουρδικό κόμμα DEM που μεσολάβησε με το ΡΚΚ κ.ο.κ.).
O Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν, χαρακτήρισε την απόφαση του ΡΚΚ ιστορική, τονίζοντας ότι αυτό δεν είναι ένα τέλος αλλά μία αρχή και υπάρχουν πολλά βήματα να γίνουν ακόμα.
Τις ίδιες ακριβώς ημέρες, όπως προκύπτει από ανακοίνωση της Χαμάς, η Άγκυρα φέρεται να διαδραμάτισε κάποιο ρόλο και στις έμμεσες μυστικές διαπραγματεύσεις της οργάνωσης με τις Ηνωμένες Πολιτείες, που κατέληξαν στην χθεσινή απελευθέρωση του τελευταίου εν ζωή Αμερικανο-ισραηλινού ομήρου στη Γάζα, Εντάν Αλεξάντερ.
Μεταξύ αυτών που ευχαρίστησε η Χαμάς ήταν, εκτός της Αιγύπτου και του Κατάρ, και η Τουρκία. Διπλωματικές πηγές που επικαλείται το κουρδικό Rudaw αναφέρουν πως το «ευχαριστώ» δεν οφείλεται μόνο στο γεγονός ότι η Τουρκία στήριξε την τρομοκρατική οργάνωση εξαρχής, αλλά επειδή το προηγούμενο διάστημα η ίδια πρέσβευε τη Χαμάς ενώπιον των ΗΠΑ. Η Τουρκία φέρεται να έπεισε την αμερικανική πλευρά ότι ήταν σημαντικό για τη Χαμάς να κάνει ένα βήμα που θα το χρησιμοποιούσε ως ένδειξη καλής θέλησης από την πλευρά της. Σύμφωνα με την ίδια πηγή, το ζήτημα αυτό ήταν από τα κυρίαρχα στις επαφές του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών με αξιωματούχους της Χαμάς στην Κωνσταντινούπολη, την Άγκυρα και τη Ντόχα τις τελευταίες εβδομάδες.
Ο Χακαν Φιντάν, εν τω μεταξύ, υποδέχθηκε χθες στην Άγκυρα τους υπουργούς Εξωτερικών της Ιορδανίας και της Συρίας, Αϊμάν αλ Σαφαντί και Άσαντ Χασάν Σεϊμπανί αντίστοιχα. Κοινή πηγή ανησυχίας για τις δύο όμορες προς τη Συρία χώρες, το τι θα συμβεί με τους κρατούμενους σε στρατόπεδα μελών του Ισλαμικού Κράτους, αλλά ειδικά για την Τουρκία η ενσωμάτωση στον συριακό στρατό των υπό κουρδική διοίκηση Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων, η κατάργηση της κουρδικής αυτονομίας στη βορειοδυτική Συρία και η απομάκρυνση των μελών του ΡΚΚ από τις τάξεις των κουρδικών δυνάμεων. Για την Τουρκία οι εξελίξεις στο μέτωπο του ΡΚΚ συνδέονται ευθέως με τις εξελίξεις στη Συρία. Η όποια αντιμετώπιση του Κουρδικού για την Τουρκία δεν περιορίζεται μόνο εντός των συνόρων της και στο Βόρειο Ιράκ, αλλά έχει προεκτάσεις και στη Συρία των «μετα-τζιχαντιστών».
Πέραν της Μέσης Ανατολής, το τουρκικό βλέμμα είναι εδώ και ημέρες παράλληλα στραμμένο στην κρίση μεταξύ της Ινδίας και του Πακιστάν που έφθασαν σχεδόν στα πρόθυρα ενός νέου πολέμου. Άγκυρα και Ισλαμαμπάντ έχουν ταυτόσημα γεωστρατηγικά συμφέροντά σε πολλούς τομείς και στενή αμυντική συνεργασία. Με τον Ερντογάν να στρέφει το βλέμμα του προς Ανατολάς, το Πακιστάν έχει αποκτήσει ιδιαίτερη θέση στη στρατηγική του.
Εν μέσω της κλιμακούμενης έντασης μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν, μόλις λίγες ημέρες μετά την πολύνεκρη τρομοκρατική επίθεση της 26ης Απριλίου στην πόλη Παχαλγκάμ του υπό ινδική διοίκηση Κασμίρ, η στενή στρατιωτική συνεργασία της Άγκυρας με το Ισλαμαμπάντ δεν πέρασε απαρατήρητη στην Ινδία, στρατιωτικοί αξιωματούχοι της οποίας κατηγόρησαν ευθέως την Τουρκία επειδή το Πακιστάν εξαπέλυσε επίθεση με τουρκικής κατασκευής μη επανδρωμένα αεροσκάφη, ενώ παράλληλα Ινδοί αναλυτές και μέσα ενημέρωσης έθεταν ερωτήματα σχετικά με την παρουσία τουρκικού πολεμικού πλοίου στο λιμάνι του Καράτσι και τις στρατιωτικές πτήσεις από την Τουρκία προς το Πακιστάν (τις οποίες διέψευσε η Αγκυρα). Η Τουρκία, που συχνά αναφέρεται ως «αδελφή χώρα» στο Πακιστάν, επιβεβαίωσε και σε αυτή την περίπτωση την υποστήριξή της προς το Ισλαμαμπάντ, με τον Πακιστανό πρωθυπουργό Σαχμπάζ Σαρίφ να εκφράζει την ευγνωμοσύνη του για την «ακλόνητη υποστήριξη» της Άγκυρας, ιδίως στο ζήτημα του Κασμίρ.
