Άκουγιου: Ψήφος εμπιστοσύνης Πούτιν στον Ερντογάν
Alexei Druzhinin, Sputnik, Kremlin Pool Photo via AP
Alexei Druzhinin, Sputnik, Kremlin Pool Photo via AP

Άκουγιου: Ψήφος εμπιστοσύνης Πούτιν στον Ερντογάν

Αντιμέτωπος στην προεδρική κάλπη της 14ης Μαΐου με τη μεγαλύτερη πρόκληση σε 20 χρόνια πολιτικής ηγεμονίας, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έρχεται να επιστρατεύσει ως προεκλογικό «όπλο» (και) τον πυρηνικό σταθμό του Άκουγιου με τις «ευλογίες» της συμμάχου Ρωσίας. Στις 27 Απριλίου, μόλις δύο εβδομάδες πριν από την καθοριστική εκλογική αναμέτρηση της Τουρκίας, ο Ερντογάν θα κάνει «το πρώτο βήμα για τον Άκουγιου» έχοντας πιθανώς τον Βλαντιμίρ Πούτιν, διά ζώσης ή διαδικτυακά, στο πλευρό του.

Η απόκτηση πυρηνικής τεχνολογίας αποτελεί στρατηγικό στόχο της Τουρκίας εδώ και δεκαετίες. Στην παρούσα φάση, ωστόσο, και καθώς κινδυνεύει το πολιτικό του μέλλον, ο Ταγίπ Ερντογάν επιδιώκει να μετατρέψει σε προεκλογική φιέστα τα εγκαίνια του πυρηνικού σταθμού που χτίζεται με ρωσικά κεφάλαια και ρωσική τεχνογνωσία για να στείλει το μήνυμα πως επί των ημερών του η Τουρκία έγινε πυρηνική δύναμη.

Ανεξαρτήτως τελικώς εάν θα μεταβεί ή μη ο Ρώσος πρόεδρος για τα εγκαίνια στη Μερσίνα, και μόνο η συζήτηση περί πιθανής επίσκεψης ή ακόμη και η διαδικτυακή του «παρουσία» στην τελετή, έρχονται ως περαιτέρω απόδειξη του στρατηγικού βάθους των σχέσεων Μόσχας και Άγκυρας, οι οποίες κάθε άλλο παρά αποδυναμώθηκαν εν μέσω του γεωπολιτικού «σεισμού» που πυροδότησε η απρόκλητη ρωσική εισβολή στο έδαφος της Ουκρανίας.

Αντιθέτως, ενισχύθηκαν σε οικονομικό, ενεργειακό και εμπορικό επίπεδο, με την Άγκυρα να γίνεται «δίαυλος» παράκαμψης των δυτικών κυρώσεων, και τη Μόσχα να της «παρέχει» ρόλο διαμεσολάβησης -και μάλιστα επιτυχούς στην περίπτωση των εξαγωγών των «παγιδευμένων» ουκρανικών σιτηρών.

«Παίζοντας» σταθερά σε διπλό μέτωπο, και ακροβατώντας μεταξύ Ανατολής και Δύσης, ο Ερντογάν έφθασε να προαναγγέλλει πιθανή επίσκεψη του Βλαντιμίρ Πούτιν, διεθνή παρία και κατηγορούμενου για εγκλήματα πολέμου. ΝΑΤΟϊκός εταίρος η Τουρκία, ίσως φιλοξενήσει στο έδαφός της τον διεθνώς απομονωμένο και απονομιμοποιημένο υπ’ αριθμόν ένα «εχθρό» της ίδιας της Συμμαχίας, αδιαφορώντας για τον αντίκτυπο στα μάτια της Δύσης, ή ίσως στέλνοντας εκ νέου το μήνυμα πως οι επιλογές της είναι «ανοιχτές».

Ο Ερντογάν δεν έχει διστάσει, άλλωστε, να κρατήσει το ΝΑΤΟ υπό καθεστώς ομηρίας όσον αφορά την ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας ξεμπλοκάροντας μεν την ένταξη του Ελσίνκι ως ένδειξη «πίστης» και εκπλήρωσης δεσμεύσεων έναντι της Συμμαχίας, κρατώντας δε τη Στοκχόλμη στην «αίθουσα αναμονής» ως διαπραγματευτικό χαρτί στα ανοιχτά «μέτωπα» με τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Δύση. 

Μια «πανηγυρική» εικόνα των Ερντογάν-Πούτιν να εγκαινιάζουν μαζί τον πρώτο αντιδραστήρα του Άκουγιου σε απόσταση αναπνοής από τις τουρκικές προεδρικές και βουλευτικές εκλογές, και ενόσω η Ουκρανία εξακολουθεί να δίνει αγώνα επιβίωσης απέναντι στη ρωσική πολεμική μηχανή, θα ήταν κατ’ ελάχιστο μία «άβολη» στιγμή για τη Δύση, τις Ηνωμένες Πολιτείες και το ΝΑΤΟ, και σαφής υπενθύμιση πως θα πρέπει να χαράξουν μία εξίσου σαφή γραμμή έναντι της «ανεξάρτητης πολιτικής» της Τουρκίας, εφόσον στα ηνία της παραμείνει ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Εάν η Τουρκία είχε υπογράψει το Καταστατικό της Ρώμης και υπαγόταν στη δικαιοδοσία του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου (ICC) θα όφειλε να συλλάβει τον Βλαντιμίρ Πούτιν επί του εδάφους της, και όχι να τον φιλοξενήσει σε τελετή εγκαινίων. Αυτή όμως θα ήταν μία διαφορετική Τουρκία, μακριά από τις πολιτικούς, οικονομικούς και γεωπολιτικούς στόχους που έχει θέσει ο πρόεδρός της.

Στο ενδεχόμενο επίσκεψης του Βλαντιμίρ Πούτιν στη Μερσίνα αναφέρθηκε ο Ερντογάν σε τηλεοπτική του συνέντευξη την Τετάρτη, λέγοντας πως εναλλακτικά ίσως υπάρξει βιντεοσύνδεση με τον Ρώσο πρόεδρο στο Κρεμλίνο την ώρα που ο πυρηνικός σταθμός θα αποκτά επισήμως το καθεστώς πυρηνικής εγκατάστασης με τη φόρτωση πυρηνικών καυσίμων -ο Πούτιν είχε δώσει στον Ερντογάν την υπόσχεση πως το πυρηνικό καύσιμο θα είχε σταλεί έγκαιρα πριν τις προεδρικές εκλογές, την οποία και τηρεί στηρίζοντας τον Ερντογάν στην προώθηση του οράματος για τον «αιώνα της Τουρκίας», στην οποία θέλει να αφήσει το στίγμα του όπως πριν 100 χρόνια ο Κεμάλ Ατατούρκ.

Εκ μέρους του Κρεμλίνου ανακοινώθηκε την Πέμπτη πως δεν έχει ληφθεί ακόμη απόφαση για το εάν ο Πούτιν θα μεταβεί στην Τουρκία. Γνωστοποιήθηκε, πάντως, πως στην Άγκυρα θα βρίσκεται στις 6-7 Απριλίου ο επικεφαλής της ρωσικής διπλωματίας, Σεργκέι Λαβρόφ, για συνομιλίες που θα καλύψουν όλο το φάσμα των διμερών σχέσεων, καθώς και τις εξελίξεις στην Ουκρανία, τη Συρία και το Ναγκόρνο-Καραμπάχ, με την ατζέντα να περιλαμβάνει επίσης την κατάσταση στην Κεντρική Ασία και το Αφγανιστάν.

Η ανέγερση του πρώτου πυρηνικού σταθμού στην Τουρκία -εξαιρετικά αμφιλεγόμενο έργο λόγω του γεγονότος ότι πρόκειται για σεισμογενή χώρα- συμφωνήθηκε το 2010 με θυγατρική της ρωσικής κρατικής εταιρίας Rosatom. Ο πυρηνικός σταθμός στα νότια παράλια της Τουρκίας θα έχει τέσσερις αντιδραστήρες συνολικής ισχύος 4.800 μεγαβάτ. Στις 27 Απριλίου θα γίνουν τα εγκαίνια του πρώτου, ενώ το έργο δεν αναμένεται να ολοκληρωθεί πριν το 2025. Στην πρόσφατη συνέντευξή του ο Ερντογάν δήλωσε πως σχεδιάζεται η κατασκευή άλλων τριών εργοστασίων με ορίζοντα ολοκλήρωσης της επόμενη πενταετία.