Στη ράθυμη, γλεντζέδικη και ευημερούσα Γαλλία του μεσοπολέμου, υπήρχε ένας συνταγματάρχης που βομβάρδιζε τα επιτελεία του με εκθέσεις οι οποίες έλεγαν ότι η μορφή του επόμενου πολέμου δε θα έχει καμιά σχέση με όσα ήξεραν από τον προηγούμενο. Οι Γάλλοι στρατηγοί πετούσαν τις εκθέσεις αυτές στον κάλαθο των αχρήστων δίχως να τις διαβάζουν και απέφευγαν στους διαδρόμους τον συνταγματάρχη, θεωρώντας τον ονειροπαρμένο, τσιμπούρι και ψώνιο. Ο συνταγματάρχης αυτός ήταν ένας ψηλολέλεκας ατσούμπαλος τύπος που ονομαζόταν Σαρλ ντε Γκωλ.
Την ίδια περίοδο που ο Αδόλφος κατασκεύαζε υπερσύγχρονα για την εποχή του όπλα όπως τα Πάντσερ, τα Στούκας ή τα Θωρηκτά Τσέπης, οι Γάλλοι επαναπαύονταν στη «σιγουριά» των τσιμέντων της οχυρωματικής Γραμμής Μαζινό, για την οποία (ανοήτως όπως απέδειξε η πράξη) είχαν ξοδέψει ασύλληπτα ποσά. Ενώ ο Χίτλερ προβίβαζε σε στρατηγούς αφιονισμένους σαραντάρηδες και σαρανταπεντάρηδες αξιωματικούς με κοφτερό μυαλό (σαν τον Γκουντέριαν ή τον Ρόμελ), οι Γάλλοι είχαν στην ηγεσία του στρατεύματος τους κάτι ασπρομάλληδες εβδομηντάρηδες με μουστάκες, λοφία και χρυσά σπαθάκια, που αντιπαθούσαν κάθε νέα ιδέα και πίστευαν ότι όλοι οι πόλεμοι εφεξής θα γίνονταν στα χαρακώματα όπως ο Α’ παγκόσμιος.
Όταν οι Γερμανοί επεξεργάζονταν τον «αστραπιαίο πόλεμο» και τον φονικό συνδυασμό αεροπορίας και τεθωρακισμένων, οι μεγάλοι αντίπαλοι τους μπουρδολογούσαν θεωρητικά για τα δήθεν πλεονεκτήματα της στατικής άμυνας που ήξεραν απ’ τα νιάτα τους. Και διαφήμιζαν τα επίγεια καρφωμένα πολυβολεία και πυροβολεία ή την αποτελεσματικότητα των κρυμμένων στοών κάτω από τη γη, που θα ήταν αδιαπέραστες από κάθε επίθεση. Τα αποτελέσματα τα ξέρετε. Το 1940, η Γαλλία που είχε έναν από τους πιο μεγάλους και δυνατούς στρατούς στον κόσμο, έπεσε στα χέρια της Γερμανίας μέσα σε έξι μόλις βδομάδες. Και αμέσως μετά, μόνο ο ντε Γκωλ ύψωσε τη σημαία της αντίστασης.
Θα αναρωτηθείτε γιατί τα θυμήθηκα αυτά και πως μου ήρθε να μνημονεύσω τον ήρωα των Γάλλων. Τα θυμήθηκα, διότι εκείνες τις εποχές, οι εξοπλισμοί μπορούσαν να γίνονται μυστικά, οι τεχνολογικές εξελίξεις έμεναν στον στενό κύκλο όσων τις χρησιμοποιούσαν, οι μεραρχίες μπορούσαν να κρύβονται μέσα σε δάση και τα θωρηκτά να κατασκευάζονται με τη φάτσα εμπορικών καραβιών που κανένας δεν έπαιρνε χαμπάρι. Και μόνο ένα «ψώνιο» σαν τον Σαρλ ντε Γκωλ ήταν ικανός να καταλάβει πόσα βήματα είχε κάνει ο αντίπαλος στρατός, από λίγα γερμανικά έγγραφα που ψάρευε, από σκόρπιες μαρτυρίες και από την προσεκτική ανάλυση κάποιων άκακων γερμανικών ασκήσεων που είχε παρακολουθήσει ως παρατηρητής.
Σήμερα αντιθέτως, όλα γίνονται σε κοινή θέα. Την Κυριακή συμβαίνουν, τη Δευτέρα τα ξέρει όλη η υφήλιος. Τα εκπληκτικά χτυπήματα των Ουκρανών στα βάθη της Ρωσίας ή ο απίστευτος τρόπος που οι Ισραηλινοί εξουδετέρωσαν το Ιράν, έγιναν αμέσως γνωστά με ανατριχιαστικές λεπτομέρειες και κτήμα όλων των ηγεσιών όλων των στρατών του κόσμου. Κατά τούτο, δε χρειάζεται πια ένας ντε Γκωλ να αποκρυπτογραφήσει και να προειδοποιήσει, το καινούριο είδος πολέμου είναι απλωμένο στα μάτια όλων μας.
Ναι, αλλά αν έχει εκλείψει η ανάγκη ενός διορατικού που θα αποκαλύψει τα κρυμμένα, δεν έχουν εκλείψει διόλου από τον κόσμο μας (πόσο μάλλον από την πατρίδα μας) η στενομυαλιά, η ραθυμία, η αδυναμία προσαρμογής, η άρνηση του ξεβολέματος, οι προαιώνιες άμυνες του παλιού που αντιστέκεται στο καινούριο. Όπερ, το ότι γινόμαστε κοινωνοί αυτών των εκπληκτικών που κάνουν οι γύρω μας στρατοί, μας ξυπνάει; Μας κινητοποιεί καθόλου; Ή φτιάχνουμε άλλον έναν φραπέ και (ξανα)καθόμαστε στη βεράντα διπλοπόδι να το (ξανα)στοχαστούμε επί μακρόν…; (Αύριο η συνέχεια).
