Δεν ξέρω πόσοι το χουμε πάρει χαμπάρι, αλλά αυτή την περίοδο ξεκινά στην Ευρώπη μια πραγματική κοσμογονία που αφορά την παραγωγή οπλικών συστημάτων. Ο κανονισμός SAFE (Security Action of Europe) εγκρίθηκε ήδη από το Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων της ΕΕ και ενέκρινε δάνεια 150 δισ. ευρώ με εγγύηση της ΕΕ για επενδύσεις στην Ευρωπαϊκή Άμυνα, μέχρι το 2030. Το SAFE είναι ένα υποπρόγραμμα του ReArm Europe, που έχει το δυσθεώρητο ύφος των 800 δισ. ευρώ, πάλι ως το 2030. Μιλάμε για πολύ χρήμα.
Εμείς, επί του παρόντος αναλωνόμαστε στην άσκηση πίεσης προς Τουρκία να άρει το casus belli, ώστε να μπορέσει να περιληφθεί στο πρόγραμμα ως τρίτη χώρα. Δεν πιστεύω ότι θα τα καταφέρουμε τελικά, διότι η Τουρκία θεωρείται υπερπολύτιμη από πολλούς Ευρωπαίους, αλλά και διότι εδώ (πάλι) έχουμε αντιληφθεί λάθος τους νομικούς όρους που αφορούν την συμμετοχή τρίτων στο πρόγραμμα.
Διατυμπανίζουμε παντού ότι χρειάζεται ομοφωνία εντός της ΕΕ, άρα, αφού διαθέτουμε ψήφο ως μέλη της Ένωσης (την οποία μπορούμε να αρνηθούμε εν είδει veto), έχουμε την Τουρκία στην κωλότσεπη. Λάθος. Τα πράγματα είναι πιο μπερδεμένα. Ο κανονισμός SAFE εγκρίθηκε ήδη με απλή πλειοψηφία, όπερ, η περιβόητη ομοφωνία για την οποία ακούμε διαρκώς στις τηλεοράσεις μας δεν ίσχυσε στη λήψη της αρχικής απόφασης.
Έπεται συνέχεια βέβαια. Για να συμμετάσχει μια τρίτη χώρα σε αμυντικά προγράμματα που χρηματοδοτούνται δανειακά με την εγγύηση της ΕΕ, πρέπει να υπογράψει διμερή συμφωνία με την Ένωση. Κατά την νομική άποψη της Ελλάδας λοιπόν, αυτές οι διμερείς συμφωνίες χωρών με την Ένωση απαιτούν ομοφωνία στο Συμβούλιο ώστε να εγκριθούν. Υπάρχουν όμως και ευρωπαϊκές χώρες που κάνουν διαφορετική ερμηνεία, όπερ το πράγμα με το πιθανό veto μας που τόσο χαρούμενα διατυμπανίζουμε, δεν είναι και τόσο καθαρό.
Δεν μπαίνω σε άλλες νομικές λεπτομέρειες, διότι θα χαθούμε και άκρη δεν θα βγάλουμε. Όπως πάντα, όλα μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι θέμα διαπραγμάτευσης, το ίδιο θα γίνει και με την Ευρωπαϊκή Άμυνα. Υπάρχουν μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες (Ιταλία, Ισπανία, Γερμανία, Πολωνία) που βιάζονται υπερβολικά για τον επανεξοπλισμό της Ευρώπης, που θέλουν την συμμετοχή των Τούρκων και δεν θα δουν με καλό μάτι μια ελληνική κωλυσιεργία για τα «μικρά» ελληνοτουρκικά προβλήματα, που έτσι κι αλλιώς θεωρούν άλυτα εδώ και δεκαετίες.
Εξάλλου οι Τούρκοι, πιο αποτελεσματικοί στην πράξη από μας, πήγαν και εξαγόρασαν την ιταλική Piaggio Aerospace, μπερδεύοντας ακόμα περισσότερο τα νομικά δεδομένα συμμετοχής της στο πρόγραμμα. Κι εμείς είμαστε στην μέση με τα διπλωματικά μας. Επικεντρώνουμε στο θέμα Τουρκία, αλλά οι Ευρωπαίοι αναζητούν πολλές χώρες ως τρίτες, για να μπουν στο πρόγραμμα. Τα λεφτά είναι πολλά, οι ανάγκες μεγάλες, η ευρωπαϊκή βιομηχανία δεν φτάνει. Θα πάρουν μέρος Ουκρανοί, Βρετανοί, Ιάπωνες, Κορεάτες, Νορβηγοί και άλλοι. Απ’ αυτό το μεγάλο τσουβάλι, εμείς θέλουμε να πετάξουμε την Τουρκία. Δεν είναι κι εύκολο.
Αυτό που πέραν του διπλωματικού κουβαριού έχει αξία, είναι αν η Ελλάδα θα μπορέσει να αξιοποιήσει αυτό το τεράστιο πρόγραμμα για την άμυνα της και την παραγωγή της. Κάτι φαίνεται να γίνεται, αλλά δεν ξέρω αν είναι επαρκή. (Στο αυριανό η συνέχεια).
