Θα είχαν κλέψει τα Γλυπτά του Παρθενώνα οι Ναζί;

Θα είχαν κλέψει τα Γλυπτά του Παρθενώνα οι Ναζί;

Παντελώς ανιστόρητος εμφανίστηκε για μια ακόμα φορά εκπρόσωπος της Μεγάλης Βρετανίας σχετικά με τα κλεμμένα από τον Έλγιν γλυπτά του Παρθενώνα, που βρίσκονται τώρα στο Βρετανικό Μουσείο. «Θα είχαν επιβιώσει από τους μαινόμενους Ναζί στην Αθήνα κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου; Είναι ένα ελαφρώς τετριμμένο επιχείρημα, αλλά κρύβει αλήθεια» είπε ο υπουργός Πολιτισμού του Ηνωμένου Βασιλείου Όλιβερ Ντάουντεν. Επιχείρημα που μόνο κάποιος ο οποίος δεν γνωρίζει καθόλου Ιστορία μπορεί να χρησιμοποιήσει.

Η αλήθεια είναι πως οι Ναζί, από την κατεχόμενη Ελλάδα δεν πήραν κανένα απολύτως μεγάλο έργο από αυτά που φυλάσσονταν σε μεγάλα μουσεία. Οι πρόγονοί μας, με επικεφαλής τους αρχαιολόγους, τα είχαν κρύψει αμέσως μόλις κηρύχθηκε ο πόλεμος με τέτοια επιτυχία, ώστε οι Γερμανοί κατακτητές δεν τα βρήκαν ποτέ. Τα έθαψαν στα υπόγεια των μουσείων (Εθνικό Αρχαιολογικό) σε σπηλιές (Μουσείο Ακρόπολης) ακόμα και κάτω από τα βάθρα τους στην αίθουσα όπου τα έβλεπε το κοινό (Ερμής του Πραξιτέλη, στην αρχαία Ολυμπία). Οι διοικητές ζητούσαν να τα επαναφέρουν στις αίθουσες των μουσείων και να κάνουν εκθέσεις, (ώστε οι ίδιοι να μπορούν να τα αρπάξουν) εκείνοι όμως, με κίνδυνο της ζωής του, δεν ενέδωσαν μέχρι το τέλος.

Απαντούσαν σιβυλλικά στην ερώτηση «πού είναι τα αγάλματα;» λέγοντας; «στο χώμα, όπου και ανήκουν». Ελάχιστα μόνο έργα, που δεν κατάφεραν να κρύψουν οι πατεράδες και οι παππούδες μας, εκλάπησαν από τους Ναζί. Όπως και κάποια ευρήματα δικών τους, λαθραίων ανασκαφών. Η Ελλάδα είχε την πρόνοια, εγκαίρως, με τάξη και υπευθυνότητα να κρύψει όλους τους αρχαιολογικούς θησαυρούς της. Κάτι που δεν έκαναν οι Άγγλοι. Τα Γλυπτά του Παρθενώνα είχαν μεν μεταφερθεί στον υπόγειο σταθμό του μετρό «Aldwych» για να σωθούν από τους βομβαρδισμούς, αλλά δεν είναι βέβαιο πως η βρετανική κυβέρνηση θα μπορούσε να τα μετακινήσει και κρύψει εγκαίρως εφόσον υπήρχε εισβολή των Ναζί. Ευτυχώς, δεν χρειάστηκε να βεβαιωθούμε.

Ο Όλιβερ Ντάουντεν χαρακτήρισε «θορυβώδη μειονότητα» όσους ζητούν την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα στη χώρα μας. Ανάμεσά τους και ο Τζορτζ Κλούνεϊ, αλλά και άλλοι αστέρες της τέχνης. Ο κ. Υπουργός παρέθεσε σε συνέντευξή του στους Times τους λόγους για τους οποίους θεωρεί πως τα Γλυπτά του Παρθενώνα, καθώς και άλλες αρχαιότητες που ανήκουν σε άλλες χώρες, πρέπει να παραμείνουν στο Βρετανικό Μουσείο.

Χρησιμοποιεί το επιχείρημα ότι η επιστροφή ενός πολιτιστικού θησαυρού στους διεκδικητές του θα απειλούσε τα μουσεία με απώλεια των εκθεμάτων τους, ουσιαστικά παραγνωρίζοντας την ιδιαιτερότητα των Γλυπτών που βρίσκονται στο Λονδίνο ως μέρος ενός ενιαίου έργου τέχνης που έχει κατακερματιστεί.

Οι δηλώσεις του απαντήθηκαν από την υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη. Η κα Μενδώνη τόνισε πως οι δηλώσεις «του Βρετανού Υπουργού Πολιτισμού Ο. Dowden υποδηλώνουν ότι η φαρέτρα με τα επιχειρήματα, τα οποία υποτίθεται ότι δικαιολογούν την παραμονή των Γλυπτών του Παρθενώνα, στο Λονδίνο, έχει αδειάσει. Ο Ο. Dowden μη έχοντας τι άλλο να πει, επαναφέρει το επιχείρημα του λεγόμενου φαινομένου «του πακτωλού μαζικών επιστροφών αρχαιοτήτων» από τα, ανά τον κόσμο, Μουσεία στις χώρες προέλευσης τους. Ένα επιχείρημα που δεν υφίσταται, δεδομένου ότι αυτή τη στιγμή ενώπιον της Ειδικής Διακυβερνητικής Επιτροπής της UNESCO εκκρεμεί μόνο ένα αίτημα: Το αίτημα της Ελλάδας για την επανένωση των Γλυπτών του Παρθενώνα, που κατατέθηκε το 1984. Πού είναι λοιπόν τα μαζικά αιτήματα των κρατών-μελών;

Ο Βρετανός Υπουργός Πολιτισμού επιχειρεί να υποβιβάσει την αξία των μοναδικών αρχιτεκτονικών γλυπτών του Παρθενώνα συγκρίνοντας το ελληνικό αίτημα με άλλες διεκδικήσεις. Η Ελλάδα διεκδικεί μόνον τις διαμελισμένες μορφές της ζωφόρου, των μετοπών και των αετωμάτων του μνημείου-συμβόλου του δυτικού πολιτισμού, οι οποίες απομακρύνθηκαν βιαίως από το μνημείο και την γενέθλια γη. Η Ελλάδα διεκδικεί μόνον τα Γλυπτά του Παρθενώνα, προκειμένου να επανενωθεί το σύνολο του γλυπτού διακόσμου του και να αποκατασταθεί η ακεραιότητα του εξέχοντος αυτού μνημείου.

Όσο για το επιχείρημα της δήθεν διάσωσης των Γλυπτών από τον Έλγιν –καθώς θα μπορούσαν να έχουν καταστραφεί από άλλους, αν δεν είχαν κλαπεί από τον Λόρδο- θα θυμίσουμε στον κ. Dowden αυτό που ένας συμπατριώτης του χάραξε στην Ακρόπολη την εποχή της διαρπαγής των παρθενωνείων «quod non fecerunt Gothi, hoc fecerunt Scotti» (αυτό που δεν έπραξαν οι Γότθοι, το έπραξαν οι Σκώτοι)...»