Πώς θα έπρεπε να είναι οι σχέσεις τοπικής αυτοδιοίκησης και κυβέρνησης

Μέσα από τα συμβάντα που εξελίχθηκαν κατά τη διάρκεια της έντονης χιονόπτωσης στο λεκανοπέδιο της Αθήνας, αλλά και μετά, κατά τη διάρκεια της προσπάθειας επαναφοράς στην κανονικότητα, αναδύθηκε το γνωστό φαινόμενο της παραδοσιακής κόντρας ανάμεσα στους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης και τους φορείς της κυβέρνησης. Το πινγκ-πονγκ των ευθυνών και η υποχρεωτική «αντιπολίτευση» προς την κυβέρνηση, αποτέλεσαν μέρος της ημερήσιας διάταξης.

Ωστόσο, αυτές οι πρακτικές περισσότερο στηρίζονται πάνω σε στερεότυπα παρά στις σημερινές πραγματικές ανάγκες, που απαιτούν συνολική προσπάθεια, ώστε να επιλύονται προβλήματα και παθογένειες του παρελθόντος, που σέρνονται ακόμα μέχρι σήμερα. Για παράδειγμα, δεν μπορεί να λύνονται με αντιπαραθέσεις τα προβλήματα, που αφορούν ένα ρέμα που ενώ ανήκει στην αρμοδιότητα της ΕΥΔΑΠ, η ευθύνη της συντήρησης του ανήκει στην Περιφέρεια και η φροντίδα του πράσινου στο ύψος του ρέματος που εφάπτεται με το οδικό δίκτυο ανήκει στον χώρο ευθύνης του Δήμου. Τα προβλήματα αυτά λύνονται μόνο με ριζικές αποφάσεις, που θα οδηγήσουν σε ανακατανομές αρμοδιοτήτων και πόρων.

Παράλληλα, τα προβλήματα αλλά και οι διεκδικήσεις της τοπικής αυτοδιοίκησης δεν μπορούν να αποτελούν δικαιολογίες για αντιπαραθέσεις με γνώμονα πολιτικά κριτήρια ή με σκοπό την προσέλκυση ψήφων ή την εγγραφή πολιτικών ενσήμων.

Έτσι ενώ έκανα αυτές τις σκέψεις, έπεσα πάνω σε μια ανάρτηση του Δήμαρχου Ιθάκης Διονύση Στανίτσα, που ξεκινούσε ως εξής: «Κάποιοι μπερδεύουν τα πράγματα. Η συνεργασία Α' και B' βαθμού αυτοδιοίκησης με την εκάστοτε κυβέρνηση είναι επιβεβλημένη. Αυτά που γίνονταν παλιά, έχουν περάσει ανεπιστρεπτί».

Η ανάρτηση αυτή ερχόταν σαν απάντηση, στην κριτική που του ασκείται, όχι μόνο για το έργο της Δημοτικής Αρχής, αλλά και για τη στάση που τηρεί απέναντι στην περιφέρεια, στην κυβέρνηση και στους ιδιωτικούς φορείς.

Σε ένα παλαιότερο άρθρο, «Λεφτά υπάρχουν, αν μπορείς να τα βρεις. Το παράδειγμα της Ιθάκης», είχε παρουσιαστεί η αποτελεσματικότητα που έχει επιδείξει ο Δήμος Ιθάκης στην αξιοποίηση των διαθέσιμων πόρων, στη διεκδίκηση επιπλέον πόρων μέσω μελετών, σχεδίων και προτάσεων και στην προσέλκυση ιδιωτικών χορηγιών.

Παρ’ όλα αυτά, του ασκείται αυστηρή κριτική, που αποδεικνύει ότι η μιζέρια και οι ιδεολογικές εμμονές καλά κρατούν, ακόμα και όταν τα αποτελέσματα είναι χειροπιαστά. Σύμφωνα με τους ασκούντες κριτική, ο Δήμος Ιθάκης δεν θα έπρεπε να συνεργάζεται, αλλά αντίθετα θα έπρεπε να έχει σχέσεις αντιπαράθεσης, με την κυβέρνηση και την περιφέρεια, επειδή δεν προέρχεται από τον ίδιο πολιτικό χώρο. Και με την ίδια λογική, θα έπρεπε να στέκεται αρνητικά απέναντι στις χορηγίες ιδιωτικών εταιρειών, που βοηθούν στη βελτίωση των σχολικών εγκαταστάσεων και της λειτουργίας των σχολικών μονάδων, στην παροχή δωρεάν ιατρικών και υγειονομικών υπηρεσιών, καθώς και στο καθάρισμα της θάλασσας και των ακτών.

Αφορμή για αυτό το ξέσπασμα κριτικής, στάθηκε η ανακήρυξη του υπουργού Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής Γιάννη Πλακιωτάκη σε επίτιμο δημότη Ιθάκης, που ακολούθησε την καθέλκυση ενός περιπολικού σκάφους, κατάλληλα διαμορφωμένου με υγειονομικό εξοπλισμό, που εντάχθηκε στο στόλο του Λιμενικού Σώματος - Ελληνικής Ακτοφυλακής. Ενός σκάφους «ασθενοφόρου», που λύνει το πρόβλημα της ταχείας μεταφοράς ασθενών από την Ιθάκη στο Νομαρχιακό Νοσοκομείο στην Κεφαλλονιά. Ενός σκάφους, που σώζει ζωές. Εδώ θα πρέπει να αναφερθεί, ότι το σκάφος αποκτήθηκε με χρήματα της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων.

Οι καλές σχέσεις του Δήμαρχου με τον Υπουργό και την Περιφέρεια, μαζί με τις εμπεριστατωμένες μελέτες που είχε υποβάλει ο Δήμος ειδικά μετά από τις καταστροφές που είχαν προκαλέσει στο νησί, τόσο ο κυκλώνας «Ιανός», όσο και η κακοκαιρία «Μπάλλος», οδήγησαν στη χρηματοδότηση μιας σειράς από έργα συνολικού ύψους 10 εκατ. ευρώ. Έργα που αφορούν τις υποδομές του νησιού, το οδικό δίκτυο, τις μονάδες αφαλάτωσης, τα λιμάνια και άλλα.

Το παράδειγμα του Δήμου Ιθάκης, δείχνει ότι η τοπική αυτοδιοίκηση δεν πρέπει να αποτελεί εφαλτήριο πολιτικής ανάδειξης ή χώρο πολιτικής αντιπαράθεσης, αλλά πεδίο βελτίωσης του επιπέδου ζωής των δημοτών και μόνο.

Αντίθετα, τα παραδείγματα συγκεκριμένων δημάρχων της Αττικής, που είτε έκαναν «σκληρό μπρα ντε φερ» απέναντι στην κυβέρνηση, είτε συγκρούονταν με την περιφέρεια για το θέμα των αρμοδιοτήτων, είτε έβγαζαν φωτογραφίες πάνω σε μπουλντόζες, είτε εξέδιδαν βεβαιώσεις «αδυναμίας μετακίνησης» για τους δημότες τους, αποσαθρώνουν τις τοπικές κοινωνίες και διαλύουν τον κοινωνικό ιστό.

Αλήθεια, τι είναι άραγε πιο δύσκολο για τον κάθε Δήμαρχο; Να ασκεί μια ανέξοδη αντιπολίτευση και να δοξάζεται από το κοινό του, ή να επιτελεί ένα έργο από το οποίο θα κρίνεται στο τέλος της θητείας του;