Ο σαλεπιτζής κι ο μουσουργός

Μισό λεπτό για να καταλάβω. Η σύγχρονη Ελλάδα διαθέτει απέραντο πνευματικό και πολιτιστικό πλούτο που διαμορφώνει θετικά τις συνειδήσεις των νεοελλήνων ή μήπως διάγει την πιο ισχνή πνευματική και πολιτιστική περίοδο της σύγχρονης ιστορίας της; Έχει πνευματικούς ανθρώπους και πραγματικούς δημιουργούς ή πάσχει τραγικά από πνευματική ηγεσία και πρωτοπόρους του πολιτισμού; Έχουμε γνώμη ή υποστηρίζουμε πότε το ένα και πότε το άλλο, ανάλογα με το τι και πόσα διεκδικούμε.

Δεν θέλω να γράψω πολλά για το θέμα της στήριξης των ανθρώπων του πολιτισμού. Το ζήτημα καίει και κάθε άποψη που θα διατυπωθεί μπορεί εύκολα να παρερμηνευτεί και να παρεξηγηθεί. Εξάλλου είναι τόσο ευρύχωρη η βιοποικιλότητα και η πολυπλοκότητα του πολιτιστικού και πνευματικού μας σύμπαντος, που ο καθένας μπορεί να πει το μακρύ του και το κοντό του δίχως να κινδυνεύει με κάποια διάψευση επί του συγκεκριμένου.

Αφού «τα πάντα είναι πολιτισμός» όπως ακούω αυτές τις μέρες, καμιά πολιτική στήριξης του δεν μπορεί εκ των πραγμάτων να είναι αρκετή και καμιά Μενδώνη δεν γίνεται να αποδειχθεί «αντάξια των περιστάσεων». Σωστά; Και τι να κάνουν 100 εκατομμύρια όταν πρέπει να ενισχυθούν και να στηριχθούν «τα πάντα»; Και δέκα φορές περισσότερα να ήταν, πάλι ψίχουλα θα αποδεικνύονταν. Κι όταν πρέπει να εκπονηθεί μια πολιτική που θα περιλάβει από τον ανασφάλιστο ηχολήπτη του πανηγυριού στην Ήπειρο μέχρι τον μοναχικό συγγραφέα στο διαμέρισμα του Κολωνακίου, άντε να βγει άκρη.

Για να είμαι ειλικρινής, εμένα δεν μ’ ενοχλούν οι φωνές των ανθρώπων που ασχολούνται με τον πολιτισμό. Κάνουν ό,τι και οι ιδιοκτήτες καφετεριών στο Περιστέρι ή στην Γλυφάδα. Ζητούν περισσότερα από το κράτος διότι έχουν τεράστιες απώλειες εισοδήματος. Δίκιο έχουν και οι μαγαζάτορες και οι τραγουδιστές, και οι φαναρτζήδες και οι θεατράνθρωποι. Όλοι στο ίδιο καζάνι βράζουμε, τις ίδιες φωνές μπήγουμε. Θα μου πείτε ότι από το ίδιο πουγκί διεκδικούμε, πλην δεν είναι του παρόντος.

Εμένα αυτό που μ’ ενοχλεί θανάσιμα, είναι η ιεροποίηση της πολιτιστικής διεκδίκησης έναντι όλων των υπολοίπων απαιτήσεων κοινωνικών στρωμάτων και επαγγελματικών ομάδων. Προφανώς ένας συγγραφέας ή ένας μουσουργός έχει μεγαλύτερο ειδικό βάρος στην κοινωνία από έναν σαλεπιτζή ή έναν καθαριστή αυτοκινήτων, έχουν όμως την ίδια αξία. Και ειδικά ο άνθρωπος του πολιτισμού, αν είναι πράγματι του πολιτισμού, θα ‘πρεπε να ντρέπεται να επικαλείται την «ανωτερότητα» του για να διεκδικήσει παραπάνω.

Αφήστε που αυτοί που σήμερα υπερθεματίζουν για την σημασία της βαριάς «ηθικής» βιομηχανίας μας που είναι ο πολιτισμός, ως χθες κατακεραύνωναν τους εκπροσώπους της ως «απόντες», ως «αμήχανους», ως «λίγους», ως «ανίκανους» τέλος πάντων να εμπνεύσουν τον νεοέλληνα, να τον εκπαιδεύσουν, να του εμφυσήσουν ιδανικά και να του προτείνουν πρότυπα. Απλώς τώρα που (ορθώς λόγω περιστάσεων) ήρθε η ώρα να πέσει το χρήμα, γύρισε το νόμισμα από την άλλη πλευρά και η πνευματική μας ηγεσία ξανάγινε κορυφαία.

Καταγέλαστη και απόπειρα του Σύριζα να καρπωθεί προς όφελος του τον κόσμο του πολιτισμού που υποφέρει, δια της υπερκολακείας του. Πέντε χρόνια κυβέρνησαν διάολε, δεν είδαμε δα και καμιά πνευματική ή πολιτιστική αναγέννηση στον τόπο. Στα ίδια σκατά πατούσαμε. Γι αυτό καλύτερα να κόψουν τις ασυναρτησίες που διαβάζουμε στα έντυπα τους, ότι με την κυβερνητική πολιτική επέρχεται η «αντιδραστική αναδιάρθρωση του πολιτιστικού πεδίου». Έλεος. Ζαβαρακατρανέμια, που λέει κι Αλέξης στις αναρτήσεις του.