Ο Πομπέο εγγυάται, αλλά ο Ερντογάν ακούει;

Του Σάκη Μουμτζή

Είχαμε σχολιάσει πως τα αποτελέσματα της επίσκεψης του πρωθυπουργού στις ΗΠΑ θα φαινόταν στο εγγύς μέλλον. Και πράγματι ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάικ Πομπέο, απέστειλε χθες επιστολή στον Κυριάκο Μητσοτάκη με την οποία εγγυάται την ασφάλεια, την ευημερία και την δημοκρατία στην Ελλάδα. Αναμφίβολα είναι μια δήλωση -πολιτικό γεγονός, καθώς συνιστά παρέμβαση στην διαφαινόμενη κρίση στις Ελληνοτουρκικές σχέσεις και επιδιώκει να αποτρέψει το χειρότερο.

«Μα δεν είναι μια κοινότοπη δήλωση ρουτίνας; Τι το καινούργιο εισφέρει ο Μάικ Πομπέο;» θα αναρωτηθεί ένας υποψιασμένος αναγνώστης.

Η παρέμβαση αυτή, την στιγμή που γίνεται, στέλνει δύο μηνύματα στην Τουρκία. Μήνυμα πρώτο: οι διαφορές επιλύονται με ειρηνικό τρόπο. Μήνυμα δεύτερο και σημαντικότερο: oι ΗΠΑ εγγυώνται την ασφάλεια της πατρίδος μας.

Το κρίσιμο ερώτημα είναι, ποιας μορφής θα είναι αυτή η εγγύηση, αν ποτέ χρειαστεί να παρασχεθεί. Θα είναι διπλωματικές πιέσεις; Θα είναι οικονομικές κυρώσεις; Ή θα είναι άμεση στρατιωτική εμπλοκή των ΗΠΑ σε περίπτωση έμπρακτης αμφισβήτησης των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων;

Όλες οι κινήσεις του Ντ.Ερντογάν φανερώνουν πως αυτός βρίσκεται σε φάση παραληρηματικού μεγαλείου. Έχει αποθρασυνθεί από το γεγονός πως όλοι συζητούν μαζί του, ενώ αυτός αυθαιρετεί, νομιμοποιώντας έτσι τις επεκτατικές επιδιώξεις του. Σήμερα, φαίνεται πως είναι ανεξέλεγκτος. Όσο η διεθνής κοινότητα δεν βάζει ένα φρένο στην μεγαλομανία του, τόσο αυτός θα ζητεί περισσότερα.

Συνεπώς σε αυτήν την συγκυρία, νομίζω πως ο Τούρκος ηγέτης ελάχιστα θα λάβει υπ΄όψη του την επιστολή Πομπέο. Η στρατηγική του είναι να σύρει την Ελλάδα στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων υπό τους δικούς του όρους. Και ο μόνος τρόπος να το επιτύχει είναι με την απειλή προσφυγής στην βία ή και με προσφυγή στην βία. Οι καθημερινές εμπρηστικές του δηλώσεις, πέραν από έναν προφανή εκνευρισμό, αποσκοπούν και στο να τρομοκρατήσουν την πατρίδα μας.

Αυτές οι αλλεπάλληλες παραληρηματικές δηλώσεις επιδιώκουν να δημιουργήσουν κλίμα έντασης του οποίου η λογική κατάληξη θα είναι ένα θερμό επεισόδιο.

Σε αυτές τις στιγμές θα είμαστε μόνοι. Όσο πιο γρήγορα το καταλάβουμε, τόσο πιο καλά προετοιμασμένοι θα είμαστε, αν ποτέ έρθει εκείνη η ώρα.

Η επιστολή Πομπέο θα λειτουργήσει ουσιαστικά, αν και μόνον αν, υποστηριχθεί το περιεχόμενο της με την παρουσία αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων στην ΝΑ.Μεσόγειο.

Διαφορετικά θα είναι ακόμα ένα χαρτί που θα αγνοήσει ο Τούρκος πρόεδρος.

Υπάρχει περίπτωση αυτή η επιστολή να είναι ένας αποτελεσματικός μοχλός πίεσης, ώστε ο Ερντογάν να υπογράψει το περίφημο συνυποσχετικό;

Ο Ερντογάν, σύμφωνα με τις δηλώσεις του, αποδέχεται τον διάλογο. Αλλά γιατί να υπογράψει συνυποσχετικό; Γιατί να αναγνωρίσει την δικαιοδοσία του Δικαστηρίου της Χάγης; Δεν υπάρχει περίπτωση να πάρει αυτά που ζητά και κυρίως δεν πρόκειται να δικαιωθεί στην καινοφανή θεωρία του πως τα νησιά δεν έχουν υφαλοκρηπίδα.

Η στρατηγική του είναι να πάρει όσο το δυνατόν περισσότερα με την άσκηση βίας, καθώς έτσι θα συρθεί η Ελλάδα σε διαπραγματεύσεις εφ όλης της ύλης.

Η μόνη λύση που έχει μπροστά της η πολιτική ηγεσία είναι να χαράξει μια ξεκάθαρη κόκκινη γραμμή και να δώσει στην στρατιωτική ηγεσία σαφείς κανόνες που θα περιφρουρήσουν αυτήν την κόκκινη γραμμή.