Ευρωπαϊκές τράπεζες χτισμένες από τραπουλόχαρτα

Του Μιχάλη Τουτζιάρη

«Μια εικόνα χίλιες λέξεις» είναι αυτό που χαρακτηρίζει σε πανευρωπαϊκό επίπεδο τον «δυστυχή» τραπεζικό τομέα. Και πώς να μην χαρακτηριστεί δυστυχής όταν κάθεται πάνω σε έναν «πύργο από τραπουλόχαρτα», έτοιμο να καταρρεύσει ανά πάσα στιγμή, τα κόκκινα δάνεια. Ο τεράστιος όγκος των μη εξυπηρετούμενων δανείων που υπάρχει σήμερα στην Ευρώπη, (υπολογίζεται σε 760 δισ. ευρώ για τις χώρες της ευρωζώνης), σημαίνει πως πολλοί έχουν χάσει τον ύπνο τους στα κεντρικά της ΕΚΤ, σε αντίθεση με τον κύριο Ντράγκι που ετοιμάζεται να αποχωρήσει τον Οκτώβριο αφήνοντας τον «μουτζούρη» στον επόμενο διοικητή. Οι οικονομολόγοι, σε αντίθεση με τους τζογαδόρους που στοιχηματίζουν σε μετοχές-παράγωγα κ.λ.π, δεν διατείνονται ότι μπορούν να προβλέψουν την ημέρα που θα γίνει το ξεκαθάρισμα των λογαριασμών, πόσο μάλλον να εντοπίσουν το γεγονός που θα γκρεμίσει τον «πύργο από τραπουλόχαρτα».

Με το βλέμμα στραμμένο κυρίως στον ευρωπαϊκό Νότο, όπου τα επισφαλή δάνεια κινδυνεύουν να τινάξουν το σύστημα, καθώς το εγχώριο ταμείο κάθε χώρας που διασφαλίζει 100.000 ανά καταθέτη ανά τράπεζα μπορεί να μην είναι αρκετό, η Ευρωπαϊκή Ένωση ετοιμάζεται για την επόμενη μέρα και τη δημιουργία ενός πανευρωπαϊκού μηχανισμού εγγύησης των καταθέσεων. Ένα «παιχνίδι με τη φωτιά» θα μπορούσε να χαρακτηριστεί, καθώς η στάση των νότιων χωρών και κυρίως η ταχύτητα ευθυγράμμισης των «κόκκινων» δανείων σε Ελλάδα, Ιταλία, Κύπρο, Ισπανία,Πορτογαλία αλλά και Γαλλία με τα μεγέθη στις βορειοευρωπαϊκές χώρες θα αποτελέσει τον καταλύτη που θα επιτρέψει την κοινή τραπεζική εγγύηση σε ότι αφορά τις καταθέσεις. Το σκεπτικό των χωρών του Βορρά παραμένει πάντα στο ίδιο μοτίβο με τη Γερμανία ανέτοιμη να χρηματοδοτήσει μια κοινή τραπεζική εγγύηση για τις καταθέσεις και με ένα ερώτημα να πλανάται, τι θα μπορούσε να συμβεί αν ο επόμενος Κεντρικός Τραπεζίτης είναι Γερμανός;

Η αλήθεια είναι ότι η θέσπιση ενός πανευρωπαϊκού συστήματος εγγύησης των τραπεζικών καταθέσεων μέχρι του ύψους των 100.000 ευρώ (του λεγόμενου EDIS), το οποίο αποτελεί τον τρίτο πυλώνα της τραπεζικής ένωσης, αποτελεί εδώ και καιρό αντικείμενο σκληρών διαπραγματεύσεων ανάμεσα στα κράτη-μέλη της ευρωζώνης, χωρίς θετική κατάληξη. Τι όμως θα σημαίνει η θετική κατάληξη του εγχειρήματος; ο μεγάλο-καταθέτης, ο ομολογιούχος άνω των 100.000 να χάσει τα χρήματά του για να σωθεί η τράπεζα, η οποία για διάφορους λόγους χρεοκόπησε, ενώ οι υπόλοιποι κάτω των 100.000 να γλυτώσουν! Η αλήθεια είναι ότι ακούγεται ωραίο , οι κακοί πλούσιοι που μπορεί να είναι οι εργοδότες μας, οι μέτοχοι των τραπεζών και των πολυεθνικών κ.λ.π. αυτοί που πίνουν το αίμα των λαών θα τα χάσουν όλα και θα γίνουν σαν τους υπόλοιπους. Με λίγα λόγια θα οι πολλοί θα πάρουν το αίμα τους πίσω και έπειτα;

Διαχρονικά η διαμάχη του καλού με το κακό οδηγούσε την ανθρωπότητα σε ανεξερεύνητα μονοπάτια. Σήμερα για την Αμερική «κακοί» μπορεί να είναι οι κινέζοι και οι μεξικανοί που τους παίρνουν τις δουλειές, για τον ευρωπαϊκό Βορρά οι χώρες του Νότου με τα πολλά κόκκινα δάνεια και οι μετανάστες (ενός πόλεμου δημιούργημα των «καλών») κ.ο.κ.. και φυσικά το αντίστροφο ισχύει για τους κακούς που αισθάνονται ότι αυτοί είναι οι καλοί.Η «καλή» λοιπόν Αμερική κατάφερε να μετακυλήσει τα επισφαλή ενυπόθηκα δάνεια αξίας εκατοντάδων τρισεκατομμυρίων δολαρίων σε επενδυτές (συμπεριλαμβανομένων τραπεζών) σε όλο τον κόσμο. Με αυτό τον τρόπο, «έθαψαν» τα επισφαλή ενυπόθηκα δάνεια σε σύνθετα μέσα, και τα έθαψαν τόσο βαθιά που κανείς δεν γνώριζε ακριβώς το βαθμό της επισφάλειάς τους ούτε μπορούσε να τα ανατιμολογήσει άμεσα. Το αποτέλεσμα της κίνησης ήταν το κραχ του 2008 και η μετακύλιση του μουτζούρη στις ευρωπαϊκές τράπεζες. Οι δομές του εγχειρήματος αυτού ξεδιπλώνονται σταδιακά και οδυνηρά με την πάροδο του χρόνου εώς ότου πέσει ο «πύργος». Οι «καλοί» Βόρειοι αρνούνται πεισματικά την τραπεζική ένωση παρόλο που γνωρίζουν ότι είναι μονόδρομος και αν υπήρχε στο ξεκίνημα της κρίσης τα αποτελέσματα θα ήταν διαφορετικά σήμερα. Όμως οι κακοί πρέπει να τιμωρηθούν και να πληρώσουν. Το τίμημα όμως δε θα πληρωθεί μόνο από τους κακούς.

Σήμερα η ευρωπαϊκή ένωση παραπαίει με δεκάδες εκκρεμότητες ικανές να την τινάξουν στον αέρα. Με την αύξηση των επιτοκίων στις ΗΠΑ να ασκεί εκ νέου πιέσεις, τα παιχνίδια τελειώνουν! Καθώς η Αμερική κινείται σε ένα ποσοστό αποταμιεύσεων της τάξεως του 2,5%, με την τάση ανοδική βλέπουμε τα πρώτα σημάδια εξασθένισης της δυναμικής των τελευταίων ετών, η οποία ως γνωστό βρήκε στήριξη στη Wall Street από την άπειρη ρευστότητα της FED. Η τιτλοποίηση των κακών δανείων που προωθείται από τους περισσότερους αναλυτές και οικονομολόγους των ευρωπαϊκών χωρών, με όλα της τα πλεονεκτήματα σε επίπεδο διασποράς κινδύνων, δεν είναι ικανή να ανακόψει το «γκρέμισμα του χάρτινου πύργου». Παρότι χάρη σε αυτή το πλήγμα που δέχθηκαν οι αμερικανικές τράπεζες δεν ήταν τόσο ισχυρό όσο θα ήταν σε άλλη περίπτωση, η διαφορά με την ευρωπαϊκή ένωση είναι στην μεγάλη καθυστέρηση της υιοθέτησής του και στο αιώνιο πρόβλημα της ανομοιογένειας του «κακού Νότου με τον καλό Βορρά». Με το στεγαστικά δάνεια να ανέρχονται στο 65% της αξίας της κατοικίας η αναδιάρθρωση του δανείου δεν είναι εύκολη υπόθεση.

Όσον αφορά τη χώρα μας με την ανεργία να καλπάζει, με την μετανάστευση των νέων επιστημόνων μας, με το 75% (σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία) των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα να προσφέρουν υπηρεσίες (από 25% πριν 5 χρόνια), με τις ευέλικτες μορφές εργασίας που δε φθάνουν να καλύψουν βασικές ανάγκες διαβίωσης, με τη δημιουργία 30 δις νέου χρέους τα τελευταία 3 χρόνια, με την αναιμική εώς ανύπαρκτη ουσιαστική ανάπτυξη(μόνο για τα μοντέλα της στατιστικής), με την καταστροφή της μεσαίας τάξης, με την δημιουργία 3.500.000 νέων οφειλετών στην εφορία (από 3.000-5000 ευρώ),δεν είναι δυνατό να βρεθεί δανειολήπτης να αποπληρώσει το δάνειο του. Είναι μαθηματικά και πρακτικά αδύνατο!

Με τις αγορές να εισέρχονται σε μια περίοδο αποστροφής κινδύνου είναι αδύνατο να βρεθούν οι «καλοί» που θα χρηματοδοτήσουν την ανάκαμψη του τραπεζικού «ευρωπαϊκού ζόμπι». Με το «σκιώδες» χρηματοπιστωτικό σύστημα να τρέχει με ρυθμούς ανάπτυξης κοντά στο 10%(συνολικά από τα 382 τρις. δολ το κομμάτι της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής διαμεσολάβησης που δεν περνάει μέσα από τις κεντρικές τράπεζες, τις ιδιωτικές τράπεζες, τους κρατικούς χρηματοπιστωτικούς φορείς, τις ασφαλιστικές εταιρείες και τα ασφαλιστικά ταμεία στα τέλη του 2017 ξεπερνούσε τα 116 τρις. δολ. ήτοι αποτελεί το 30% του συνόλου) θα ψάχνουν τρόπους αντιστάθμισης για να διαφυλαχτούν από τις φούσκες του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος και δη τις ευρωπαϊκές τράπεζες. Με την «βόμβα μεγατόνων» που καιροφυλαχτεί εδώ και καιρό στα παράγωγα προϊόντα του πλανήτη μάλλον θα πρέπει να ψάξουμε για νέο……. πλανήτη!!!

Μια εικόνα χίλιες λέξεις……μένει να εντοπίσουμε το γεγονός που θα οδηγήσει στην κατάρρευση τον «Πύργο με τα Τραπουλόχαρτα»……