Τα διδάγματα της ουκρανικής επιχείρησης «Ιστός της Αράχνης» αιφνιδίασαν και τρομοκράτησαν τη Μόσχα, όμως προκάλεσαν και μεγάλη αμηχανία στη Δύση και στο ΝΑΤΟ, καθώς αποτέλεσαν μια εμβληματική πρώτη μεγάλη, σε παγκόσμιο επίπεδο, επίδειξη των νέων υβριδικών απειλών και των νέων «όπλων» των ανορθόδοξων στρατιωτικών επιχειρήσεων.
Η μεγάλης κλίμακας επιχείρηση «Ιστός της Αράχνης» της 1ης Ιουνίου οδήγησε σε ένα ρωσικό «Περλ Χάρμπορ», με τα 117 drones να φτάνουν βαθιά στο ρωσικό έδαφος, μέχρι τη Σιβηρία, και να πλήττουν τις ρωσικές αεροπορικές βάσεις με τα στρατηγικά αεροσκάφη της Ρωσίας.
Η επιχείρηση δεν χρειάστηκε πανάκριβα αεροσκάφη ούτε εξελιγμένα και επίσης ακριβά UAVs, αλλά στηρίχθηκε στην ευρηματικότητα και την τόλμη όσων σχεδίασαν την επιχείρηση. Και παρά το γεγονός ότι τα εύσημα αποδόθηκαν σε έναν νεαρό Ουκρανό, θεωρείται δεδομένο ότι, σε επίπεδο logistics αλλά και πληροφοριών, υπήρξε στήριξη και από άλλες χώρες. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Σ. Λαβρόφ κατήγγειλε δημόσια τη Βρετανία ότι ήταν πίσω από την επίθεση, καθώς η MI5 έχει μακρά παράδοση στον ανορθόδοξο πόλεμο.
Όμως, το πλήγμα που δέχθηκε η Ρωσία σήμανε συναγερμό και στη Δύση, καθώς πλέον είναι σαφές ότι οι απειλές ασφαλείας πολλαπλασιάζονται και αυτό που πέτυχε η Ουκρανία θα μπορούσε να το πετύχει είτε ένα κράτος που στρέφεται εναντίον του ΝΑΤΟ είτε μη κρατικοί δρώντες, πολλοί εκ των οποίων έχουν πρόσβαση στην τεχνολογία των μη επανδρωμένων.
Έτσι, και η επιχείρηση «Ιστός της Αράχνης» εντάσσεται στο μεγάλο εγχειρίδιο των «υβριδικών απειλών», που τα τελευταία χρόνια βρίσκεται στην ατζέντα του ΝΑΤΟ.
Το ΝΑΤΟ έχει υιοθετήσει νέους στόχους για τις αμυντικές του δυνατότητες, προκειμένου να διασφαλίσει ότι θα είναι σε θέση να αποκρούσει τη ρωσική επιθετικότητα, όμως είναι υποχρεωμένο να διδαχθεί από τα τελευταία «μαθήματα» που έδωσε η δημιουργικότητα της Ουκρανίας, αλλάζοντας τα δεδομένα στο πεδίο της μάχης, σύμφωνα με τον κορυφαίο διοικητή του ΝΑΤΟ που επιβλέπει την καινοτομία στο πεδίο της μάχης.
«Αυτό που έκαναν οι Ουκρανοί στη Ρωσία ήταν ένας Δούρειος Ίππος, και ο Δούρειος Ίππος ήταν πριν από χιλιάδες χρόνια», δήλωσε ο Γάλλος ναύαρχος, Πιερ Βαντιέ, Ανώτατος Συμμαχικός Διοικητής Μετασχηματισμού του ΝΑΤΟ, σε συνέντευξή του στο AFP.
«Σήμερα, βλέπουμε αυτό το είδος τακτικής να επανεφευρίσκεται μέσω τεχνικής και βιομηχανικής δημιουργικότητας».
Ο νατοϊκός αξιωματούχος τόνισε ότι η ουκρανική επιχείρηση δείχνει πόσο κρίσιμη είναι η καινοτομία και η προσαρμογή, καθώς ο σύγχρονος πόλεμος αλλάζει με αστραπιαία ταχύτητα, και συμπέρανε ότι «μπαίνουμε σε μια δυναμική εποχή όπου οι στρατοί πρέπει να βασίζονται τόσο στον μακροπρόθεσμο σχεδιασμό όσο και στον ευέλικτο σχεδιασμό, και θα γινόμαστε μάρτυρες συνεχούς καινοτομίας, όπου εβδομάδα με την εβδομάδα, μήνα με τον μήνα ή χρόνο με τον χρόνο, θα μπορούμε να εφευρίσκουμε πράγματα που δεν είχαμε προβλέψει».
Καθώς οι δυτικές μυστικές υπηρεσίες πληροφοριών προειδοποιούν ότι η Ρωσία ανασυγκροτεί τις δυνάμεις της με πολύ μεγαλύτερο ρυθμό απ’ ό,τι το ΝΑΤΟ και θα είναι σε θέση, εάν το αποφασίσει, να επιτεθεί στη Συμμαχία μέσα σε διάστημα τεσσάρων ετών, ο χρόνος για τους επιτελείς της Συμμαχίας αποτελεί κρίσιμη παράμετρο, καθώς οι συνθήκες απαιτούν άμεση δράση.
Οι χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ που ετοιμάζονται για μια δύσκολη Σύνοδο Κορυφής, στην οποία θα εμφανιστεί για πρώτη φορά ο Ντόναλντ Τραμπ στη δεύτερη θητεία του, είναι έτοιμες να ανακοινώσουν μια πολύ σημαντική αύξηση των αμυντικών δαπανών. Ο ΓΓ της Συμμαχίας, Μ. Ρούτε, ενόψει της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ στη Χάγη, κάλεσε τους συμμάχους να αυξήσουν κατά 400% την αεροπορική και αντιπυραυλική ικανότητα του ΝΑΤΟ και αναμένεται να ληφθεί απόφαση για αύξηση των αμυντικών δαπανών στο 3,5% και σε 1,5% των δαπανών για στρατιώτες υποδομές. Ωστόσο, επιχειρήσεις όπως ο «Ιστός της Αράχνης» δημιουργούν προβληματισμό για την ευαλωτότητα αμυντικών και πολιτικών υποδομών, αλλά και των ίδιων των στρατιωτικών δυνατοτήτων της Συμμαχίας.
Ο Γάλλος ναύαρχος πάντως απαντά στον προβληματισμό εάν αξίζει να επενδύουμε σε υπερβολικά ακριβές συστημικές αμυντικές λύσεις, όταν φθηνά ουκρανικά drones μπορούν να προκαλέσουν ζημιές εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων στη ρωσική αεροπορία:
«Κανείς στον στρατιωτικό τομέα δεν θα σου πει ότι μπορούμε να κάνουμε χωρίς τον παραδοσιακό εξοπλισμό. Ωστόσο, είναι βέβαιο πως χρειαζόμαστε νέο εξοπλισμό για να τον συμπληρώνουμε», είπε ο Βαντιέ.
Αν και, σύμφωνα με τα στοιχεία, πάνω από το 70% των απωλειών στο πεδίο μάχης στην Ουκρανία προκαλούνται από drones ,τα οποία έχουν αποδειχθεί αναγκαία σε έναν σύγχρονο πόλεμο, δεν είναι παντοδύναμα:
«Σήμερα, δεν θα διασχίσεις τον Ατλαντικό με ένα drone μήκους 10 μέτρων. Δεν θα εντοπίσεις εύκολα υποβρύχια με τέτοια όπλα. Αλλά, αν συνοδεύουν τις μεγάλες πλατφόρμες σου, τότε μπορείς να πετύχεις πολύ καλύτερα αποτελέσματα με πολύ χαμηλότερο κόστος», τονίζει ο Γάλλος ναύαρχος, πρώην κυβερνήτης του αεροπλανοφόρου Ντε Γκωλ, που έχει έδρα πλέον στη μεγάλη βάση του ΝΑΤΟ στο Νόρφολκ της Βιρτζίνια, και στέλνει το μήνυμα ότι η μεγαλύτερη πρόκληση είναι η «ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών και μεθόδων μάχης, βασισμένων σε όσα είδαμε στην Ουκρανία».
Καθώς το ΝΑΤΟ και η Ουκρανία έχουν συγκροτήσει ένα ειδικό Κέντρο στην Πολωνία, που μελετά τα διδάγματα από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, ο συνεχιζόμενος πόλεμος έχει αναδείξει τη νέα πραγματικότητα, όπου η Τεχνητή Νοημοσύνη και η Ρομποτική έχουν ολοένα και μεγαλύτερο ρόλο και ανασχεδιάζουν τα πεδία των μαχών.
Αυτός ο μετασχηματισμός των σύγχρονων στρατών, με τον συνδυασμό επανδρωμένων και μη επανδρωμένων μέσων, είναι ένα μεγάλο εγχείρημα για το ΝΑΤΟ, με κόστος εκατοντάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων. Όμως οι επιτελείς της Συμμαχίας τονίζουν ότι πλέον δεν υπάρχει άλλη επιλογή.
Το ΝΑΤΟ, ωστόσο, αναπτύσσει συγκροτημένη στρατηγική για την αντιμετώπιση των υβριδικών μεθόδων διεξαγωγής του πολέμου, όπως η προπαγάνδα, η εξαπάτηση, το σαμποτάζ και άλλες μη στρατιωτικές τακτικές, που χρησιμοποιούνται εδώ και καιρό και το τελευταίο διάστημα έχουν ενταθεί, καθώς διευκολύνονται από τη ραγδαία τεχνολογική εξέλιξη και την παγκόσμια διασυνδεσιμότητα.
Σε αυτό το νέο περιβάλλον δεν περιορίζονται μόνο στα drones οι νέες υβριδικές απειλές. Όπως αναφέρει το ίδιο το ΝΑΤΟ, η Ρωσία χρησιμοποιεί εξελιγμένες υβριδικές στρατηγικές, συμπεριλαμβανομένων πολιτικών παρεμβάσεων, κακόβουλων δραστηριοτήτων στον κυβερνοχώρο, οικονομικής πίεσης και εξαναγκασμού, ανατροπής, επιθετικότητας και προσάρτησης. Η καταναγκαστική στρατιωτική στάση και ρητορική χρησιμοποιούνται επίσης ως μέρος των υβριδικών στρατηγικών της Ρωσικής Ομοσπονδίας για την επιδίωξη των πολιτικών της στόχων και την υπονόμευση της διεθνούς τάξης που βασίζεται σε κανόνες.
Όμως, το ΝΑΤΟ εντοπίζει τις απειλές και από την Κίνα τονίζοντας στα κείμενα της αρμόδιας διεύθυνσης ότι οι κακόβουλες υβριδικές επιχειρήσεις και οι επιχειρήσεις στον κυβερνοχώρο της Κίνας και η συγκρουσιακή ρητορική και παραπληροφόρηση στοχεύουν τους Συμμάχους και βλάπτουν την ασφάλεια της Συμμαχίας. Για παράδειγμα, η Κίνα επιδιώκει να ελέγχει βασικούς τεχνολογικούς και βιομηχανικούς τομείς, υποδομές ζωτικής σημασίας και στρατηγικά υλικά και αλυσίδες εφοδιασμού. Χρησιμοποιεί την οικονομική της επιρροή για να δημιουργήσει στρατηγικές εξαρτήσεις και να ενισχύσει την επιρροή της.
Η ταχύτητα, η κλίμακα και η ένταση των υβριδικών απειλών και των ανορθόδοξων επιχειρήσεων έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια. Και η ουκρανική επιχείρηση «Ιστός της Αράχνης» έδειξε πόσο καταστροφικές μπορεί να είναι αυτές οι επιχειρήσεις σε έναν πόλεμο της νέας εποχής. Και πλέον η προετοιμασία για την πρόληψη, την αντιμετώπιση και την αντίδραση σε υβριδικές επιθέσεις, είτε από κρατικούς είτε από μη κρατικούς πρωταγωνιστές, αποτελεί κορυφαία προτεραιότητα για το ΝΑΤΟ.
