Ο υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ, την ημέρα της απελευθέρωσης, είχε συστήσει σε όλους να πάρουν μια βαθιά ανάσα και να καταλάβουν τι έγινε. Πιθανότατα, το ίδιο το υπουργικό συμβούλιο πήρε μια βαθιά ανάσα και αποφάσισε να αλλάξει πορεία.
Δίχως αμφιβολία, οι εμπορικές σχέσεις των Η.Π.Α. με την Κίνα δεν είναι ιδανικές. Οι Η.Π.Α. έχουν αμελητέους περιορισμούς στο εμπόριο με την Κίνα. Οι πρακτικές της Κίνας, με τη χειραγώγηση του νομίσματός της, την κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας, τους περιορισμούς στις εισαγωγές και πολλά άλλα είναι ευρύτερα γνωστές.
Οι δασμοί βέβαια σε επίπεδα που ισοδυναμούν με εμπάργκο, έγινε κατανοητό ότι δε θα βοηθήσουν. Αντί να βοηθήσουν με το εμπορικό έλλειμμα, θα κατακρήμνιζαν τις εξαγωγές στρατηγικών βιομηχανιών των Η.Π.Α. όπως τα αεροσκάφη και η υψηλή τεχνολογία.
Ταυτόχρονα η εισαγωγή απαραίτητων καθημερινών πρώτων υλών και αγαθών θα σταματούσε, με άσχημες επιπτώσεις στην αμερικανική οικονομία. Αυτά φαίνεται ότι ώθησαν το χέρι του προέδρου Τραμπ στην υπογραφή της μείωσης. Η δύναμη των αγορών υπονόμευσε την προεδρική δύναμη. Αύξηση στις αποδόσεις των ομολόγων, πτώση του δολαρίου, μαζική αγορά χρυσού και ξεπούλημα στις μετοχές τον Απρίλιο κατέστησαν σαφές στον πρόεδρο ότι υπερέβαλε.
Η μείωση των δασμών στην Κίνα, είναι η τελευταία πράξη του δασμολογικού δράματος. Για τώρα τουλάχιστον. Η οπισθοχώρηση του προέδρου, μπορεί να φαίνεται ως ήττα, αλλά στην πραγματικότητα είναι μια μεγάλη νίκη. Τον Ιανουάριο κάθε συζήτηση για δασμούς ήταν απαγορευμένη στον δημόσιο διάλογο.
Κανένας δεν πίστευε ότι ο πρόεδρος Τραμπ θα είχε μια τόσο ριζοσπαστική τάση. Πλέον το 10% δασμός σε όλους, το 25% σε αμάξια, αλουμίνιο, ατσάλι, Καναδά και Μεξικό (για τα μισά προϊόντα περίπου) και το 30% στην Κίνα είναι η νέα πραγματικότητα. Τα έσοδα δε για τον προϋπολογισμό των Η.Π.Α. εικάζεται ότι θα είναι από πεντακόσια μέχρι επτακόσια πενήντα δισεκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές.
Αν η κατάσταση δεν αλλάξει, τα έσοδα των δασμών θα καλύψουν πλήρως το κόστος των φορολογικών ελαφρύνσεων της κυβέρνησης των Η.Π.Α. Οι αγορές φαίνεται ότι έχουν βρει ξανά τα πατήματά τους, έχουν καλύψει τις απώλειες του 2025 και βρίσκονται πια σε τροχιά ανάκαμψης. Τα θετικά νέα για τον πληθωρισμό και την Κίνα αποδείχθηκαν καταλύτης.
Οι δύο μεγάλοι κίνδυνοι για την οικονομία πια, είναι η επίδραση των δασμών στον πληθωρισμό και φυσικά ο απρόβλεπτος πρόεδρος. Ας μην ξεχνάμε ότι οι δασμοί είναι ένας φόρος, για τον οποίο δεν έχουμε επαρκή πρόσφατα δεδομένα για την επίδρασή τους στην οικονομία. Η ανάκαμψη που βλέπουμε λοιπόν στις αγορές, κάθε άλλο παρά οριστική είναι. Οι παραπάνω κίνδυνοι μπορούν πολύ εύκολα να δημιουργήσουν ύφεση και να προκαλέσουν ξεπούλημα. Η κατάσταση λοιπόν απαιτεί προσοχή και λελογισμένα ρίσκα.
*Ο Ηλίας Αρβανιτάκης είναι Οικονομολόγος - Αναλυτής, Morgan Stanley
