Οι δασμοί «δαγκώνουν»- Σε ύφεση το παγκόσμιο εμπόριο έως το 2026

Οι δασμοί «δαγκώνουν»- Σε ύφεση το παγκόσμιο εμπόριο έως το 2026

Μεγάλη και παρατεταμένη συρρίκνωση του παγκόσμιου εμπορίου στους επόμενους μήνες και έως τις αρχές του 2026 προβλέπουν οι ειδικοί, καθώς τα πιο πρόσφατα στοιχεία δείχνουν ότι η σημαντική αύξηση των περασμένων μηνών στις αποστολές φορτίων προς τις ΗΠΑ – η οποία οφείλεται στην προσπάθεια των επιχειρήσεων να προλάβουν τους δασμούς – αρχίζει ήδη να εξασθενεί. 

Το παγκόσμιο εμπόριο προέρχεται από μία δεκαετία κατά την οποία αυξάνονται οι περιορισμοί, με τις ΗΠΑ και την Κίνα να εμπλέκονται από το 2018 σε έναν ανηλεή εμπορικό πόλεμο. Έναν πόλεμο που φέτος αναθερμαίνεται, παρά μάλιστα το γεγονός ότι οι δύο μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου κατέληξαν σε εμπορική συμφωνία τον Ιούνιο. Υπενθυμίζεται ότι οι δασμοί των ΗΠΑ στα κινεζικά προϊόντα έφτασαν στο 145% τον Μάιο, πριν υποχωρήσουν στο 55% μετά τη συμφωνία.

Το τελικό ύψος των δασμών που θα εφαρμοστούν στο παγκόσμιο εμπόριο παραμένει ένας μεγάλο «γρίφος», καθώς ενώ σήμερα λήγει το μορατόριουμ 90 ημερών που αποφάσισε ο Λευκός Οίκος, ο Ντόναλντ Τραμπ έδωσε παράταση για ορισμένες χώρες έως την 1η Αυγούστου.

Τόνισε δε, πως ούτε η 1η Αυγούστου είναι απολύτως δεσμευτική, στην περίπτωση που μία χώρα θέλει να διαπραγματευτεί. Παράλληλα, ο Αμερικανός πρόεδρος απείλησε ξανά να εφαρμόσει φόρο 25% στα προϊόντα που εισάγονται στις ΗΠΑ από Ιαπωνία και Νότια Κορέα. 

Η Oxford Economics εκτιμά πως έχει αυξηθεί ο κίνδυνος να ανέλθει ο μέσος δασμολογικός συντελεστής των ΗΠΑ πάνω από το 17% που ανέμεναν έως πρόσφατα οι αναλυτές. Αυτό οφείλεται σε δύο παράγοντες. Πρώτον, είναι πολύ πιθανό ορισμένες οικονομίες που έχουν δεχθεί απειλές για δασμούς υπό τη μορφή αντιποίνων να μην καταφέρουν εντέλει να διαπραγματευτούν με την Ουάσιγκτον τη μείωση των δασμών στο 10%. 

Ενδεικτικό παράδειγμα αποτελεί το Βιετνάμ, καθώς πληροφορίες θέλουν τις δύο χώρες να έχουν συμφωνήσει σε δασμούς 20%, όταν η αρχική απειλή του Τραμπ ήταν για 46%. Το Βιετνάμ γλίτωσε τους πολύ υψηλούς δασμούς αλλά και πάλι το 20% είναι διπλάσιο από τον καθολικό δασμολογικό συντελεστή του 10% που σε κάθε περίπτωση θα εφαρμόσουν οι Ηνωμένες Πολιτείες. 

Δεύτερον, το deal με το Βιετνάμ υποδηλώνει ότι ο Τραμπ δεν προτίθεται να δώσει μεγάλη παράταση στο μορατόριουμ των 90 ημερών. Όσοι πιστοί προσέλθετε, λοιπόν και οι πιο… τυχεροί θα είναι όσοι καταφέρουν να συνάψουν μία συμφωνία παρόμοια με το Βιετνάμ. Μία βασική παράμετρος του deal είναι ότι οι μεταφορτώσεις αγαθών από τρίτες χώρες, όπως λ.χ. η Κίνα, θα υπόκεινται σε υψηλότερο δασμολογικό συντελεστή της τάξης του 40%. 

Αν και δεν είναι απόλυτα σαφές το πώς θα λειτουργήσει το συγκεκριμένο καθεστώς στην πράξη, δείχνει τις προθέσεις των ΗΠΑ να μπλοκάρουν κάθε προσπάθεια της Κίνας να παρακάμψει τους δασμούς στα προϊόντα που στέλνει στην Αμερική. Και αυτό γιατί σε όλα τα πιθανά σενάρια που εξετάζουν οι αναλυτές, τα κινεζικά προϊόντα θα υπόκεινται στους υψηλότερους δασμούς που θα επιβάλλει η Ουάσιγκτον. Επομένως, η Κίνα έχει κίνητρο να προσπαθήσει να στείλει προϊόντα στις ΗΠΑ μέσω τρίτων χωρών. 

Τα στοιχεία για τους όγκους του παγκόσμιου εμπορίου τον Απρίλιο αποτελούν τον καλύτερο μέχρι στιγμής δείκτη για τον αντίκτυπο των δασμών στις διεθνείς ροές. Η κατά 1,4% πτώση του παγκόσμιου εμπορίου σε σύγκριση με τον Μάρτιο είναι η μεγαλύτερη μηνιαία μεταβολή σε διάστημα δύο ετών, ωθούμενη από την κατά 20% μείωση των αμερικανικών εισαγωγών. Παρ’ όλα αυτά, η Oxford Economics σημειώνει ότι το επίπεδο του παγκόσμιου όγκου παραμένει υψηλό, δεδομένης της αύξησης που κατέγραψαν οι αμερικανικές εξαγωγές πριν τον Απρίλιο.

Όμως οι επόμενοι μήνες θα είναι πολύ πιο δύσκολοι διότι ο μέσος δασμολογικός συντελεστής θα αυξηθεί σημαντικά, ίσως υψηλότερα ακόμα και από το 17%. Προς το παρόν, οι εκτιμήσεις της OE αναφέρουν ότι ο πραγματικός δασμολογικός συντελεστής έχει αυξηθεί μόλις στο 10%, που σημαίνει ότι το παγκόσμιο εμπόριο δεν έχει ακόμα νιώσει πλήρως τις συνέπειες του εμπορικού πολέμου. Αυτό θα συμβεί στο β’ εξάμηνο με αποτέλεσμα να αναμένεται ύφεση των εμπορικών ροών έως το α’ τρίμηνο του 2026, όπως φαίνεται και στο γράφημα που ακολουθεί: