Ο Κινέζος πρωθυπουργός Li Qiang μίλησε σε εκδήλωση του Διεθνούς Οικονομικού Φόρουμ στην κινεζική πόλη Tianjin. Αυτή η εκδήλωση, η οποία επίσημα ονομάζεται «Ετήσια συνάντηση των νέων πρωταθλητών» είναι περισσότερο γνωστή σαν το «Καλοκαιρινό Νταβός» και φέτος διεξήχθη για 16η φορά.
Ο Li Qiang έδωσε μία πολύ ενδιαφέρουσα και πιθανώς και πολύ σημαντική ομιλία. Στο σχετικό ρεπορτάζ του Bloomberg ο τίτλος ήταν ο εξής: «η Κίνα χτίζει μία καταναλωτική οικονομία πολύ μεγάλων διαστάσεων, σύμφωνα με τον πρωθυπουργό της».
Ο Li εξέφρασε τη σιγουριά του πως η χώρα του μπορεί να μετατρέψει την ιδιωτική κατανάλωση σε κινητήρια δύναμη της οικονομίας.
Όπως είπε χαρακτηριστικά, η οικονομική πολιτική που χαράζουν οι ηγέτες της χώρας «μετατρέπει την Κίνα σε μία καταναλωτική υπερδύναμη, χωρίς να παραμελεί τα γερά της θεμέλια ως μεγάλης μεταποιητικής δύναμης».
Ο Κινέζος αξιωματούχος πρόσθεσε πως αυτή η στροφή της κινεζικής οικονομίας θα λειτουργήσει σαν σταθεροποιητική δύναμη στην παγκόσμια οικονομία και στο διαρκώς μεταβαλλόμενο τοπίο στο διεθνές εμπόριο. Ο Li είπε επίσης πως η μεγάλη αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης θα προσελκύσει στη χώρα του μεγάλες επιχειρήσεις σε πολλούς τομείς από όλες τις χώρες του κόσμου.
Δίνοντας έμφαση στην προβολή της Κίνας ως σταθεροποιητικού παράγοντα στη διεθνή οικονομία, ο Li πρόσθεσε πως παρά το γεγονός πως παγκοσμίως παρατηρούνται σημαντικές εντάσεις στον τομέα του εμπορίου, η χώρα του κινείται σταθερά προς τα εμπρός και συνεχίζει να λειτουργεί ως παράγων σταθερότητας και σιγουριάς στην παγκόσμια οικονομία.
Απέφυγε να αναφερθεί συγκεκριμένα στην πολιτική του Αμερικανού προέδρου αλλά κάλεσε όλα τα μέρη να αποφύγουν την πολιτικοποίηση των οικονομικών και εμπορικών θεμάτων. Ισχυρίστηκε μάλιστα πως ο τρόπος με τον οποίον προσεγγίζει τα πράγματα η χώρα του προσφέρει λύσεις που θα φέρνουν κέρδη για όλους και σε όλα τα ζητήματα.
Οι δηλώσεις του Κινέζου πρωθυπουργού είναι σημαντικές γιατί θίγουν ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα της παγκόσμιας οικονομίας, δηλαδή την υπερβολική έμφαση που δίνει η Κίνα (και άλλες χώρες παγκοσμίως) στην ανάπτυξη του μεταποιητικού τομέα και της βιομηχανικής παραγωγής, εις βάρος της εγχώριας κατανάλωσης.
Πολλοί γνωστοί οικονομολόγοι και πολιτικοί παράγοντες, υποστηρίζουν πως η Κίνα έχει αναπτύξει υπερβάλλουσα παραγωγική δυναμικότητα σε πολλούς τομείς της βιομηχανίας, στηρίζοντας με διάφορους τρόπους (διαφανείς και μη) τις εγχώριες επιχειρήσεις, οι οποίες με τη σειρά τους κατακτούν όλο τον κόσμο προσφέροντας προϊόντα σε πολύ χαμηλές τιμές.
Με αυτό τον τρόπο πιέζεται η κερδοφορία όλων των επιχειρήσεων του κόσμου, καθώς δεν μπορούν να ανταγωνιστούν τις χαμηλές τιμές των Κινέζων ανταγωνιστών τους και τον τεράστιο όγκο της παραγωγής τους.
Μία πολύ διαδεδομένη θεωρία υποστηρίζει πως με αυτόν τον τρόπο η Κίνα εξάγει αποπληθωρισμό και δημιουργεί μακροπρόθεσμα προβλήματα στη δική της αλλά και την παγκόσμια οικονομία, ενώ οι δικές της μεταποιητικές της επιχειρήσεις κυριαρχούν παγκοσμίως χωρίς τελικά να καταφέρνουν να πετύχουν ισχυρή κερδοφορία, καθώς πολύ συχνά επιδίδονται σε πόλεμο τιμών μεταξύ τους.
Χαρακτηριστικά παραδείγματα της αδυναμίας των κινεζικών επιχειρήσεων που κυριαρχούν στον κόσμο να πετύχουν αξιόλογη κερδοφορία είναι ο τομέας των φωτοβολταϊκών συστημάτων και η αυτοκινητοβιομηχανία.
Επιστρέφοντας σε όσα είπε στις 25 Ιουνίου ο Κινέζος πρωθυπουργός, δεν υπάρχει αμφιβολία πως αν η ηγεσία της χώρας έχει αποφασίσει όντως να ενισχύσει την ιδιωτική κατανάλωση, θα πρόκειται για μία θετική εξέλιξη για την Κίνα και για τη διεθνή οικονομία, καθώς θα σταματήσει η εξαγωγή αποπληθωρισμού και θα μετριαστεί το πλημμύρισμα της παγκόσμιας αγοράς με προϊόντα πολύ χαμηλών τιμών.
Θεωρητικά, θα βοηθήσει και στην εξομάλυνση της κατάστασης στο παγκόσμιο εμπόριο και θα κάνει λιγότερο απαραίτητη την επιβολή περιορισμών στις εισαγωγές κινεζικών προϊόντων από τις ΗΠΑ και άλλες δυτικές χώρες. Ο χρόνος θα δείξει πόσο αποφασισμένη είναι η κινεζική ηγεσία να προχωρήσει σε αυτή την κατεύθυνση αλλά από τις ειδήσεις που έρχονται από τη χώρα φαίνεται πως υπάρχει μία σαφής στροφή το τελευταίο διάστημα.
Λίγες μέρες πριν, ο πρωθυπουργός Li είχε δηλώσει, κατά τη διάρκεια περιοδείας του στην επαρχία Hebei, πως το έθνος θα «διευρύνει ενεργά την εγχώρια ζήτηση προκειμένου να τονωθεί η κατανάλωση», σύμφωνα με αναφορές του επίσημου κινεζικού πρακτορείου Xinhua. Επίσης, όπως μετέδωσαν προ ημερών άλλα κρατικά μέσα ενημέρωσης, η κεντρική ηγεσία της χώρας θα διαθέσει περίπου 20 δισεκατομμύρια δολάρια στις διάφορες επαρχίες προκειμένου να χορηγήσουν επιδοτήσεις στους καταναλωτές μέχρι το τέλος του 2025.
Η στροφή της Κίνας προς την ενίσχυση της εγχώριας κατανάλωσης και η εγκατάλειψη της συνεχούς και χωρίς όρια υποστήριξης της μεταποιητικής δραστηριότητας είναι κινήσεις που πολλοί οικονομολόγοι που γνωρίζουν σε βάθος την κινεζική πραγματικότητα θεωρούν απόλυτα απαραίτητες εδώ και χρόνια.
Οι δημόσιες δηλώσεις του πρωθυπουργού Li και οι σχετικές πληροφορίες που μεταδίδονται από τα κρατικά μέσα ενημέρωσης δείχνουν πως αυτή τη φορά η ηγεσία έχει πάρει στα σοβαρά αυτές τις εκτιμήσεις. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει πως η στροφή αυτή θα είναι επιτυχημένη.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως ο σαφής ιδεολογικός προσανατολισμός της κινεζικής ηγεσίας κάνει πολύ συχνά εξαιρετικά δύσκολες τις κινήσεις στο οικονομικό πεδίο, όσο καλές και να είναι οι αρχικές προθέσεις. Χωρίς να αμφισβητούμε τις καλές προθέσεις του πρωθυπουργού και της υπόλοιπης ηγεσίας, δεν μπορούμε να μην σκεφθούμε πως οι δηλώσεις του, όπως και τα δημοσιεύματα των κρατικών μέσων ενημέρωσης, εντάσσονται και στην προσπάθεια της χώρας να καλυτερέψει διεθνώς την εικόνα της, τη στιγμή που ο πόλεμος των δασμών βρίσκεται ακόμα σε εξέλιξη και οι ΗΠΑ (ο μεγάλος αντίπαλος της Κίνας) πιέζουν σχεδόν όλες τις χώρες του κόσμου.
Δεν αμφιβάλλουμε πως η Κίνα προσπαθεί να καλυτερέψει τις σχέσεις της με τον υπόλοιπο κόσμο, καθώς λογικά εκτιμά πως η επιθετική στάση των ΗΠΑ στον τομέα του εμπορίου δεν πρόκειται να αλλάξει σύντομα. Όπως διαβάζουμε στον διεθνή Τύπο, η ηγεσία της χώρας εκτιμά πως η επιθετική και μεταβαλλόμενη πολιτική των ΗΠΑ δίνει στη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου τη δυνατότητα να ενδυναμώσει τις σχέσεις της με το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα.
Στα πλαίσια αυτά μάλιστα, ένα άρθρο του Bloomberg από την ίδια μέρα ανέφερε πως η Κίνα ξεκινά εκστρατεία για την προώθηση του νομίσματός της, του γιουάν, ως αξιόπιστου ανταγωνιστή του αμερικανικού δολαρίου, προσπαθώντας να εκμεταλλευτεί την αδυναμία του αμερικανικού νομίσματος και την επιθυμία πολλών χωρών να μειώσουν την εξάρτησή τους από αυτό. Το εγχείρημα αυτό είναι πολύ φιλόδοξο και καθόλου εύκολο, δείχνει όμως την απόφαση των Κινέζων να προσπαθήσουν να γίνουν πόλος έλξης για την παγκόσμια οικονομία, τις επιχειρήσεις και τους επενδυτές.
Αν μπορέσουν να πείσουν πως έχουν αντιληφθεί πως η εξαγωγή αποπληθωρισμού ανά τον κόσμο και ο βομβαρδισμός της δυτικής οικονομίας με φθηνά προϊόντα που γονατίζουν τις επιχειρήσεις της Ευρώπης και άλλων χωρών δεν τους είναι πλέον χρήσιμα, θα έχουν κάνει ένα σημαντικό βήμα.
Αν δείξουν πως μπορούν και να εκτελέσουν με επιτυχία τη στροφή από τη συνεχή επιδότηση της μεταποίησης στην ενίσχυση της ιδιωτικής ζήτησης και της κατανάλωσης, τότε ίσως να μιλάμε για ένα άλμα που θα αλλάξει τις ισορροπίες στην παγκόσμια οικονομία. Ας μη βιαζόμαστε όμως, αυτά τα πράγματα δεν γίνονται από τη μία ημέρα στην άλλη. Θα έχουμε αρκετό χρόνο για να δούμε πόσο σοβαρά έχουν πάρει τα πράγματα και πόσο ικανοί είναι να πετύχουν τους στόχους τους.
