Η αποστολή εξετελέσθη. Η Κριστίν Λαγκάρντ και τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ έχουν καταφέρει να δαμάσουν τον πληθωρισμό (κάτω από το 2% τον Μάιο) και πλέον αναμένουν τις εξελίξεις στο μέτωπο των δασμών για να αποφασίσουν τις επόμενες κινήσεις τους.
Υπενθυμίζεται ότι το βασικό επιτόκιο της ΕΚΤ διαμορφώνεται στο 2% επίπεδο που θεωρείται «ουδέτερο», ήτοι δεν περιορίζει ούτε δίνει ώθηση στην οικονομική δραστηριότητα. Με τα σημερινά δεδομένα ένα επιτόκιο της τάξης του 1,75% θεωρείται το ιδανικό για να συντηρήσει τον πληθωρισμό πέριξ του 2%.
Ποια είναι, όμως, τα σενάρια που οδηγούν σε νέες μειώσεις επιτοκίων ακόμα πιο κοντά στο 1%;
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Τα… μαντάτα από τη Φρανκφούρτη λένε ότι τα στελέχη του διοικητικού συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας συμφωνούν πως οι πρόσφατες οικονομικές και νομισματικές εξελίξεις δεν υποστηρίζουν μία νέα μείωση επιτοκίων στη συνεδρίαση της Πέμπτης 24/7. Άρα η παύση θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη.
Και αυτό γιατί εκτιμάται ότι η νομισματική πολιτική βρίσκεται ήδη σε «ουδέτερο» έδαφος, που συνεπάγεται ότι η περαιτέρω μείωση του κόστους δανεισμού θα την οδηγούσε σε «διευκολυντικό» έδαφος, μία συνθήκη που απαιτεί ενδείξεις για επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας.
Με άλλα λόγια, η Κριστίν Λαγκάρντ και οι κεντρικοί τραπεζίτες της Ευρωζώνης, μεταξύ των οποίων και ο δικός μας Γιάννης Στουρνάρας, πιστεύουν ότι προσώρας τα επιτόκια βρίσκονται στο κατάλληλο επίπεδο, λαμβάνοντας υπόψη τα πιο πρόσφατα στοιχεία – αλλά και τις εκτιμήσεις – για τον πληθωρισμό και την οικονομία. Για να αποφασιστεί μία νέα μείωση θα πρέπει να υπάρξουν στοιχεία ότι αφενός η οικονομία χρειάζεται ώθηση και αφετέρου δεν υπάρχει κίνδυνος αναθέρμανσης του πληθωρισμού.
Για όλα αυτά θα έχει καθαρίσει σε μεγάλο βαθμό ο ορίζοντας έως τον Σεπτέμβριο. Η «παύση», λοιπόν, του Ιουλίου θεωρείται επιβεβλημένη. Μην ξεχνάμε άλλωστε ότι η ΕΚΤ έχει κάνει κάτι πρωτοφανές, προχωρώντας σε χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής πολύ νωρίτερα από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ.
Παράλληλα, τα στοιχεία δείχνουν ότι ο πληθωρισμός κινείται για να σταθεροποιηθεί στον στόχο του 2%. Για τον μήνα Μάιο, ο δείκτης τιμών καταναλωτή στην Ευρωζώνη υποχώρησε στο 1,9% από 2,2% τον Απρίλιο και από 2,6% τον Ιούνιο του 2024.
Πλέον, η Λαγκάρντ στρέφει το βλέμμα στις εξελίξεις στο πεδίο των δασμών και του εμπορικού πολέμου. Διότι είναι οι εξελίξεις που θα επηρεάσουν και τον πληθωρισμό, πρωτίστως στις ΗΠΑ.
Ενδεχόμενη αναζωπύρωση στην αμερικανική οικονομία θα έχει ως αποτέλεσμα την αλλαγή πλεύσης για την Fed και την επαναξιολόγηση του outlook για τις διεθνείς αγορές. Σε ένα τέτοιο σενάριο η ΕΚΤ δεν θα μπορούσε να μείνει αμέτοχη και αυτός είναι ο μεγάλος προβληματισμός σήμερα.
Πληροφορίες αναφέρουν ότι στην περίπτωση που ο «καυτός» Αύγουστος περάσει χωρίς αρνητικές εκπλήξεις, τότε τα «περιστέρια» της ΕΚΤ θα καταφέρουν να περάσουν από το διοικητικό συμβούλιο μία ακόμα μείωση επιτοκίων στη συνεδρίαση της 11/9.
Μία μείωση που κατά πάσα πιθανότητα θα είναι η τελευταία, υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα συμβεί κάτι ακραίο διεθνώς.
Πιο αναλυτικά τα δεδομένα:
Δεδομένο πρώτο: Υπάρχει σημαντικός κίνδυνος επιβράδυνσης του ΑΕΠ στο γ’ τρίμηνο του 2025 (τρίμηνο Ιουλίου-Σεπτεμβρίου), μετά από ένα αρκετά ισχυρό β’ τρίμηνο.
Σύμφωνα με τους αναλυτές της ΕΚΤ, ο πληθωρισμός προβλέπεται να υποχωρήσει στο 1,4% έως τον Ιούνιο του 2026 και να κινηθεί προς το 2% στη συνέχεια. Άρα, με τα επιτόκια να βρίσκονται σήμερα σε ουδέτερο έδαφος δεν υπάρχει ούτε λόγος αλλά ούτε και βιασύνη να γίνει μία ακόμη μείωση. Παρ’ όλα αυτά, στην περίπτωση που υποβαθμιστούν οι προβλέψεις για την ανάπτυξη του 2026 και του 2027, οι οποίες σήμερα δείχνουν 1,1% και 1,3% αντίστοιχα, είναι και πιθανό και λογικό να μειωθούν περαιτέρω τα επιτόκια.
Δεδομένο δεύτερο: Ο πληθωρισμός μπορεί να κινείται πτωτικά στην Ευρώπη αλλά στις ΗΠΑ εκτιμάται ότι θα επιταχύνει σύντομα. Μία τέτοια εξέλιξη θα αλλάξει σημαντικά τις προσδοκίες των αγορών για τον πληθωρισμό και την ανάπτυξη στην Αμερική. Θα μπορούσε επίσης να αλλάξει την κυρίαρχη πεποίθηση των χρηματαγορών για τη νομισματική πολιτική που θα ακολουθήσει η Fed, με σοβαρές συνέπειες στις αγορές ομολόγων και συναλλάγματος.
Σε αυτό το σενάριο θα είναι αναπόφευκτο να επηρεαστεί και το outlook για τα επιτόκια της ΕΚΤ και το πιθανότερο είναι να χρειαστεί περαιτέρω χαλάρωση στην Ευρώπη. Δεν αποκλείεται λοιπόν να δούμε πτώση των επιτοκίων στο 1,50% ή ακόμα χαμηλότερα, θυμίζοντας τις συνθήκες άπλετης ρευστότητας της περασμένης δεκαετίας…
