Στην ετήσια συνάντηση της ΕΚΤ στη Σίντρα της Πορτογαλίας ένα από τα κύρια θέματα ήταν η φετινή άνοδος του ευρώ, με ιδιαίτερη εστίαση στο ζεύγος eur/usd.
H αλήθεια είναι ότι τo ευρώ διανύει μια από τις καλύτερες χρονιές του. To νόμισμα έχει σημειώσει άνοδο περίπου 14% έναντι του δολαρίου φέτος, 4% έναντι της στερλίνας και 11,7% έναντι του γουάν.
Σε εμπορικά σταθμισμένη βάση μάλιστα, το ευρώ δεν ήταν ποτέ ισχυρότερο, σύμφωνα με τη μέτρηση 41 νομισμάτων της ΕΚΤ.
Η άνοδος του ευρώ έχει συμβάλλει αρκετά στην τιθάσευση του πληθωρισμού στην Ευρωζώνη, καθώς μείωσε το κόστος των εισαγωγών, μειώνοντας τα έξοδα των νοικοκυριών και ενισχύοντας το διαθέσιμο εισόδημα και την κατανάλωση. Τον Ιούνιο που μας πέρασε, ο πληθωρισμός έφτασε τον στόχο του 2% της ΕΚΤ.
Γιατί λοιπόν βγαίνουν ο ένας μετά τον άλλον οι αξιωματούχοι της ΕΚΤ καταθέτοντας τους προβληματισμούς τους σχετικά με την άνοδο του κοινού νομίσματος;
Γιατί όλα σε αυτή τη ζωή είναι θέμα ισορροπίας και timing.
Η άνοδος του ευρώ μέχρι το 1,20 παρά το γεγονός ότι ήταν ταχύτατη –κάτι που επίσης προβληματίζει πολλούς όπως για παράδειγμα τον Λιθουανό Γκεντιμίνας Σίμκους -εντούτοις προσμετρήθηκε ως μια θετική εξέλιξη για το κοινό νόμισμα.
Όμως, με τον πληθωρισμό πλέον στην Ευρωζώνη να βρίσκεται κάτω από τον στόχο του 2% της ΕΚΤ, μια ισοτιμία πάνω από το 1,20 πυροδοτεί σοβαρό κίνδυνο αποπληθωρισμού. Με τη Γαλλία να εμφανίζει πληθωρισμό τον Ιούνιο πέριξ του 0,8% σε ετήσια βάση, οι φόβοι αυτοί μόνο αβάσιμοι δεν είναι.
Γι’αυτό ακριβώς ο αντιπρόεδρος της ΕΚΤ, Λουίς Ντε Γκίντος, δήλωσε πρόσφατα ότι μια ισοτιμία του ζεύγους eur/usd πάνω από το 1,20 θα είναι σαφώς «προβληματική».
Αλλά και η Κριστίν Λαγκάρντ, σε μια συζήτηση στη Σίντρα με τον πρόεδρο της Fed Τζερόμ Πάουελ και άλλους επικεφαλής κεντρικών τραπεζών, δήλωσε ότι το 2025 θα μπορούσε να είναι ένα κρίσιμο έτος για το δολάριο και η άνοδος του ευρώ, την οποία στο παρελθόν είχε χαρακτηρίσει «αντιφατική, αλλά δικαιολογημένη», είναι ένας από τους δείκτες που θα λάβουν υπόψη οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής κατά τον καθορισμό των επιτοκίων.
Εν ολίγοις, η Κριστίν Λαγκάρντ έδωσε ξεκάθαρο σήμα από τη Σίντρα της Πορτογαλίας ότι αν συνεχιστεί η ραγδαία ανατίμηση του ευρώ, η ΕΚΤ δεν θα ρισκάρει να αποσταθεροποιηθεί ο πληθωρισμός από το επίπεδο του 2% και θα προσαρμόσει αναλόγως τη νομισματική της πολιτική.
Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και ο Φρανσουά Βιλερουά Ντε Γκαλό - μέλος του ΔΣ της ΕΚΤ και κεντρικός τραπεζίτης της Γαλλίας – τονίζοντας στο Bloomberg ότι αν συνεχιστεί το ράλι του ευρώ η ΕΚΤ δύσκολα θα καταφέρει να επιτύχει τον στόχο για πληθωρισμό 2%.
Ο Βιλερουά παρέπεμψε σε εκτιμήσεις ότι «μια διαρκής ανατίμηση 10% μειώνει τον πληθωρισμό κατά 0,2 ποσοστιαίες μονάδες κάθε χρόνο από τα επόμενα τρία χρόνια, κάτι που θα μπορούσε να αυξήσει τον κίνδυνο υποτίμησης του στόχου μας και αυτός είναι ένας κίνδυνος που πρέπει να λάβουμε υπόψη».
Τουτέστιν, ας ετοιμαστούμε και για επόμενο κύκλο μείωσης επιτοκίων, ο οποίος μπορεί να φέρει το επιτόκιο καταθέσεων ακόμη και κάτω από την προτιμώμενη ουδέτερη περιοχή του 2% που βρίσκεται σήμερα.
Το πλήγμα στην ανταγωνιστικότητα
Βέβαια, δεν είναι μόνο ο πληθωρισμός το πρόβλημα. Η περαιτέρω ενίσχυση του ευρώ δε θα φέρει μόνο μεγαλύτερη αποπληθωριστική πίεση, αλλά και ένα ισχυρό πλήγμα στον εξαγωγικό κλάδο, απειλώντας την οικονομική ανάκαμψη της Ευρωζώνης η οποία καλά δεν έχει ακόμα ξεκινήσει.
Βλέπετε, η Ευρωζώνη εξακολουθεί να είναι η μεγαλύτερη συλλογική ενιαία αγορά και ένα μεγάλο μέρος της δυναμικής της καθορίζεται από τις εξαγωγές προϊόντων μεταποίησης.
Απόδειξη, το πλεόνασμα τρεχουσών συναλλαγών της Γερμανίας, ύψους 250 δισ. ευρώ το οποίο είναι το μεγαλύτερο παγκοσμίως και το 2024 ξεπέρασε και την Ιαπωνία.
Όπως όμως πολύ εύστοχα έγραψε το Βloomberg, αυτό που αποτελούσε βασικό πλεονέκτημα της ΕΕ τα προηγούμενα χρόνια, φέτος λόγω της ανόδου του ευρώ είναι η αχίλλειος πτέρνα της, ακριβώς γιατί είναι πιο δύσκολο για το μπλοκ να διατηρήσει τον όγκο των εξαγωγών του. Βλέπετε, η Ευρωζώνη δεν έχει τους ρυθμούς ανάπτυξης της Γερμανίας, χάρη στους οποίους μπορούσε να διατηρήσει τις εξαγωγές της παρά το ισχυρό μάρκο.
Η ενίσχυση του ευρώ έναντι του δολαρίου κατά 14% και έναντι του γουάν κατά 11,7% κινδυνεύει να καταστεί θηλιά για την Ευρώπη καθώς το 1/5 των εξαγωγών της ΕΕ κατευθύνεται προς τις ΗΠΑ, και το διμερές εμπόριο με την Κίνα ανερχόταν στα 740 δισ. ευρώ το 2023.
Εάν το ευρώ ανατιμηθεί περαιτέρω λοιπόν, αυτό θα επιβαρύνει τις εξαγωγές, γεγονός που θα μπορούσε να οδηγήσει την ΕΚΤ ακόμα και σε πολλαπλές μειώσεις επιτοκίων σύμφωνα με τον διοικητή της κεντρικής τράπεζας της Λετονίας, Μάρτινς Κάζακς.
Βέβαια, ήδη η ΕΚΤ έχει μειώσει πολύ πιο γρήγορα τα επιτόκια από τη Fed ή την Τράπεζα της Αγγλίας, χωρίς αυτό να αντανακλάται στην ισοτιμία του ευρώ παρά το επιτοκιακό πλεονέκτημα των άλλων νομισμάτων, ειδικά του δολαρίου. Αυτό υποδεικνύει ότι η άνοδος του ευρώ στην ουσία εδράζεται στην αδυναμία του δολαρίου, η οποία με τη σειρά της οφείλεται σε μάλλον ασυνήθιστες παραμέτρους.
Μη συνηθισμένοι οι λόγοι της αδυναμίας του δολαρίου
Από ιστορικής άποψης, η συναλλαγματική ισοτιμία του ζεύγους eur/usd δεν είναι ασυνήθιστη. O ρυθμός όμως με τον οποίο κινείται το ζεύγος, καθώς και οι δυνάμεις που του δίνουν κατεύθυνση, δεν είναι και τόσο συνηθισμένοι.
Η άνοδος του ευρώ οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην αδυναμία του δολαρίου, και αυτή με τη σειρά της εδράζεται στον κλονισμό της εμπιστοσύνης των επενδυτών στις ΗΠΑ, λόγω της επιβολής δασμών από τον Ντόναλντ Τραμπ και της εκβιαστικής εμπορικής του πολιτικής ακόμα και στους πιο στενούς εμπορικούς του εταίρους.
Η αβεβαιότητα των πολιτικών και της ιδιοσυγκρασίας του Τραμπ έχουν προκαλέσει μαζική υποχώρηση των ξένων επενδυτών από αμερικανικά περιουσιακά στοιχεία, προσδίδοντας στο δολάριο τα χαρακτηριστικά ενός νομίσματος ευαίσθητου στον κίνδυνο και όχι ασφαλούς καταφυγίου.
Αν και η τακτική του Τραμπ αρχικά χαρακτηρίστηκε από την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Κριστίν Λαγκάρντ, ως μια λαμπρή ευκαιρία να ενισχυθεί ο ρόλος του ευρώ στη διεθνή σκηνή, εντούτοις παρά την ενίσχυση του υπάρχουν ελάχιστες ενδείξεις ότι το ευρώ εξελίσσεται σε διεθνές νόμισμα των επιχειρήσεων πέρα από της σφαίρα επιρροής του.
Αντίθετα, ο χρυσός έχει σφετεριστεί τη θέση του ευρώ, σύμφωνα με την ετήσια αξιολόγηση της ΕΚΤ, καταλαμβάνοντας πλέον τη δεύτερη θέση σαν παγκόσμιο αποθεματικό περιουσιακό στοιχείο –προσοχή όχι νόμισμα- σε τιμές αγοράς το 2024 με ποσοστό 20%, αμέσως μετά το δολάριο ΗΠΑ με ποσοστό 46% και αφήνοντας πίσω του το ευρώ το οποίο είχε ποσοστό 16%. (σ.σ: Περισσότερα μπορείτε να διαβάσετε εδώ).
Aποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθείως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, καμία διασφάλιση δε δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
