Είναι αμυντικά γυμνή η Ευρώπη; Αν πιστέψουμε διάφορα δημοσιεύματα, οι ένοπλες δυνάμεις των κρατών της ηπείρου εξαρτώνται υπερβολικά από τις ΗΠΑ και οι μεγάλες βιομηχανίες του αμυντικού τομέα έχουν μείνει πίσω από πλευράς εξέλιξης και τρέχουν να εκσυγχρονιστούν με την βοήθεια κρατικών επιδοτήσεων.
Δεν έχουμε τις απαραίτητες γνώσεις και τόσο καλή πληροφόρηση για να κρίνουμε αυτές τις εκτιμήσεις. Μπορούμε όμως να πούμε πως τα πράγματα δεν είναι καθόλου στάσιμα σε ένα άλλο επίπεδο.
Σε αυτό των μικρών φιλόδοξων εταιρειών που έχουν φυτρώσει τα τελευταία χρόνια στην ήπειρό μας και ασχολούνται με τον αμυντικό τομέα κυρίως μέσω της χρήσης της υψηλής τεχνολογίας. Οι εταιρείες αυτές ασχολούνται με τα drones, τους δορυφόρους, την αντιαεροπορική άμυνα, την δημιουργία εξειδικευμένου λογισμικού και άλλους παρεμφερείς τομείς.
Ένα ρεπορτάζ του Bloomberg από την 21η Οκτωβρίου ασχολείται με 8 από αυτές τις εταιρείες, χαρακτηρίζοντάς τις εκπροσώπους μίας νέας γενιάς επιχειρήσεων που ξεπήδησαν από την ευρωπαϊκή προσπάθεια μείωσης της εξάρτησης από τις ΗΠΑ.
Όπως επισημαίνει το διεθνές πρακτορείο, η κινητικότητα στον τομέα είναι πολύ έντονη και η συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στην χρηματοδότηση των διάφορων νέων επιχειρήσεων είναι πολύ αξιόλογη και αυξάνεται.
Χαρακτηριστικά ανέφερε πως, σύμφωνα με στοιχεία της εταιρείας Dealroom, μέχρι το τέλος του Σεπτεμβρίου 2025, οι επενδύσεις σε νέες ευρωπαϊκές εταιρείες στον αμυντικό τομέα από διάφορες εταιρείες venture capital έφθασαν στο 1,5 δισεκατομμύρια δολάρια, επίδοση που είναι ανώτερη κάθε προηγούμενης ετήσιας και είναι 50% πάνω από το σύνολο των αντίστοιχων επενδύσεων για ολόκληρο το 2024.
Το ρεπορτάζ του διεθνούς πρακτορείου συνέπεσε με την διοργάνωση, από το Bloomberg, της διάσκεψης Bloomberg Tech Summit, με θέμα ακριβώς αυτό. Σε σχετικό άρθρο της ίδιας ημέρας, οι δημοσιογράφοι του Bloomberg ανέφεραν πως για πολλές εταιρείες του κλάδου του Venture Capital, ο κλάδος της αμυντικής τεχνολογίας αποτελεί για την περιοχή της Ευρώπης την πιο σημαντική αναπτυξιακή ευκαιρία.
Αυτή είναι η άποψη της Bessemer Venture Partners, η οποία έχει 19 δισεκατομμύρια δολάρια προς επένδυση σε τομείς που συνδυάζουν τις αμυντικές εφαρμογές με το λογισμικό, την μεταποίηση και την Τεχνητή Νοημοσύνη.
Ο εταίρος της εταιρείας David Cowan υποστήριξε μάλιστα, μιλώντας μεταφορικά αλλά και κυριολεκτικά, πως «η άμυνα είναι η εφαρμογή Τεχνητής Νοημοσύνης που σκοτώνει», χρησιμοποιώντας την γνωστή έκφραση «killer app». Μετά από αυτά λοιπόν, θα προσπαθήσουμε να δώσουμε μία συνοπτική εικόνα αυτών των 8 επιλεγμένων νεοφυών ευρωπαϊκών αμυντικών εταιρειών, με την σειρά που εμφανίζονται στο άρθρο του διεθνούς πρακτορείου.
Η Destinus εδρεύει στο Hengelo της Ολλανδίας και ασχολείται με την κατασκευή drones για επιθετικές και αναγνωριστικές αποστολές. Ιδρύθηκε το 2021 από τον Ρώσο Mikhail Kokorich με σκοπό την κατασκευή υπερηχητικών επιθετικών drones.
Μετά την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, ο Kokorich απαρνήθηκε την ρωσική υπηκοότητα και άρχισε να προμηθεύει με οπλικά συστήματα τις ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις.
Πρόσφατα εξαγόρασε την ελβετική startup Daedalean, για 223 εκατομμύρια δολάρια, με σκοπό την δημιουργία συστημάτων πλοήγησης που δεν θα έχουν ανάγκη την χρήση αντίστοιχων δορυφορικών συστημάτων. Η αξία της εκτιμάται πως υπερβαίνει το 1 δισεκατομμύριο δολάρια.
Η Cambridge Aerospace, με έδρα την ομώνυμη πόλη της Αγγλίας, δεν έχει παρουσιάσει ακόμα κάποιο προϊόν αλλά έχει προσελκύσει ήδη πολλούς θεσμικούς επενδυτές και άντλησε χρηματοδότηση περίπου 100 εκατομμυρίων δολαρίων, καθώς φιλοδοξεί να χτίσει ένα αμυντικό σύστημα τύπου «Iron Dome» για την Ευρώπη.
Ήδη η εταιρεία έχει ιδρύσει θυγατρικές στην Πολωνία και την Γερμανία, ενώ ο πρόεδρος του διοικητικού της συμβουλίου είναι πρώην υπουργός άμυνας του Ηνωμένου Βασιλείου. Η αξία της εκτιμάται γύρω στα 400 εκατομμύρια δολάρια.
Η Iceye έχει την έδρα της στο Espoo της Φινλανδίας και λειτουργεί το μεγαλύτερο σμήνος δορυφόρων τύπου synthetic-aperture, οι οποίοι στην ουσία είναι μικρά διαστημικά σκάφη εξοπλισμένα με ραντάρ που παρακολουθούν τον πλανήτη ανεξάρτητα από την ώρα της ημέρας και τις καιρικές συνθήκες. Η εταιρεία ξεκίνησε παρακολουθώντας το λειώσιμο των παγετώνων αλλά τώρα βοηθά τις ένοπλες δυνάμεις να μαζεύουν πληροφορίες.
Ο κύκλος εργασιών της αυξάνεται γρήγορα καθώς πολλές χώρες θέλουν να μειώσουν την εξάρτηση από τις ΗΠΑ. Κατά τους Financial Times ετοιμάζεται να αντλήσει χρηματοδότηση, με την αξία της να εκτιμάται κοντά στα 2,5 δισεκατομμύρια δολάρια.
Η Kela Technologies εδρεύει στο Τελ Αβίβ του Ισραήλ και ιδρύθηκε πέρυσι από τον Alon Dror και άλλους όπως ο Hamutal Meridor, πρώην επικεφαλής της Palantir στο Ισραήλ. Έχει αντλήσει χρηματοδότηση 100 εκατομμυρίων δολαρίων από επενδυτές στους οποίους περιλαμβάνεται και το επενδυτικό τμήμα της αμερικανικής CIA.
Η εταιρεία προσπαθεί να βοηθήσει τις ένοπλες δυνάμεις να ενσωματώσουν εμπορική τεχνολογία που υπάρχει σε συσκευές όπως τα tablets και οι κάμερες μέσα στις πλατφόρμες τους, με την χρήση λογισμικού Τεχνητής Νοημοσύνης. Δεν υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία για την αξία της.
Η Isar Aerospace εδρεύει στο Ottobrunn της Γερμανίας και έχει ως στόχο να γίνει η πρώτη εταιρεία στον τομέα των δορυφόρων που θα στείλει στον διάστημα δορυφόρο από ευρωπαϊκό διαστημικό σταθμό που δεν βρίσκεται στην Ρωσία. Ακόμα δεν τα έχει καταφέρει, αλλά ελπίζει πως σύντομα θα εκτοξευθεί με επιτυχία ο πύραυλός της από την Νορβηγία.
Αν πετύχει, θα βοηθήσει την Ευρώπη να μειώσει την εξάρτησή της από την Starlink του Elon Musk και άλλες αμερικανικές εταιρείες. Έχει ήδη κλείσει συμφωνίες με πελάτες για τουλάχιστον 10 αποστολές δορυφόρων μέχρι τις αρχές του 2027. Η αξία της εκτιμάται κοντά στο 1 δισεκατομμύριο δολάρια.
Η Quantum Systems έχει την έδρα της στο Gilching της Γερμανίας, ιδρύθηκε το 2014 από τον Florian Seibel, πρώην πιλότο της γερμανικής πολεμικής αεροπορίας και ασχολήθηκε εξ αρχής με τα drones. Τα προϊόντα της έγιναν ανάρπαστα μετά την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και ο κύκλος εργασιών της αναμένεται να τριπλασιαστεί και να φθάσει στα 300 εκατομμύρια δολάρια.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες του διεθνούς πρακτορείου, η εταιρεία αναπτύσσει και λογισμικό Τεχνητής Νοημοσύνης για την χρήση σε συνθήκες πραγματικής μάχης και σχεδιάζει την άντληση χρηματοδότησης, με την αξία της επιχείρησης να εκτιμάται γύρω στα 3 δισεκατομμύρια δολάρια.
Η Helsing είναι μάλλον η πιο γνωστή ευρωπαϊκή αμυντική startup, και σίγουρα αυτή με την μεγαλύτερη εκτιμώμενη αξία, κοντά στα 12 δις δολάρια, ενώ τον Ιούνιο άντλησε 600 εκατομμύρια ευρώ από επενδυτές. Ξεκίνησε το 2021 με σκοπό την ανάπτυξη λύσεων για στρατιωτικές εφαρμογές, με την βοήθεια της Τεχνητής Νοημοσύνης.
Συνεργάζεται με την σουηδική SAAB για την ανάπτυξη λύσεων για τα ραντάρ του Eurofighter και έχει ξεκινήσει και την μεταποιητική δραστηριότητα. Αναπτύσσει λογισμικό για αυτόνομα συστήματα «οδήγησης» μαχητικών αεροσκαφών και υποθαλάσσιων drones και στόχος της είναι να εξελιχθεί σε μία εταιρεία που θα προστατεύει το έδαφος, τον αέρα και την θάλασσα.
Τελευταία στον κατάλογο είναι η Tekever από την Λισαβώνα της Πορτογαλίας, η οποία κατασκευάζει drones για την από αέρος επιτήρηση σε αποστολές όπως η προστασία των αγωγών πετρελαίου στην Νιγηρία ή η αντιμετώπιση των λαθρεμπόρων στα στενά της Μάγχης. Μέσα στο 2025 σύναψε συμφωνία με την RAF του Ηνωμένου Βασιλείου για την παροχή drones που θα μπλοκάρουν τα ραντάρ του εχθρού. Το AR3, το drone της με σταθερά φτερά, έχει πραγματοποιήσει πολεμικές αποστολές στην Ουκρανία και μπορεί συνεχόμενα μέχρι και για 16 ώρες. Εκτιμάται πως η αξία της είναι πάνω από 1,3 δισεκατομμύρια δολάρια.
Σίγουρα υπάρχουν πολλές ακόμα αξιόλογες νέες επιχειρήσεις στην Ευρώπη που κινούνται στον ίδιο χώρο και δεν αποκλείεται κάποιες από αυτές να αποδειχθούν πιο επιτυχημένες από όσες είδαμε σήμερα. Αυτό όμως δεν έχει πολύ μεγάλη σημασία, περισσότερο μετρά για μας το γεγονός πως αυτή την περίοδο παρατηρείται ένας οργασμός στον τομέα των αμυντικών startups της Ευρώπης. Έτσι όπως εξελίσσονται τα γεωπολιτικά πράγματα, αυτό αποτελεί μία πολύ μεγάλη ελπίδα για την ευρωπαϊκή άμυνα και ανεξαρτησία.
