Σε μια εποχή όπου η καθημερινότητα επιβάλλει γρήγορους ρυθμούς, διαρκή πίεση και ψηφιακή υπερσύνδεση, οι διακοπές αναδεικνύονται όχι απλώς ως πολυτέλεια, αλλά ως ζωτική ανάγκη για τη διατήρηση της ψυχικής υγείας. Η απομάκρυνση από τις πηγές άγχους – είτε πρόκειται για εργασία, είτε για τις ευθύνες της καθημερινότητας – δεν προσφέρει μόνο χαλάρωση, αλλά και μια ευκαιρία για ψυχική επανεκκίνηση.
Το δίλημμα: Απόδραση ή επανεκκίνηση;
Οι ειδικοί συμφωνούν ότι οι διακοπές μπορούν να λειτουργήσουν ως προσωρινό "καταφύγιο" από την ψυχολογική κόπωση, αλλά και ως σημείο ανασυγκρότησης, εφόσον αξιοποιηθούν συνειδητά. Το ερώτημα που τίθεται είναι εάν αποτελούν απλώς μια φυγή από τα προβλήματα ή ένα εργαλείο βαθύτερης ενδοσκόπησης και ψυχικής ανάτασης.
Τι λένε οι ειδικοί
Η Dr. Ilene Rosenstein, ψυχολόγος και ειδική σε θέματα ευεξίας στο University of Southern California (USC), δηλώνει χαρακτηριστικά: «Οι διακοπές δεν θεραπεύουν την εξουθένωση, αλλά προσφέρουν ένα κρίσιμο παράθυρο για ανάκαμψη. Αν τις δούμε μόνο ως "απόδραση", το όφελος θα είναι βραχύβιο. Αν όμως τις χρησιμοποιήσουμε για να επαναπροσδιορίσουμε τις ανάγκες και τα όριά μας, τότε γίνονται εργαλείο ψυχικής ενδυνάμωσης.»
Τα νούμερα μιλούν: Η ψυχική υγεία στην Ελλάδα
- 60% των εργαζομένων ανέφεραν επιδείνωση στην ψυχική τους υγεία μετά την πανδημία
- 7 στους 10 νέους (18–34 ετών) βιώνουν αυξημένο άγχος ή/και συμπτώματα κατάθλιψης
- 12% των Ελλήνων ηλικίας 15+ έχει εμφανίσει συμπτώματα ή έχει διαγνωστεί με κατάθλιψη
- 1 στους 4 Έλληνες επηρεάζεται από αγχώδεις διαταραχές
- 50% των εργαζομένων δηλώνουν ότι έχουν βιώσει burnout τον τελευταίο χρόνο
- Μόνο 3 στους 10 που χρειάζονται βοήθεια απευθύνονται σε ειδικό, λόγω στίγματος ή οικονομικών εμποδίων
Ψυχική υγεία και ελληνική πραγματικότητα
Οι αυξανόμενες πιέσεις στην εργασία και η οικονομική αβεβαιότητα έχουν επιβαρύνει δραματικά την ψυχική ευημερία. Ωστόσο, όπως επισημαίνουν οι ψυχολόγοι, δεν είναι οι ίδιες οι διακοπές που αλλάζουν τα πράγματα, αλλά ο τρόπος που τις βιώνουμε.
Πρακτικές για ουσιαστική ανάπαυλα
Τι προτείνουν οι ειδικοί:
- Αποσύνδεση από οθόνες και social media
- Χρονικά όρια στην επαγγελματική επικοινωνία
- Καθημερινές στιγμές σιωπής ή φυσικής χαλάρωσης
- Σωματική δραστηριότητα σε φύση
- Καταγραφή σκέψεων, στόχων και συναισθημάτων
Η επιστροφή: Δοκιμασία ή ευκαιρία;
Το γνωστό "post-vacation blues" είναι υπαρκτό, όμως όταν οι διακοπές αξιοποιούνται για επαναπροσδιορισμό και ψυχική αναδιοργάνωση, η επιστροφή στην καθημερινότητα μπορεί να γίνει με μεγαλύτερη ανθεκτικότητα και αυτογνωσία.
Οι διακοπές δεν είναι απλώς χρόνος ξεκούρασης - είναι ευκαιρία για ψυχική ενδυνάμωση, εφόσον τις αξιοποιήσουμε ουσιαστικά. Ίσως η αληθινή επανεκκίνηση να μην είναι ο προορισμός, αλλά το πώς επιλέγουμε να επιστρέψουμε.
