Γιατί το ΝΑΤΟ «έθαψε» το επεισόδιο μεταξύ Γαλλίας - Τουρκίας ανοιχτά της Λιβύης

Γιατί το ΝΑΤΟ «έθαψε» το επεισόδιο μεταξύ Γαλλίας - Τουρκίας ανοιχτά της Λιβύης

Μην λύνεις σήμερα ό,τι μπορεί να αναβληθεί για αύριο. Πολύ περισσότερο εάν πρόκειται για κάποιο πρόβλημα που μπορεί να σου προκαλέσει σήμερα σοβαρά –και ανεπιθύμητα – προβλήματα και αρρυθμίες.

Κάπως έτσι σκεπτόμενοι, οι εταίροι της Γαλλίας και της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ φαίνεται πως αποφάσισαν, σύμφωνα τουλάχιστον με το Reuters, να μην δώσουν στη δημοσιότητα την έκθεση που προέκυψε από την έρευνα γύρω από το σοβαρό περιστατικό το οποίο σημειώθηκε στις 10 Ιουνίου. Τότε, δηλαδή, που σύμφωνα με την καταγγελία την οποία έκανε το Παρίσι, τουρκικά πολεμικά πλοία στοχοποίησαν μια γαλλική φρεγάτα που συμμετείχε στην αποστολή της (επι)τήρησης του εμπάργκο όπλων προς τη Λιβύη.

«Την έβαλαν κάτω από το χαλί», δήλωσε χαρακτηριστικά Ευρωπαίος διπλωμάτης στο ειδησεογραφικό πρακτορείο, αναφερόμενος στη συγκεκριμένη υπόθεση. Λίγο νωρίτερα, ΝΑΤΟϊκός αξιωματούχος είχε επιβεβαιώσει την πληροφορία ότι η έρευνα έχει ολοκληρωθεί και έχει καταλήξει σε συμπεράσματα αναφορικά με το τι ακριβώς συνέβη και ποιος έχει την (κύρια, έστω) ευθύνη για το περιστατικό που έφερε αντιμέτωπες δύο από τις ισχυρές δυνάμεις της Συμμαχίας – με συνέπεια, ανάμεσα στα άλλα, να κλιμακωθεί η αντιπαράθεσή τους.

Όχι λάδι στη φωτιά

Προφανώς, με τον τρόπο αυτό, η ηγεσία του ΝΑΤΟ (άρα και οι ΗΠΑ, που κάνουν ουσιαστικά κουμάντο στις γραμμές του) έδειξε ότι δεν θέλει ούτε να θίξει ούτε να εκθέσει δημοσίως τον Εμανουέλ Μακρόν και τον Ταγίπ Ερντογάν, εκτιμώντας πως κάτι τέτοιο θα έριχνε λάδι στη φωτιά και θα καθιστούσε ακόμη πιο δύσκολη την επαναπροσέγγισή τους. Ειδικά μετά τις νέες κατηγορίες που αντάλλαξαν τις περασμένες ημέρες οι δύο ηγέτες – όταν ο Γάλλος πρόεδρος καταδίκασε την «απαράδεκτη συμπεριφορά» του Τούρκου ομολόγου του, για να λάβει ως απάντηση από τον τελευταίο την απειλή «μην μπλέκεις με την Τουρκία».

Το σίγουρο, βεβαίως, είναι πως τα κράτη-μέλη και οι εκπρόσωποί τους, όπως και ο Γενς Στόλτενμπεργκ και οι στενοί του συνεργάτες, γνωρίζουν ήδη τα συμπεράσματα της έρευνας. Είναι δε αμφίβολο το εάν και κατά πόσο θα τηρηθεί η... ομερτά που επιχειρείται να επιβληθεί στο συγκεκριμένο θέμα ή εάν σύντομα θα αρχίσουν οι διαρροές, περιπλέκοντας περαιτέρω την υπόθεση.

Σε κάθε περίπτωση, είναι δεδομένο πως το ΝΑΤΟ δεν θέλει να χάσει καμία από τις δύο χώρες και για τον λόγο αυτό τηρεί χαμηλούς τόνους. Ειδικά δε στην περίπτωση της Τουρκίας, είναι χαρακτηριστικό ότι αποφύγει τη ρήξη σε δύο τουλάχιστον περιπτώσεις που φαινόταν να είναι προ των πυλών: Αρχικά, με την αγορά του ρωσικού πυραυλικού συστήματος των S-400 και, στη συνέχεια, μετά το βέτο που έθετε η Άγκυρα επί αρκετές εβδομάδες στο νέο αμυντικό δόγμα που προωθούσαν η Συμμαχία και οι Αμερικανοί για τη θωράκιση των χωρών της Βαλτικής και της Πολωνίας από τη «ρωσική αρκούδα», απαιτώντας στήριξη στα σχέδιά της για τη βόρεια Συρία.

Η κόντρα δεν τελειώνει εδώ

Παρ' όλα αυτά, κάθε άλλο παρά βέβαιο είναι ότι αυτή η λεπτή και εύθραυστη ισορροπία μπορεί να διατηρηθεί ες αεί ή ότι οι αναβολές και οι προσπάθειες κατευνασμού θα αποδίδουν καρπούς.

Εξάλλου, η αντιπαράθεση Τουρκίας και Γαλλίας δεν έχει τη ρίζα της σε κάποιες... ιδιοτροπίες των προέδρων τους, αλλά πολύ πιο βαθιά: Στις διαφορετικές απόψεις και προτεραιότητες που υπάρχουν για τον ρόλο του ΝΑΤΟ στη νέα εποχή, η οποία σφραγίζεται από τη σταδιακή «οπισθοχώρηση» των Ηνωμένων Πολιτειών και την ανάδυση νέων δυνάμεων. Όπως, άλλωστε, θα θυμούνται πολλοί, ο Μακρόν ήταν αυτός που πέρυσι είχε χαρακτηρίσει το ΝΑΤΟ «εγκεφαλικά νεκρό», ενώ πρωταγωνιστεί στη συγκρότηση του αποκαλούμενου «ευρωστρατού» – ενώ ο Ερντογάν, ο οποίος είχε υπερασπιστεί σθεναρά τη Συμμαχία στην περίπτωση αυτή, δεν διστάζει να την υπονομεύει σε άλλα μέτωπα.

Είναι λογικό και αναμενόμενο δε η παραπάνω αντιπαράθεση να κλιμακώνεται και να αποκτά χαρακτηριστικά γεωπολιτικού «κυκλώνα» στην περιοχή όπου διασταυρώνονται ευθέως και όχι δι' αντιπροσώπων τα συμφέροντα Παρισιού και Άγκυρας: τη νοτιοανατολική Μεσόγειο, το Μαγκρέμπ και τη Μέση Ανατολή. Πλανώνται δε πλάνην οικτράν όσοι πιστεύουν πως αυτό θα λήξει εύκολα και γρήγορα.