Ο πόλεμος διαρκείας που μετατρέπεται σε σύγκρουση αλληλοεξόντωσης

Ο πόλεμος διαρκείας που μετατρέπεται σε σύγκρουση αλληλοεξόντωσης

Ο παρατεταμένος πόλεμος, τον οποίο προβλέπουν οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες, δεν είναι αποτέλεσμα επιλογής του Β. Πούτιν, αλλά του τρόπου με τον οποίο εκδηλώθηκε η ρωσική επίθεση και του τρόπου με τον οποίο αμύνονται οι Ουκρανοί που δεν επιτρέπει, προς το παρόν και στο ορατό μέλλον, σε καμιά πλευρά να δηλώσει νικήτρια του πολέμου.

Όπως πολλοί έγκυροι αναλυτές διαπιστώνουν ο Ρώσος πρόεδρος υποτίμησε τις δυνατότητες αντίστασης των Ουκρανών αλλά και το μέγεθος της κινητοποίησης και της αποφασιστικότητας της Δύσης στη στήριξη της Ουκρανίας. Συγχρόνως όμως και οι Ουκρανοί και οι υποστηρικτές της έχουν υπερτιμήσει τη δυνατότητα τους όχι μόνο να αποκρούσουν τη ρωσική επίθεση αλλά να μετατρέψουν το ουκρανικό έδαφος σε Βατερλό του Ρώσου προέδρου Β. Πούτιν. Και ειδικά οι Ευρωπαίοι φαίνονται εγκλωβισμένοι στις επιλογές των Αμερικανών και στον ξέφρενο ρυθμό που δίνει στη σύγκρουση ο Β. Ζελένσκι.

Σε αυτή την αντιπαράθεση που είναι σε εξέλιξη και όλοι οι παίκτες ρίχνουν κάθε μέρα και από ένα γερό χαρτί τους στο τραπέζι, δεν φαίνεται να μπορεί να ξεκαθαρίσει το τοπίο και έτσι μια παράταση και «διαιώνιση» της εμπόλεμης κατάστασης είναι δεδομένο ότι δεν θα αφήσει νικητή αλλά και τις δυο πλευρές ηττημένες.

Το μεγάλο ερώτημα και στοίχημα συγχρόνως για τη Δύση, είναι εάν και πότε θα λυγίσει ο Ρώσος πρόεδρος, πιεσμένος από το τεράστιο κόστος του πολέμου (σύμφωνα με δημοσιεύματα που δεν έχουν διαψευσθεί, το καθημερινό κόστος του πολέμου φθάνει τα 900 εκατ. δολάρια την ημέρα) και την έλλειψη πυρομαχικών και εφοδίων για τη συνέχιση του πολέμου. Ήδη υπάρχουν πληροφορίες ότι η έλλειψη πυραύλων υψηλής τεχνολογίας υποχρεώνουν τους Ρώσους να πραγματοποιούν βομβαρδισμούς με βόμβες παλιάς τεχνολογίας που προκαλούν μεν εκτεταμένες καταστροφές αλλά δεν έχουν την ακρίβεια που έχουν οι πύραυλοι τύπου Κρουζ.

Συγχρόνως η απώλεια της ναυαρχίδας του Στόλου της Μαύρης Θάλασσας του «Μασκβά» και τα άλλα πλήγματα που δέχθηκαν ρωσικά πλοία στη Μαύρη Θάλασσα δεν προκάλεσαν μόνο σοβαρότατο πλήγμα στην εικόνα της θεωρούμενης πανίσχυρης ρωσικής στρατιωτικής μηχανής, αλλά υπονόμευσαν σημαντικά και τη δυνατότητα της Ρωσίας να ασκήσει πίεση στην Ουκρανία με πλήγματα από σκάφη επιφανείας τα οποία έπλεαν ανοικτά της Οδησσού.

Η Δύση θεωρεί επομένως ότι όσο ασκεί πίεση με τις κυρώσεις στον πρόεδρο Πούτιν τόσο θα περιορίζεται η αντοχή της Ρωσίας να αντέξει το κόστος αυτού του πολέμου στον οποίο μάλιστα μέχρι στιγμής δεν έχει να επιδείξει κέρδη και κατακτήσεις αντίστοιχες των θυσιών που έχει υποστεί.

Παρ' όλα αυτά όμως η συνέχιση πώλησης φυσικού αερίου στην Ε.Ε. και η εξασφάλιση άλλων αγορών πρόθυμων να αγοράσουν το ρωσικό πετρέλαιο το οποίο θα αρνηθεί η Δύση, φαίνεται ότι προσφέρουν χρηματοδοτική γραμμή επιβίωσης για τη Ρωσία.

Εξάλλου για τον ίδιο τον Β. Πούτιν ο πόλεμος της Ουκρανίας είναι μάχη και για τη δική του επιβίωση…

Όμως και για τη Δύση η κατάσταση κάθε άλλο παρά είναι ευοίωνη. Παρά τον πακτωλό οικονομικής βοήθειας και στρατιωτικού εξοπλισμού που απελευθερώνει η Δύση προς την Ουκρανία, στη χώρα αυτή συντελείται συστηματική καταστροφή, καθώς με τα πλήγματα σε καίριους στόχους υποδομών, αποδυναμώνεται τελικά η αμυντική της δυνατότητα. Σε έναν μη κηρυγμένο πόλεμο η Ουκρανία δεν έχει εξάλλου τη δυνατότητα για ανταπόδοση των πληγμάτων στο ρωσικό έδαφος που θα μπορούσε έτσι να στριμώξει περισσότερο τη Μόσχα και περιορίζεται σε Άμυνα και ανάσχεση των ρωσικών επιθέσεων.

Εφόσον δεν υπάρχει η σύγχρονη αεράμυνα η οποία θα αναχαιτίζει τα ρωσικά βομβαρδιστικά και πυραύλους που πλήττουν υποδομές αλλά και αποθήκες με στρατιωτικό υλικό, η Ουκρανία θα υφίσταται καθημερινά σοβαρά πλήγματα και το έδαφος της θα καθίσταται πιο ευάλωτο σε χερσαίες επιθέσεις, εάν αυτό επιχειρήσει η Ρωσία.

Είναι σαφές ότι ούτε για τη Δύση είναι ανεξάντλητη η στρατιωτική βοήθεια την οποία μπορεί να προσφέρει στην Ουκρανία, καθώς ήδη και στις ευρωπαϊκές κυρίως κοινωνίες υπάρχει αυξανόμενη ανησυχία και αντίδραση για το τεράστιο κόστος που καλούνται να επωμιστούν για έναν πόλεμο που αρχικά ίσως στήριξαν, αλλά όσο περνούν οι εβδομάδες δυσκολεύονται να αντιληφθούν τη σκοπιμότητα του και το περιεχόμενό του.

Η Ρωσία σε ένα παιγνίδι για το ποιος θα λυγίσει πρώτος, ανακοινώνει αντίμετρα περιορίζοντας τις ροές του φυσικού αερίου και σκορπίζοντας πανικό στη Δύση. Στο παιγνίδι αυτό και η Ουκρανία προβάλει προσκόμματα στη διέλευση ρωσικού αερίου, ελπίζοντας έτσι ότι θα κερδίσει εκβιαστικά την ακόμη μεγαλύτερη στήριξη των Ευρωπαίων στις δικές του κόκκινες γραμμές.

Στον πόλεμο αυτόν κυριαρχεί η αποτυχία της διπλωματίας η οποία στη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου αλλά και αμέσως μετά τη λήξη του, επινοούσε κάθε είδους συμφωνίες και συλλογικά σχήματα προκειμένου να αποφεύγονται οι θερμές κρίσεις και να υπάρχει ένα σχεδόν σταθερό modus vivendi. Αυτή η ικανότητα έχει πια χαθεί.

Υπάρχουν πραγματικότητες στις οποίες δύσκολα γυρνάς την πλάτη. Τα εδάφη δύσκολα θα απελευθερωθούν, η Ουκρανία έχει ήδη ακρωτηριασθεί, η ευρύτατη διχοτόμηση που επεδίωκε η Ρωσία δεν είναι εφικτή. Η Ουκρανία μπορεί να δεσμευθεί ότι δεν θα γίνει μέλος του ΝΑΤΟ εξασφαλίζοντας ισχυρές εγγυήσεις ασφαλείας, διατηρώντας όμως το δικαίωμα της να παραμείνει εξοπλισμένη καθώς πλέον δεν θα αποτελεί απειλή για τη Μόσχα που θα έχει κάνει buffer zone το Ντονμπάς (εφόσον φυσικά ήταν ειλικρινής η ανησυχία της Μόσχας στην οποία στηρίχθηκε και η εισβολή της στην Ουκρανία) και η Φιλανδία και η Σουηδία θα ενισχύσουν περαιτέρω την Ανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ.

Η Ευρώπη θα επισπεύσει με τεράστιο κόστος την προσπάθεια της για εξασφάλιση εναλλακτικών πηγών ενέργειας και ενίσχυση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, που θα λύσουν σταδιακά την εξάρτηση από τη Ρωσία, με τον κίνδυνο για «ηλεκτροσόκ» σε περίπτωση ξαφνικής διακοπής της ροής του ρωσικού φυσικού αερίου. Οι ΗΠΑ θα πληρώνουν το τίμημα του πληθωρισμού, εξασφαλίζοντας όμως νέες αγορές για το LNG της και η παγκόσμια οικονομία θα βαδίζει σε υφεσιακό μονοπάτι.

Όμως η Ρωσία δεν θα μείνει με σταυρωμένα χέρια στην περαιτέρω διεύρυνση του ΝΑΤΟ και αναλυτές εκτιμούν ότι ίσως απαντήσει με μετακίνηση όχι μόνο S400 αλλά και πυρηνικών κεφαλών στο Καλίνινγκραντ και στα σύνορα με τη Φιλανδία. Όσο για το φυσικό αέριο εάν ο κ. Πούτιν εκτιμά ότι η Ρωσία μπορεί να αντέξει οικονομικά χωρίς έσοδα από την πώληση φυσικού αερίου στην Ευρώπη περισσότερο διάστημα από όσο η Ευρώπη μπορεί να επιβιώσει με άμεση διακοπή της μεταφοράς φυσικού αερίου, τότε οι εξελίξεις θα είναι δραματικές.

Οι λάθος υπολογισμοί σε ένα τέτοιο πόλεμο και η εμμονή αλληλοεξόντωσης των αντιπάλων, οδηγούν σε δραματικό αδιέξοδο, και τελικά σε παράταση ενός πολέμου που δεν μπορεί να κερδίσει καμιά πλευρά.

Ενός πολέμου όμως που έτσι απειλεί να τσακίσει τη Διεθνή Τάξη, να υπονομεύσει την παγκόσμια οικονομική ανάκαμψη μετά την πανδημία και να έχει σοβαρές κοινωνικές επιπτώσεις σε ολόκληρο τον κόσμο.

Όσο πιο σύντομα αντιληφθούν όλοι ότι νικητής δεν υπάρχει σε αυτή την αντιπαράθεση τόσο το καλύτερο για όλους. Διαφορετικά το μέλλον θα κρύβει μόνο δυσάρεστες και επώδυνες εκπλήξεις.