Πόσους από τους ενδιάμεσους στόχους του Μαρξ έχουμε πετύχει;
Shutterstock
Shutterstock

Πόσους από τους ενδιάμεσους στόχους του Μαρξ έχουμε πετύχει;

* Γράφει ο David Henderson

Σήμερα είναι Πρωτομαγιά, μια μέρα που τιμάται από κομμουνιστές σε πολλές χώρες. 

Σκέφτηκα λοιπόν ότι θα ήταν καλή ιδέα να κάνω έναν απολογισμό και να δούμε σε ποιο σημείο βρισκόμαστε του δρόμου που οδηγεί προς το κομμουνιστικό ιδεώδες. Στο Κομμουνιστικό Μανιφέστο, ο Καρλ Μαρξ και ο Φρίντριχ Ένγκελς διατύπωσαν 10 προσωρινά μέτρα στον δρόμο προς τον κομμουνισμό. 

Εγραψαν: 

«Το προλεταριάτο θα χρησιμοποιήσει την πολιτική του υπεροχή για να αποσπάσει, βαθμιαία, όλο το κεφάλαιο από την αστική τάξη, για να συγκεντρώσει όλα τα όργανα παραγωγής στα χέρια του Κράτους, δηλαδή του προλεταριάτου που οργανώνεται ως άρχουσα τάξη, και για να ενισχύσει τις συνολικές παραγωγικές δυνάμεις όσο το δυνατόν γρηγορότερα. 

Φυσικά, στην αρχή, αυτό δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί παρά μόνο με αυταρχικές εισβολές στα δικαιώματα ιδιοκτησίας και στις συνθήκες της αστικής παραγωγής, με μέτρα, επομένως, που φαίνονται οικονομικά ανεπαρκή και αβάσιμα, αλλά που, στην πορεία του κινήματος, ξεπερνούν τον εαυτό τους, απαιτούν περαιτέρω εισβολές στην παλιά κοινωνική τάξη πραγμάτων και είναι αναπόφευκτα ως μέσο για την επίτευξη της πλήρους επανάστασης στον τρόπο παραγωγής. 

Αυτά τα μέτρα θα είναι, φυσικά, διαφορετικά σε διάφορες χώρες. 

Ωστόσο, στις περισσότερες προηγμένες χώρες, τα παρακάτω θα ισχύουν κατά αρκετά γενικό τρόπο: 

1. Κατάργηση της ιδιοκτησίας σε γη και αξιοποίηση όλων των μισθωμάτων γης για δημόσιους σκοπούς. 

2. Βαρύς προοδευτικός ή κλιμακωτός φόρος εισοδήματος. 

3. Κατάργηση όλων των δικαιωμάτων κληρονομιάς 

4. Δήμευση της περιουσίας όλων των μεταναστών και επαναστατών. 

5. Συγκέντρωση της οικονομικής πίστωσης στα χέρια του κράτους, μέσω εθνικής τράπεζας με κρατικό κεφάλαιο και αποκλειστικό μονοπώλιο. 

6. Συγκεντροποίηση των μέσων επικοινωνίας και συγκοινωνίας στα χέρια του Κράτους. 

7. Επέκταση των εργοστασίων και μέσων παραγωγής που ανήκουν στο Δημόσιο, καλλιέργεια των χερσαίων εκτάσεων και γενική βελτίωση του εδάφους σύμφωνα με ένα κοινό σχέδιο. 

8. Ίση υποχρέωση όλων για εργασία. Ίδρυση βιομηχανικών στρατών, ειδικά για τη γεωργία. 

9. Συνδυασμός της γεωργίας με τις μεταποιητικές βιομηχανίες, σταδιακή κατάργηση κάθε διάκρισης μεταξύ πόλης και επαρχίας με μια πιο ισότιμη κατανομή του πληθυσμού στη χώρα. 

10. Δωρεάν εκπαίδευση για όλα τα παιδιά στα δημόσια σχολεία. Κατάργηση της παιδικής εργοστασιακής εργασίας στη σημερινή της μορφή. Συνδυασμός εκπαίδευσης με βιομηχανική παραγωγή, κ.λπ., κ.λπ. 

Πού βρισκόμαστε ως προς αυτά τα μέτρα στις Ηνωμένες Πολιτείες; 

1 Αν και δεν είμαστε κοντά στην κατάργηση της ιδιοκτησίας στη γη, οι κυβερνήσεις στα διάφορα επίπεδα εμποδίζουν τους ανθρώπους να χρησιμοποιούν τη γη τους για πολλούς ειρηνικούς σκοπούς, όπως τη στέγαση, συχνά εμποδίζουν τους ιδιοκτήτες να εκδιώξουν ενοικιαστές και μερικές φορές χρησιμοποιούν υπερβαίνουσες εξουσίες (eminent domain) για να αποσπάσουν τη γη των ανθρώπων με τη βία. 

2 Στο ομοσπονδιακό επίπεδο και σε πολλές πολιτείες, όπως η Νέα Υόρκη και η Καλιφόρνια, έχουμε όντως έναν πολύ βαρύ προοδευτικό ή διαβαθμισμένο φόρο. Ως αποτέλεσμα αυτού, οι φορολογικοί συντελεστές στο εισόδημα από εργασία κυμαίνονται από 0% έως πάνω από 50%. 

3 Έχουμε ακόμα ισχυρά δικαιώματα κληρονομιάς, αν και η ομοσπονδιακή κυβέρνηση λαμβάνει ένα μεγάλο κομμάτι από τις κληρονομιές που ξεπερνούν τα 12,92 εκατομμύρια δολάρια. Ο φορολογικός συντελεστής για ποσά πάνω από αυτό το όριο ξεκινά από 18% και φτάνει στο 40%. 

4 Φαίνεται ότι το έχουμε ως επί το πλείστον αποφύγει αυτό. 

5 Αν και υπάρχουν ακόμη πολλοί ιδιωτικοί πιστωτικοί φορείς, μεγάλο μέρος της πίστωσης βρίσκεται στα χέρια του κράτους και μεγάλο μέρος της ιδιωτικής πίστωσης ρυθμίζεται σε μεγάλο βαθμό από το κράτος. 

6 Μεγάλο μέρος της επικοινωνίας και των μεταφορών είναι αποκεντρωμένο, αλλά μεγάλο μέρος τους ρυθμίζεται κεντρικά. Σκεφτείτε την FCC για την επικοινωνία και τους FAA, TSA, Amtrak και κυβερνητικούς δρόμους για τη μεταφορά. 

7 Τα περισσότερα από αυτά τα έχουμε αποφύγει. 

8 Ευτυχώς δεν υπάρχουν βιομηχανικοί στρατοί και δεν υπάρχει στρατολόγηση, εκτός από τους ενόρκους. Μάλιστα οι άνθρωποι συχνά τιμωρούνται οικονομικά με χαμηλότερες πληρωμές πρόνοιας και μηδενικά επιδόματα ανεργίας όταν εργάζονται. 

9 Λίγο πολύ το έχουμε αποφύγει αυτό. 

10 Ο Μαρξ και ο Ένγκελς θα ήταν πολύ χαρούμενοι για αυτό γιατί υπάρχουν παντού κρατικά σχολεία για τα οποία οι άνθρωποι δεν πληρώνουν δίδακτρα αλλά πληρώνουν βαρείς φόρους, το μέγεθος των οποίων δεν έχει καμία σχέση με το αν κάποιος έχει παιδιά που σπουδάζουν σε αυτά. 

*Ο David Henderson είναι ερευνητής στο Hoover Institution και καθηγητής οικονομικών στη μεταπτυχιακή σχολή διοίκησης επιχειρήσεων και δημόσιας διοίκησης του Naval Postgraduate School στο Monterey της Καλιφόρνιας.      

     
**Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά την 1η Μαΐου 2023 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια της Library of Economics and Liberty και τη συνεργασία του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών.