Γράφει ο James Pethokoukis
Σε μια περιοχή του κόσμου όπου τόσα πολλά πράγματα δεν αποδίδουν, το Ισραήλ αποτελεί εξαίρεση. Λίγα στατιστικά στοιχεία από μια νέα στήλη του Gideon Rachman στους Financial Times μας θυμίζουν αυτή την ευπρόσδεκτη πραγματικότητα. Παραθέτω από το άρθρο:
«Το Ισραήλ απολαμβάνει πάνω από μια δεκαετία αυξανόμενης ευημερίας και σχετικής ειρήνης. Το κατά κεφαλήν του εισόδημα υπερβαίνει πλέον το αντίστοιχο της Βρετανίας. Η ανθηρή τεχνολογική βιομηχανία της χώρας περιλαμβάνει πάνω από 70 μονόκερους (τεχνολογικές νεοφυείς εταιρίες αξίας ίσης ή μεγαλύτερης από 1 δις δολάρια), που αποτελούν περίπου το 10% του παγκόσμιου συνόλου. Τα επενδυτικά κεφάλαια συρρέουν στη χώρα. Επίσης, το Ισραήλ είναι παγκόσμιος ηγέτης στη μάχη εναντίον του COVID-19, καθώς εμβολιάζει τον πληθυσμό του ταχύτερα από κάθε άλλη χώρα».
Και δεν είναι ότι το Ισραήλ δεν πλουτίζει από τους φυσικούς του πόρους. Μάλιστα, λίγες είναι οι χώρες που παράγουν μικρότερο εισόδημα από φυσικούς πόρους απ’ ό,τι το Ισραήλ. Ποιο είναι λοιπόν το μυστικό του; Κατ’ αρχάς, καταλαμβάνει την 26η θέση στον Δείκτη Οικονομικής Ελευθερίας, λίγο χαμηλότερα από την Ιαπωνία, τη Νότια Κορέα και την Αυστρία, και λίγο ψηλότερα από την Τσεχία, τη Νορβηγία και τη Γερμανία.
Συγκριτικά, οι γείτονές του κατατάσσονται πολύ χαμηλότερα: η Ιορδανία στην 69η θέση, η Αίγυπτος στην 130η, και η Συρία δεν κατατάσσεται καν. Μια ανάλυση του 2017 από το World Economic Forum αναδεικνύει έναν αριθμό παραγόντων. Για παράδειγμα: το Ισραήλ δαπανά πολλά χρήματα στην έρευνα και την ανάπτυξη ως ποσοστό της οικονομίας του απ’ ό,τι οποιαδήποτε άλλη χώρα. Ακόμη ηγείται ως προς την επένδυση κεφαλαίων ανά άτομο. Δεν εκπλήσσει λοιπόν το γεγονός ότι το Ισραήλ βρίσκεται επίσης ψηλά στην κατάταξη ως προς τους δισεκατομμυριούχους επιχειρηματίες:
Θα ήταν παράλειψή μου να μην αναφέρω το βιβλίο του 2009 Start-Up Nation: The Story of Israel’s Economic Miracle των Dan Senor και Saul Singer. Ακολουθεί ένα απόσπασμα από συζήτησή μου με τον Senor.
Το ειρωνικό στοιχείο της ιστορίας που αφηγείται το Start-Up Nation είναι πως το Ισραήλ μετέτρεψε τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει σε πλεονεκτήματα που αποτελούν τα θεμέλια της κουλτούρας καινοτομίας που το χαρακτηρίζει. Οι δυσκολίες κάθε είδους, όπως το να δέχεται επιθέσεις, οι μικροί, απομονωμένοι και ανεπαρκείς πόροι, ανάγκασαν τους Ισραηλινούς να είναι επινοητικοί, να πετυχαίνουν περισσότερα με λιγότερα, να καινοτομούν και να έχουν παγκόσμια αναφορά από την αρχή…
Ένα κομβικό μάθημα από το Ισραήλ είναι ότι η καινοτομία δεν είναι κάτι που συμβαίνει μέσα σε εταιρίες. Προέρχεται από μια ευρύτερη κουλτούρα που ενθαρρύνει τόσο την καινοτομία όσο και την επιχειρηματικότητα. Το Ισραήλ είναι μια χώρα μεταναστών - πάνω από 70 εθνικότητες αντιπροσωπεύονται σε αυτή τη μικροσκοπική χώρα…
Οι μετανάστες εκ φύσεως αναλαμβάνουν ρίσκα καθώς επέλεξαν να ξεριζωθούν και να ξεκινήσουν από την αρχή. Ιδίως το μεγάλο κύμα των μεταναστών από την πρώην Σοβιετική Ένωση κατά τις δεκαετίες 1990 και 2000 έφερε στο Ισραήλ μια τεράστια ενίσχυση σε ταλαντούχους μηχανικούς ακριβώς τη στιγμή που άρχιζε να απογειώνεται ο τεχνολογικός κλάδος.
* Ο James Pethokoukis είναι αρθρογράφος και μπλόγκερ στο American Enterprise Institute (ΑΕΙ).
** Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 25 Οκτωβρίου 2021 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια του American Enterprise Institute και τη συνεργασία του ΚΕΦίΜ - Μάρκος Δραγούμης.
