Η διεύρυνση των στρατιωτικών επιχειρήσεων για την πλήρη κατάληψη της Λωρίδας της Γάζας προβάλλει στους σχεδιασμούς του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου, στη σκιά της κατάρρευσης των έμμεσων διαπραγματεύσεων προς επίτευξη εκεχειρίας. Εν αναμονή εντολών τελεί ο στρατός. Φόβοι για την τύχη των ομήρων που κρατούνται στα τούνελ της Χαμάς στον παλαιστινιακό θύλακα.
Με τη Χαμάς «γατζωμένη» στους ομήρους ως μοναδικό διαπραγματευτικό χαρτί, αρνούμενη να αφοπλιστεί και θέτοντας ως όρο την αναγνώριση παλαιστινιακού κράτους, γεγονός που εκ προοιμίου τορπιλίζει κάθε προοπτική συμφωνίας με την κυβέρνηση Νετανιάχου, οι επόμενες κινήσεις «ζυγίζονται» από την ισραηλινή και τη στρατιωτική ηγεσία σε ατμόσφαιρα έντασης και με τις εικόνες των αποστεωμένων ομήρων στα προπαγανδιστικά βίντεο της Χαμάς να στοιχειώνουν την κοινωνία ενόσω παράλληλα μαίνεται η οξεία ανθρωπιστική κρίση στον θύλακα.
Ισραηλινοί αξιωματούχοι έχουν μεταφέρει ανωνύμως σε ισραηλινά και διεθνή μέσα ενημέρωσης πως ο Μπενιαμίν Νετανιάχου προωθεί πλέον σχέδιο ολικής ανακατάληψης της Λωρίδας της Γάζας - με τη διεξαγωγή επιχειρήσεων και σε ζώνες όπου πιστεύεται ότι κρατούνται οι όμηροι που παραμένουν εν ζωή. Στόχος, ο πλήρης έλεγχος της Γάζας έπειτα από 22 μήνες πολέμου κατά της Χαμάς μετά τον Ασκό του Αιόλου που άνοιξε η τρομοκρατική επίθεση της 7ης Οκτωβρίου του 2023.
Παράγοντες του πρωθυπουργού γραφείου έχουν μιλήσει εδώ και δύο ημέρες για ειλημμένη απόφαση λέγοντας πως «ο κύβος ερρίφθη - οδεύουμε προς πλήρη κατάληψη της Γάζας και την ήττα της Χαμάς», εντούτοις πρόσθετες πληροφορίες εμφάνισαν τον Μπενιαμίν Νετανιάχου να εξετάζει και άλλες εναλλακτικές - αντιπροτείνεται μερική κατάληψη εδαφών ή περικύκλωση συγκεκριμένων ζωνών στον θύλακα. Παράλληλα, έχουν διατυπωθεί και εκτιμήσεις ότι οι αναφορές που διαρρέουν στον ισραηλινό Τύπο μπορεί να αποτελούν τακτική πίεσης με στόχο να εξαναγκαστεί η Χαμάς να αποδεχθεί νέα συμφωνία που θα εγγυάται την επιστροφή των ομήρων, αλλά και τακτική διατήρησης της συνοχής στον συνασπισμό Νετανιάχου.
Τα επόμενα βήματα τέθηκαν σε πρώτη φάση επί τάπητος κατά τη χθεσινοβραδυνή κλειστή σύσκεψη ανώτατων αξιωματούχων των υπηρεσιών ασφαλείας υπό τον Μπενιαμίν Νετανιάχου, με τις τελικές αποφάσεις να παραπέμπονται στη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου για θέματα ασφάλειας και άμυνας που αναμένεται να διεξαχθεί την Πέμπτη. Κατόπιν της χθεσινής σύσκεψης, Ισραηλινός αξιωματούχος δήλωσε υπό καθεστώς ανωνυμίας στην Jerusalem Post πως η κατεύθυνση που χαράσσεται είναι όντως προς την πλήρη κατάληψη του παλαιστινιακού θύλακα. Πηγές που επικαλούνταν ταυτόχρονα οι Times of Israel ανέφεραν πως ο ο Νετανιάχου παραμένει προσανατολισμένος προς πλήρη κατάληψη της Γάζας παρά τους έντονους φόβους που εκφράζονται για τους ομήρους.
Κατά την επικείμενη διευρυμένη σύσκεψη του υπουργικού συμβουλίου θα εξεταστεί πάντως τόσο το ενδεχόμενο πλήρους στρατιωτικού ελέγχου της Γάζας, όσο και οι διαπραγματεύσεις για συμφωνία ανταλλαγής ομήρων με Παλαιστίνιους κρατούμενους.
Η προοπτική μίας επιχείρησης ολικής κατάληψης της Λωρίδας της Γάζας έχει προκαλέσει έντονες εσωτερικές αντιδράσεις στο Ισραήλ. Οικογένειες των ομήρων και πολλοί Ισραηλινοί αξιωματούχοι των υπηρεσιών ασφαλείας φοβούνται για τη ζωή των απαχθέντων εφόσον οι επιχειρήσεις διευρυνθούν σε αυτό το βαθμό. Ο στρατός αποφεύγει έως σήμερα σε μεγάλο βαθμό να επιχειρεί σε σημεία όπου οι υπηρεσίες πληροφοριών εκτιμούν ότι κρατούνται όμηροι. Η Χαμάς έχει κατ' επανάληψη προειδοποιήσει ότι θα εκτελέσει τους ομήρους εάν ο ισραηλινός στρατός προσεγγίσει τις περιοχές όπου κρατούνται.
Αντίθετος σε επιχείρηση πλήρους κατάληψης φέρεται να είναι και ο αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Ενόπλων Δυνάμεων Εγιάλ Ζαμίρ. Κατά τη διάρκεια της χθεσινής τρίωρης σύσκεψης, ο αντιστράτηγος Ζαμίρ παρουσίασε τις διαθέσιμες στρατιωτικές επιλογές για την επόμενη φάση του πολέμου. Παρότι διαφωνεί με το σενάριο της πλήρους κατάληψης, κατά την JP αυτό δεν συνεπάγεται και ότι δεν θα εφαρμόσει την όποια απόφαση ληφθεί επίσημα. Άλλες αναφορές, πάντως, εμφανίζουν τον Εγιάλ Ζαμίρ να εξετάζει την υποβολή παραίτησης εάν τα σχέδια εγκριθούν, ενώ ταυτόχρονα από την πλευρά των υποστηρικτών της διεύρυνσης των επιχειρήσεων, ακούγονται φωνές για την αποπομπή του.
Κατά την επίσκεψη που πραγματοποίησε, εν τω μεταξύ, σε μονάδες που σταθμεύουν στη Γάζα, ο Ισραηλινός υπουργός Άμυνας, Ισραέλ Κατς, άφησε χθες να εννοηθεί ότι η μελλοντική ισραηλινή παρουσία στην περιοχή θα μπορούσε να έχει και πιο περιορισμένη μορφή, αλλά με διατήρηση μόνιμης δύναμης του στρατού σε μία «ζώνη ασφαλείας» σε στρατηγικά σημεία ώστε να αποτραπεί ο κίνδυνος μελλοντικών επιθέσεων σε ισραηλινές κοινότητες και η διακίνηση όπλων προς τον παλαιστινιακό θύλακα.
«Αυτό είναι το βασικό μάθημα της 7ης Οκτωβρίου. Όπως και σε άλλες περιοχές, έτσι κι εδώ, ο στρατός πρέπει να βρίσκεται ανάμεσα στον εχθρό και στις κοινότητές μας - όχι μόνο για να τον πολεμά, αλλά και για να τον κρατά σε απόσταση από τους πολίτες μας», τόνισε ο Ισραέλ Κατς, προσθέτοντας ότι σε κάθε περίπτωση οι Δυνάμεις Άμυνας του Ισραήλ (IDF) θα «εκτελέσουν με επαγγελματισμό» την όποια απόφαση ληφθεί τελικώς από την ισραηλινή κυβέρνηση.
Αξιωματούχοι της κυβέρνησης Νετανιάχου αναφέρουν στον ισραηλινό Τύπο ότι βρίσκονται σε εξέλιξη συνομιλίες μεταξύ Τελ Αβίβ και Ουάσινγκτον όσον αφορά τα επόμενα βήματα. Από αμερικανικής πλευράς, ο Λευκός Οίκος «απέκρουσε» χθες δημοσιογραφικές ερωτήσεις για τα ισραηλινά σχέδια και αρνήθηκε να επεκταθεί ως προς τις δηλώσεις που έκανε κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στο Ισραήλ ο ειδικός απεσταλμένος Στιβ Γουίτκοφ. Μιλώντας σε οικογένειες ομήρων στο Τελ Αβίβ, ο Γουίτκοφ ανέφερε το Σάββατο ότι η πρότασή του για προσωρινή εκεχειρία και απελευθέρωση περίπου των μισών από τους 20 Ισραηλινούς ομήρους που παραμένουν ζωντανοί «δεν αποδίδει και έχουμε δοκιμάσει τα πάντα». Σύμφωνα με τον ίδιο, ο Ντόναλντ Τραμπ, «πιστεύει πλέον ότι όλοι [σ.σ. οι όμηροι] πρέπει να επιστρέψουν ταυτόχρονα» και η αμερικανική κυβέρνηση επεξεργάζεται ένα νέο σχέδιο στο μοντέλο «όλα ή τίποτα».
Διπλωμάτες και συγγενείς ομήρων που έχουν ενημερωθεί από Αμερικανούς αξιωματούχους λένε ότι παραμένει ασαφές ποιες είναι οι λεπτομέρειες της νέας προσέγγισης της Ουάσινγκτον ή σε ποιον βαθμό αυτή συνδέεται με τα νέα στρατιωτικά σχέδια του Νετανιάχου, επισημαίνει σε ρεπορτάζ της η Washington Post. Αξιωματούχοι στο Κατάρ και στην Αίγυπτο, που μαζί με τις Ηνωμένες Πολιτείες μεσολαβούν στις συνομιλίες μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς από την έναρξη του πολέμου πριν από σχεδόν δύο χρόνια, δήλωσαν ότι δεν έχουν γνώση για κάποια νέα αμερικανική πρόταση εκεχειρίας. Πάντως, Ισραηλινοί αξιωματούχοι αναφέρουν ανωνύμως πως μετά την επίσκεψη Γουίτκοφ έχει εδραιωθεί ευρύτερη πολιτική συναίνεση πως οποιαδήποτε συμφωνία θα πρέπει πλέον να περιλαμβάνει την απελευθέρωση όλων των ομήρων.
Ενώ ακροδεξιοί εταίροι της κυβέρνησης Νετανιάχου υποστηρίζουν εδώ και καιρό την πλήρη κατάληψη της Γάζας, ανώτατοι αξιωματικοί ασφαλείας επιμένουν, σύμφωνα με ισραηλινά δημοσιεύματα, ότι το Ισραήλ έχει ήδη πετύχει τους στρατιωτικούς του στόχους: την εξουδετέρωση της ικανότητας της Χαμάς να κυβερνά τη Γάζα ή να εξαπολύει επιθέσεις. Ο ισραηλινός στρατός διατηρεί ήδη τον επιχειρησιακό έλεγχο σε πάνω από το 75% της Γάζας. Ο ΟΗΕ εκτιμά ότι μόλις το 12% της Γάζας βρίσκεται εκτός της στρατιωτικοποιημένης ζώνης του Ισραήλ ή περιοχών που δεν έχουν επηρεαστεί από διαταγές εκκένωσης των IDF. Η πλειονότητα των 2,2 εκατομμυρίων κατοίκων της Γάζας ζει πλέον σε καταυλισμούς στο νότιο τμήμα του θύλακα. Παραμένει ασαφές τι θα σήμαινε μία ισραηλινή επιχείρηση κατάληψης για τους αμάχους και για τις ανθρωπιστικές οργανώσεις που δραστηριοποιούνται στον θύλακα.
Εκ μέρους της Παλαιστινιακής Αρχής δεν υπήρξε άμεσα κάποια επίσημη αντίδραση, ωστόσο αξιωματούχοι της ζήτησαν παρέμβαση της διεθνούς κοινότητας για να αποτραπεί νέα στρατιωτική κατοχή της Λωρίδας της Γάζας.
