Τη μοναδική ευκαιρία που έχει η Ελλάδα να εκμεταλλευθεί διπλωματικά τη χρονική συγκυρία και να συνομιλήσει ανοιχτά τόσο με την κυβέρνηση της Τρίπολης όσο και με την αντίστοιχη της Βεγγάζης του Χαφτάρ για το θέμα των ενεργειακών ερευνών νοτίως της Κρήτης και να προωθήσει με εξωστρέφεια τα εθνικά της συμφέροντα, υπογραμμίζει ο συνεργάτης του αμερικανικού Ινστιτούτου «Defense & Foreign Affairs», Λάζαρος Καμπουρίδης, σε συνέντευξή του στο Liberal.
Ο έμπειρος στρατιωτικός αναλυτής υπενθυμίζει ότι, παρά το γεγονός πως οι τουρκικές φιλοκυβερνητικές πηγές επιμένουν πως ο Χαφτάρ είναι έτοιμος να επικυρώσει το τουρκολιβυκό μνημόνιο, ο ίδιος δεν το έχει πράξει έως τώρα. Ωστόσο, εκτιμά πως η Λιβύη συμπεριφέρεται πλέον ξεκάθαρα ως δορυφόρος της Τουρκίας, με τον Ερντογάν να επιχειρεί να εγκλωβίσει, με κάθε δυνατό τρόπο, τη χώρα μας, σε ενεργειακό και γεωστρατηγικό επίπεδο, στην Ανατολική Μεσόγειο.
«Η κύρια επιδίωξη, η στρατηγική της Άγκυρας δεν είναι μόνο να καταστεί ένας ενεργειακός κόμβος, κα μάλιστα ο κύριος παράγοντας εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων που ανήκουν σε άλλες χώρες, εκμεταλλευόμενη μελλοντικές συμφωνίες ΑΟΖ με χώρες όπως η Σύρια ή η Παλαιστίνη - όταν θα δημιουργηθεί το κράτος της Παλαιστίνης - ή να αποκλείσει την Ελλάδα και γεωπολιτικά έτσι ώστε να μην έχει πρόσβαση στις θάλασσες εκτός Αιγαίου και σε υδρογονάνθρακες εκτός Αιγαίου που δικαιούται να έχει η Ελλάδα και ακόμη περισσότερο σε συνεργασία με την Κυπριακή Δημοκρατία», επισημαίνει - μεταξύ άλλων - ο Λ. Καμπουρίδης.
Συνέντευξη στον Χρήστο Θ. Παναγόπουλο
Κύριε Καμπουρίδη, φαίνεται πως οι εξελίξεις τρέχουν, καθώς μετά την Τρίπολη και η Βεγγάζη παίζει το παιχνίδι της Τουρκίας και αλλάζει στάση ως προς το τουρκολιβυκό μνημόνιο. Ο Χαφτάρ υποτίθεται ήταν φιλικά διακείμενος στα ελληνικά συμφέροντα. Πώς οδηγηθήκαμε στην καταγγελία των ερευνών νότια της Κρήτης;
Κατ' αρχάς, θα πρέπει να πούμε ότι ο Χαφτάρ, αν και οι τουρκικές φιλοκυβερνητικές πηγές ισχυρίζονταν ότι επρόκειτο να επικυρώσει το τουρκολιβυκό μνημόνιο, δεν το έχει πράξει μέχρι τώρα. Το ένα θέμα είναι αυτό.
Το δεύτερο, όμως, είναι ότι βλέπουμε πως ο Χαφτάρ επικαλείται και χρησιμοποιεί τον όρο «κυβέρνηση της Λιβύης». Επομένως, ο Χαφτάρ, επί της ουσίας, στέλνει μήνυμα στην Ελλάδα και καλεί την ελληνική κυβέρνηση, για το θέμα της οριοθέτησης ΑΟΖ ή της εκμετάλλευσης των υδρογονανθράκων νοτίως της Κρήτης, να συζητήσει και να έχει ως άμεσο συνομιλητή τη Βεγγάζη και όχι την Τρίπολη.
Ποιες γεωπολιτικές προεκτάσεις μπορεί να έχουν οι καταγγελίες ειδικά στο πλαίσιο των ελληνοαιγυπτιακών ενεργειακών συνεργασιών, του ενδιαφέροντος από ενεργειακούς «κολοσσούς» για έρευνες νότια της Κρήτης και της αντιπαράθεσης με την Τουρκία;
Ουσιαστικά, βλέπουμε μια Τουρκία, η οποία έχει υπό την πλήρη επήρειά της την κυβέρνηση της Τρίπολης και επιπλέον προσπάθησε να θέσει υπό τον έλεγχό της και τη Βεγγάζη, δηλαδή την Ανατολική Λιβύη του Χαφτάρ και να τη «δορυφοροποιήσει», ώστε να τη χρησιμοποιήσει, για να προωθήσει τα συμφέροντά της.
Ας μην ξεχνάμε, σε αυτό το σημείο, πως ο Χαφτάρ έχει άλλες σχέσεις με την Αίγυπτο, με την οποία η Ελλάδα έχει υπογράψει συμφωνία οριοθέτησης ΑΟΖ. Η μεγάλη εικόνα είναι ότι έχουμε δύο πόλους στη Λιβύη και υπάρχει μια αντιπαλότητα, ένας διαγκωνισμός ποια είναι η πιο ισχυρή πλευρά που εκπροσωπεί, στην ουσία, ολόκληρη τη Λιβύη, σε θέματα κυριαρχίας και κυριαρχικών δικαιωμάτων στην ευρύτερη περιοχή.
Άρα, θα μπορούσαμε να πούμε, με απλά λόγια, ότι είναι ένας διαγκωνισμός ως προς το ποια πλευρά είναι «το μεγάλο αφεντικό» στην όποια συζήτηση ή διαπραγμάτευση.
Πώς η Τουρκία προσεγγίζει τις μέχρι πρότινος «συμμάχους» της Ελλάδας και τι μπορούμε να κάνουμε, για να ανακόψουμε την επιρροή της;
Βλέπουμε ότι ο Ερντογάν, τα τελευταία χρόνια, προσπαθεί να επουλώσει τις πληγές και να αποκαταστήσει τις σχέσεις με χώρες, τις οποίες η Ελλάδα έχει προωθήσει συμμαχίες. Ως χαρακτηριστικά παραδείγματα αναφέρω την Αίγυπτο και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Παρατηρούμε, λοιπόν, ότι η Τουρκία προσπαθεί - προκειμένου να εμφανιστεί ως μια κεντρική δύναμη της περιοχής - να διεμβολίσει τις σχέσεις που έχουν επιτύχει τόσο η Ελλάδα όσο και η Κύπρος, με χώρες τις περιοχής. Κι αυτό επιχειρεί να το πράξει, με συμφωνίες και παροχές, που έχουν σχέση με την αμυντική βιομηχανία, που είναι και το πλέον ισχυρό «χαρτί» της Τουρκίας αυτό.
Με άλλα λόγια, η Τουρκία προσπαθεί να ακυρώσει την προσπάθεια της Ελλάδας στην ευρύτερη περιοχή. Στην προκειμένη περίπτωση, λοιπόν, η Ελλάδα θα πρέπει να ασκήσει μια όσο το δυνατόν πιο εξωστρεφή κι επιθετική εξωτερική πολιτική και, παράλληλα, να καθίσει και να συζητήσει και να βρει τρόπους και πεδία συνεργασίας με χώρες, οι οποίες έχουν στοχοποιηθεί από την Τουρκία. Εδώ, επομένως, στο παράδειγμα της Λιβύης, η Ελλάδα οφείλει να προωθήσει τα εθνικά της συμφέροντα.
Με φόντο αυτές τις εξελίξεις η Τουρκία νομιμοποιείται στην άσκηση δικαιωμάτων που απορρέουν από το τουρκολιβυκό μνημόνιο; Τι επιλογές έχει η Αθήνα;
Σε αυτό το σημείο, θα πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι το τουρκολιβυκό μνημόνιο συνήφθη υπό την κυβέρνηση LNA της Τρίπολης, η οποία αναγνωρίστηκε από τον ΟΗΕ. Ωστόσο, βλέπουμε ότι εμφανίζεται πολύ ισχυροποιημένος πλέον και ο Χαφτάρ, δηλαδή η κυβέρνηση της Βεγγάζης, στην Ανατ. Λιβύη, η οποία θέλει να διαδραματίσει ρόλο στις εξελίξεις.
Παρά την πίεση της Τουρκίας, φαίνεται ότι δεν προχώρησε σε επικύρωση του τουρκολιβυκού μνημονίου και νομίζω ότι η Ελλάδα, εδώ, έχει ένα χώρο, στον οποίο, ασκώντας εξωστρεφή εξωτερική πολιτική, θα πρέπει να καθίσει και να συζητήσει, για να βρει πεδία συνεννόησης και συνεργασίας και με τις δύο πλευρές - την Τρίπολη και τη Βεγγάζη - προκειμένου να προωθήσουμε τα εθνικά μας συμφέροντα.
Η Λιβύη κατηγορεί την Ελλάδα για παραβίαση κυριαρχικών δικαιωμάτων, λόγω της πρόσφατης προκήρυξης για έρευνες νοτίως της Κρήτης. Πώς αξιολογείτε αυτή την αντίδραση της Τρίπολης και ποιοι θεωρείτε ότι είναι οι κύριοι στόχοι της;
Φαίνεται ξεκάθαρα ότι η Λιβύη έχει καταστεί, πλέον, δορυφόρος της Τουρκίας. Γιατί ενώ η υπόθεση προκήρυξης διαγωνισμού στην επίσημη εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης της β΄φάσης για τα οικόπεδα στο Ιόνιο και νοτίως της Κρήτης έγινε το προηγούμενο έτος και τώρα είχαμε την νέα προκήρυξη και την αντίδραση της Λιβύης, στο υπουργείο Εξωτερικών, με σχετική ανακοίνωση, βλέπουμε ότι στο ενδιάμεσο αυτής της διαδικασίας, δηλαδή τον περασμένο Μάρτιο, υπήρξε σχετική εκδήλωση υπό την πρωθυπουργία της Τρίπολης, στην οποία συμμετείχαν διάφοροι αξιωματούχοι του ενεργειακού τομέα της Λιβύης και του διευθυντή της τουρκικής εταιρείας πετρελαίων, της γνωστής ΤΑΟ, στην οποία ανακηρύξαν την έναρξη της διαδικασίας για έρευνες υδρογονανθράκων στη Λιβύη, και στη θάλασσα και στην ξηρά.
Άρα λοιπόν, πριν από την αντίδραση της Λιβύης, τρεις μήνες πριν, τον περασμένο Μάρτιο, υπήρχε μια συνεργασία ή μια κοινή εκδήλωση Τρίπολης - Άγκυρας, με σκοπό να ανακηρύξουν και αυτοί περιοχές προς εξόρυξη, κάτι που έρχεται σε αντίθεση με τα ελληνικά συμφέροντα.
Συνεπώς, υπάρχει ένας δάκτυλος της Άγκυρας και φαίνεται καθαρά ότι υπάρχει η Λιβύη αμέσως μετά τη διαδικασία της υπογραφής του τουρκολιβυικού μνημονίου το 2019, έχει καταστεί ένας δορυφόρος της Άγκυρας που βρίσκεται απέναντι στα εθνικά μας δίκαια.
Κρύβεται ο Ερντογάν πίσω από αυτή την πρόκληση; Τι άλλαξε και ποιος ο στόχος του Ερντογάν στην Ανατολική Μεσόγειο;
Η μεγάλη εικόνα είναι ότι ενώ τις προηγούμενες δεκαετία η Τουρκία ήθελε να περιορίσει την Ελλάδα στο Αιγαίο και μάλιστα εντός των έξι μιλίων στα χωρικά ύδατα, βλέπουμε, τώρα, μια Τουρκία που δεν αρκείται σε αυτό, δηλαδή στον περιορισμό της Ελλάδας στα έξι ναυτικά μίλια, στο εύρος των χωρικών υδάτων της στο Αιγαίο. Αλλά έχουμε και μια Τουρκία, η οποία επιδιώκει - βάζω στην άκρη τη Λιβύη γιατί, επαναλαμβάνω λειτουργεί ως δορυφόρος της Τουρκίας - να περιορίσει την Ελλάδα ακόμη και σε περιοχές έξω από το Αιγαίο Πέλαγος, μιλάω για το Λιβυικό Πέλαγος, νοτίως της Κρήτης, μιλάω νοτίως του Ιονίου και μιλάω για την περιοχή της ανατολικής Μεσογείου, νοτίως του Καστελορίζου, προς Κύπρο όπου εκεί ταυτίζεται και δυνητικά η ΑΟΖ Ελλάδος - Κυπριακής Δημοκρατίας.
Άρα, λοιπόν, με το τουρκολιβυικό μνημόνιο η Τουρκία δεν επιχείρησε μόνο να κάνει μια συμφωνία προς ρύθμιση των ζωνών με τη Λιβύη, αλλά μιλάμε για μια συμφωνία αποκλεισμού των ζωνών της Ελλάδος σε θάλασσες εκτός Αιγαίου και μιλάμε για το Λιβυικό Πέλαγος μιας και έχουμε την Κρήτη και προς τη Μεσόγειο μιας και έχουμε δυνητική κοινή ΑΟΖ με την Κυπριακή Δημοκρατία.
Ποια θεωρείτε πως είναι τα γεωπολιτικά συμφέροντα της Άγκυρας και του Ερντογάν πίσω από αυτές τις κινήσεις, ειδικά σε σχέση με το Τουρκολιβυκό μνημόνιο;
Εγώ παρατήρησα ότι τρεις ημέρες πριν την πράξη αυτή της κυβέρνησης της Τρίπολης και ενώ υπήρχε εξαγγελθείσα επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών και στη Βεγγάζη και στην Τρίπολη, υπήρχαν συζητήσεις τρείς μέρες στην τουρκική τηλεόραση και μάλιστα από τον θεωρητικό του δόγματος της Γαλάζιας Πατρίδας, τον ναύαρχο εν αποστρατεία Τζιχάτ Γιαϊτζί ο οποίος ανέλυε επάνω σε χάρτη τις επιδιώξεις της Τουρκίας «να βγει έξω από την παγίδα που στήθηκε εναντίον της από την Ελλάδα», με τα θαλάσσια πάρκα αλλά και με την επιδίωξη της Ελλάδας, την μελλοντική, να επεκτείνει τα χωρικά ύδατά της νοτίως της Κρήτης. Τρεις ημέρες μετά ήρθε η ανακοίνωση αυτή από πλευράς Λιβύης που δείχνει ότι λειτουργούν σε μια συγχορδία. Άρα, λοιπόν, η επιδίωξη, η στρατηγική της Άγκυρας δεν είναι μόνο να καταστεί ένας ενεργειακός κόμβος, κα μάλιστα ο κύριος παράγοντας εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων που ανήκουν σε άλλες χώρες, εκμεταλλευόμενη μελλοντικές συμφωνίες ΑΟΖ με χώρες όπως η Σύρια ή η Παλαιστίνη - όταν θα δημιουργηθεί το κράτος της Παλαιστίνης - ή να αποκλείσει την Ελλάδα και γεωπολιτικά έτσι ώστε να μην έχει πρόσβαση στις θάλασσες εκτός Αιγαίου και σε υδρογονάνθρακες εκτός Αιγαίου που δικαιούται να έχει η Ελλάδα και ακόμη περισσότερο σε συνεργασία με την Κυπριακή Δημοκρατία.
Το ελληνικό ΥΠΕΞ υποστηρίζει ότι η χώρα μας ασκεί «πλήρως τα κυριαρχικά της δικαιώματα» βάσει διεθνούς δικαίου και νόμου 4001/2011. Πόσο ισχυρή θεωρείτε πως είναι αυτή η νομική βάση;
Το πόσο ισχυρή είναι η νομική βάση, είναι νομικό θέμα, αλλά αν το δούμε γεωπολιτικά ή καθαρά πολιτικά η Ελλάδα έχει το δίκαιο με το μέρος της. Η Ελλάδα πάντα βάδιζε πάνω στις νόρμες, πάνω στο διεθνές δίκαιο και τις συμφωνίες που έχουν υπογραφεί ενώ βλέπουμε ότι υπάρχουν χώρες που αντιδρούν. Σας θυμίζω ότι η συμφωνία της Ελλάδας, η οποία τελικά δεν τελεσφόρησε, με την αλβανική κυβέρνηση και μετά από δάκτυλο της Τουρκίας, ξεκάθαρα, αυτό έχει λεχθεί και από τουρκικά χείλη σταμάτησε η σχετική διαδικασία για την ΑΟΖ.
Λοιπόν, βλέπουμε ότι η Ελλάδα ενώ λειτουργεί σε νόρμες και πάνω στο διεθνές δίκαιο έχουμε μια Τουρκία η οποία προσπαθεί να επιβάλει έναν αποκλεισμό. Θα πρέπει να πούμε ο εξής. Ότι δεν πρέπει να μας διαφεύγει το γεγονός ότι ένα μήνα πριν, είκοσι μέρες είχαμε και την προσπάθεια της Τουρκίας να διεμβολίσει την κυβέρνηση της Ανατολικής Λιβύης, μιλάω για τον Χαφτάρ και για το κοινοβούλιο του Τομπρούκ, όπου τελικά, από ό,τι φαίνεται δεν τελεσφόρησε αυτή η διαδικασία. Δηλαδή της αναγνώρισης της επικύρωσης του τουρκολιβυικού μνημονίου και από την ανατολική Λιβύη και από την εθνοσυνέλευση του Τομπρούκ, παρά το γεγονός ότι έχει αναφερθεί ότι έχει συσταθεί μια επιτροπή, προκειμένου να εξετάσει το θέμα. Νομίζω ότι η Ελλάδα θα πρέπει να εκμεταλλευθεί αυτό το γεγονός.
Νομίζω ότι, παρά την αντίδραση αυτή της Λιβύης, θα πρέπει η Ελλάδα να ενεργήσει επιθετικά, στο πολιτικό κομμάτι μιλάω και όσον αφορά ακόμη την ενίσχυση, περαιτέρω των σχέσεων με τον Χαφτάρ, ο οποίος φαίνεται διστακτικός στο μάτι που του κλείνει η Άγκυρα για την αναγνώριση του τουρκολιβυικού μνημονίου αλλά και όσον αφορά και με την αναγνωρισμένη από τον ΟΗΕ κυβέρνηση της Τρίπολης, γιατί νομίζω ότι το γεγονός ότι η Chevron, αυτό ο αμερικανικός κολοσσό έχει εκφηλώσει ενδιαφέρον για την περιοχή δείχνει ότι το σχέδιο και η δρομολόγηση της εκμετάλλευσης των υδρογονανθράκων νοτίως της Κρήτης δεν μπορεί, πλέον, να παρεμποδισθεί από καμμία άλλη δύναμη ή πρωτοβουλία, , πίσω από την οποία βρίσκεται η Τουρκία.
Η ένδειξη ενδιαφέροντος από την Chevron για τα οικόπεδα νότια της Κρήτης παρουσιάζεται από τα τουρκικά ΜΜΕ ως παράγοντας κλιμάκωσης και φαίνεται πως η Τουρκία το εκμεταλλεύεται αυτό στο έπακρο. Θα ήθελα το σχόλιό σας…
Η Τουρκία έχει δείξει ότι και στην περίπτωση των οικοπέδων της Κυπριακής δημοκρατίας. Αν θυμάστε υπάρχουν οικόπεδα όπου η Τουρκία θεωρεί ότι ανήκουν στο ψευδοκράτος, στο πλαίσιο της συμφωνίας θαλασσίων ζωνών και υφαλοκρηπίδας που έχει κάνει η Τουρκία από το 2011 με το ψευδοκράτος. Η Τουρκία έχει δείξει , λοιπόν, από τότε, ότι όταν επρόκειτο για δοκιμαστικές έρευνες και εμφάνιση εταιρειών στα οικόπεδα της Κυπριακής Δημοκρατίας, που η Τουρκία θεωρούσε ότι είχε δίκιο, και ήταν μεγάλες εταιρείες, εταιρείες κυρίως αμερικάνικες αλλά και γαλλικές, μιλάω για την Exxon Mobil ή την Total η Τουρκία έκανε πίσω γιατί καταλάβαινε ότι θα συναντουσε την αντίδραση από μεγάλες χώρες.
Τώρα, νομίζω ότι το γεγονός ότι έρχεται αυτή η πολύ μεγάλη αμερικανική εταιρεία, η Chevron, να μπεί στο παιχνίδι των ερευνών και της εξόρυξης υδρογονανθράκων στην περιοχή είναι μια πάρα πολύ θετική εξέλιξη και νομίζω ότι δεν μπορεί να αναστραφεί με καμμία τουρκική αντίδραση ή και με καμμία χρησιμοποίηση χωρών, όπως η Λιβύη που για εμένα είναι δορυφόρος της Τουρκίας. Η Τουρκία βλέπουμε ότι έχει, ήδη, στείλει ερευνητικό σκάφος στη Σομαλία στο πλαίσιο της σχετικής έρευνας που έχει κάνει εκεί. Σκοπεύει δε στο πλαίσιο της συμφωνίας που έχει υπογράψει με τη Λιβύη να κάνει έρευνες και στη χώρα αυτή. Βλέπω ότι έχει εμφανιστεί μια μεγάλη εταιρεία αμερικανική, κολοσσός θα έλεγα, στην περιοχή με αξιώσεις να προχωρήσει σε έρευνες και η Τουρκία δεν θέλει να βγει η ίδια μπροστά, χρησιμοποιεί την λιβυική κυβέρνηση. Για εμένα αυτή είναι η μεγάλη εικόνα.
Η επίσκεψη του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών, Γ. Γεραπετρίτη στην Τρίπολη και τη Βεγγάζη είναι προγραμματισμένη για την πρώτη εβδομάδα του Ιουλίου. Πιστεύετε ότι μπορεί να λειτουργήσει αποδομητικά απέναντι στις τουρκικές ενεργές προσπάθειες; Τι αποτελέσματα θα περιμένατε από αυτές τις διπλωματικές επαφές;
Βλέποντας τον τρόπο που λειτουργεί η Τουρκία και πραγματικά βλέπω ότι αποφέρει αποτελέσματα πιστεύω ότι η διπλωματία θα πρέπει να διέπεται από κανόνες επιθετικότητας και το λέω καθαρά με όρους εξωστρέφειας, για να μην παρεξηγηθώ. Κάτι το οποίο νομίζω ότι πρέπει να γίνει και στο θέμα της Λιβύης. Ξέρετε, μπορεί η Τουρκία να την βλέπουμε να εμφανίζεται και να κερδίζει αλλά μην ξεχνάτε ότι η Τουρκία, ιστορικά, οι λαοί των χωρών με τις οποίες η Τουρκία έχει βελτιώσει σε κάποιο βαθμό τις σχέσεις της δεν θέλουν την Τουρκία. Και δεν τη θέλουν γιατί όλες οι χώρες της περιοχής είναι αραβικές, οι χώρες της Βόρειας Αφρικής, οι αραβικές χώρες της Μέσης Ανατολής και όχι μόνο. Διακατέχονται από μια αρνητικότητα απέναντι στην Τουρκία. Αντιθέτως, η Ελλάδα έχει ένα ιστορικό βάθους, έχει και βαθειά πολιτιστική κληρονομιά, η οποία αποτελεί και τη βάση της ιστορίας πολλών χωρών της περιοχής, με αποτέλεσμα πολλές χώρες και η Λιβύη, ο λιβυκός λαός και όλοι οι άλλοι λαοί της περιοχής βλέπουν με θετικό μάτι την Ελλάδα.
Θα πρέπει να εκμεταλλευτούμε, λοιπόν, αυτό το θετικό πρόσημο και νομίζω ότι θα πρέπει να μπούμε δυναμικά στο παιχνίδι παρά το γεγονός ότι η Τουρκία διατυμπανίζει ότι έχει άριστες σχέσεις με την κυβέρνηση της Τρίπολης, η Ελλάδα να προσπαθήσει να διεμβολίσει και να βρεί έναν κοινό τόπο συζήτησης για όλα τα θέματα ακόμη και για τα ενεργειακά, έτσι ώστε παρά το γεγονός ότι η Τουρκία, βλέπουμε, να πρωταγωνιστεί στην περιοχή αυτή, να μπούμε και εμείς ενεργά, γιατί είμαστε μια γειτονική χώρα της Λιβύης, έχουμε κοινά συμφέροντα και μπορούμε να βρούμε κοινούς τόπους συνεργασίας.
* Ο Αντιστράτηγος ε.α. Λάζαρος Καμπουρίδης είναι απόφοιτος της Σχολής Εθνικής Άμυνας, κάτοχος MBA από το Nottingham Trend University, Πτυχιούχος του Τμήματος Ιστορίας & Εθνολογίας του ΔΠΘ, και υποψήφιος Διδάκτορας του Παντείου Πανεπιστημίου, ενώ διετέλεσε μέλος της Ελληνικής Διπλωματικής Αντιπροσωπείας στην Κωνσταντινούπολη την περίοδο 1995-1999, Ακόλουθος Άμυνας στην Ελληνική Πρεσβεία στην Άγκυρα/παράλληλη διαπίστευση στο Μπακού την περίοδο 2013-2017. Είναι συνεργάτης του αμερικανικού Ινστιτούτου αναλύσεων, «Defense & Foreign Affairs». Αποστρατεύθηκε τον Μάρτιο / 2022.
