Το άρμα του Απόλλωνα επέστρεψε στον κήπο των Βερσαλλιών

Το άρμα του Απόλλωνα επέστρεψε στον κήπο των Βερσαλλιών

Το συντριβάνι του άρματος του Απόλλωνα στον κήπο των Βερσαλλιών πήρε ξανά ζωή εν όψει των Ολυμπιακών Αγώνων στο Παρίσι. Τέσσερις μήνες πριν από την έναρξή τους και περίπου δύο χρόνια αφότου ξεκίνησαν οι εργασίες αποκατάστασης της γλυπτικής σύνθεσης, το άρμα του Απόλλωνα επέστρεψε επιχρυσωμένο στην αρχική του θέση.

Το κοινό μπορεί να θαυμάσει ξανά το δημιούργημα του Ζαν-Μπατίστ Τυμπί, φιλοτεχνημένο μεταξύ των ετών 1668 και 1671, αποτελούμενο από μία 13 αγάλματα από μόλυβδο καλλυμένα με 35.000 φύλλα χρυσού: τον Απόλλωνα να ξεπροβάλλει από το νερό με το άρμα του προκειμένου να φωτίσει τον κόσμο. Το άρμα το κινούν τέσσερα άλογα τα οποία περιβάλλονται από τέσσερα θαλάσσια πλάσματα και τέσσερις τρίτονες που βρίσκονται στα τέσσερα σημεία της πέτρινης βάσης.

Ευρισκόμενη η φιγούρα του Απόλλωνα σε όλο το παλάτι των Βερσαλλιών –ιδιαίτερα με τη μορφή αυτού του σιντριβανιού– ως τρόπον τινά αλληγορία του βασιλιά, αντιπροσώπευε την ανατολή του ήλιου και τη δόξα του Λουδοβίκου ΙΔ΄, υπό τη βασιλεία του οποίου και φιλοτεχνήθηκε το έργο. Υπό το πέπλο των Ολυμπιακών Αγώνων θα μπορούσε να λεχθεί ότι φέρει μία νέα –συμβολική–  λειτουργία: θα «φωτίζει» αθλητές και παρευρισκόμενους καθώς στο περιβάλλοντα χώρο θα φιλοξενηθούν οι αγώνες ιππασίας και μοντέρνου πεντάθλου.

Ειδικότερα, θα φιλοξενηθούν περισσότερα από 250 άλογα, 200 αναβάτες κι έπειτα οι αθλητές του σύγχρονου πεντάθλου, 72 άνδρες και 72 γυναίκες. Η κύρια αρένα θα φιλοξενήσει 16.300 θεατές και θα είναι ο χώρος διεξαγωγής των αγώνων, συμπεριλαμβανομένων των αγώνων ιππασίας και ιππικής δεξιοτεχνίας, καθώς και των αγώνων ιππασίας, ιππικής δεξιοτεχνίας και παραϊππικής δεξιοτεχνίας των Παραολυμπιακών Αγώνων.

Ένα –αν μη τι άλλο– ιδιαίτερο μέρος οι ανακτορικοί κήποι των Βερσαλλιών, σχεδιασμένοι από τον Αντρέ Λε Νοτρ. Όσο για το συντριβάνι με το άρμα του Απόλλωνα, είναι εμβαδού σχεδόν ενός εκταρίου, κατασκευάστηκε (1668) στη βιοτεχνία Gobelins και στη συνέχεια μεταφέρθηκε στις Βερσαλλίες το 1670, προτού επιχρυσωθεί το επόμενο έτος.

Πηγή φωτ.: AP Photo/Thomas Padilla

Από την ανάθεσή του στο δεύτερο μισό του 17ου αιώνα, κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Λουδοβίκου ΙΔ΄, το σιντριβάνι αποτελεί «ένα ατελείωτο έργο αποκατάστασης», όπως υπογράμμισε ο αρχιτέκτονας που είναι υπεύθυνος για τη διαδικασία αποκατάστασης του έργου, Jacques Moulin, τονίζοντας ότι «οι εργασίες αποκατάστασης δεν τελειώνουν ποτέ, είναι μια ατέρμονη αναζήτηση, […] πρόκειται για έργο εν εξελίξει». 

«Γνωρίζεις αυτά τα γλυπτά και τους κήπους τόσο καλά που νομίζεις ότι τα έχεις ξαναδεί, αλλά αυτό σπάνια συμβαίνει. Όταν τα αποκαθιστούμε, πρέπει να ''ξεθάψουμε'' όλα τα αρχεία και να βρούμε, για παράδειγμα, κάποιες πληροφορίες σχετικά με τη δημιουργία του κτήματος και του σιντριβανιού», σημειώνει ο Jacques Moulin και εξιστορεί τα ακόλουθα:

«Βρισκόμαστε σε μια εποχή που ο Λουδοβίκος ΙΔ' ήταν πολύ νέος και εγκαταστάθηκε στον κήπο του πατέρα του. Αυτός ο κήπος κατέληγε σε αυτή την τεράστια λίμνη που είχε δημιουργήσει ο Λουδοβίκος ΙΓ', 20 χρόνια νωρίτερα. Και ο Λουδοβίκος ΙΔ' δεν επρόκειτο να ξανασκεφτεί τους κήπους του πατέρα του, αλλά να μετακομίσει σε αυτούς. Και θα τους διακοσμούσε. Ο τότε Γάλλος πολιτικός και υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας, Ζαν Μπατίστ Κολμπέρ, είχε επιβάλλει μεγάλους περιορισμούς σε εκείνη τη διακόσμηση.

Τα συντριβάνια ''χτίστηκαν'' σταδιακά. Αρχικά, το συντριβάνι του Δράκου, αργότερα το σιντριβάνι του άρματος του Απόλλωνα, το μεγαλύτερο σιντριβάνι της κεντρικής λεκάνης», αναφέρει ο Jacques Moulin.

Όπως εξιστόρησε, «τα μέχρι τότε γλυπτά και συντριβάνια, συμπεριλαμβανομένων εκείνων των Βερσαλλιών, ήταν πάντα κατασκευασμένα από μάρμαρο ή χαλκό. Αλλά για να σμιλευτεί ένα μάρμαρο αυτού του μεγέθους, για να χυτευτεί ένας μπρούντζος αυτού του όγκου, χρειάζονται χρόνια. Ο Λουδοβίκος δεν μπορούσε να το αντέξει οικονομικά και ζήτησε από τις ομάδες του να προσαρμόσουν μια παλιά γαλλική τεχνική που υπήρχε εδώ και αιώνες στις στέγες των καθεδρικών ναών. Πρόκειται για μεγάλα γλυπτά από μόλυβδο. Για πρώτη φορά, τα σιντριβάνια κατασκευάστηκαν από μόλυβδο, επειδή ο μόλυβδος μπορούσε να λιώσει μέσα σε λίγες εβδομάδες».

Πηγή φωτ.: AP Photo/Thomas Padilla

Υπενθυμίζεται ότι τα γλυπτά που συνθέτουν το άρμα του Απόλλωνα είχαν απομακρυνθεί τον Δεκέμβριο του 2022: είχαν ανελκυθεί με γερανό και είχαν μεταφερθεί σε εργαστήριο για αποκατάσταση. Παρόλο που η σύνθεση έχει αποκατασταθεί αρκετές φορές από τον 18ο αιώνα, η τελευταία σημαντική αποκατάσταση –πριν από την τρέχουσα– είχε γίνει το 1955.

Kεντρική φωτ.: Λεπτομέρεια του άρματος του Απόλλωνα αφότου τοποθετήθηκε σε συντριβάνι στον κήπο των Βερσαλλιών μετά τις εργασίες αποκατάστασής του. Πηγή φωτ.: AP Photo/Thomas Padilla

* Με πληροφορίες από https://www.chateauversailles.fr, AFP και https://epaimages.com/