Με τρόμο οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις παρακολουθούν τα αυξανόμενα κρούσματα παιδικής και εφηβικής παραβατικότητας, τις άγριες επιθέσεις, τη δράση των εφηβικών συμμοριών, μια γενικευμένη νεανική βία που πλέον θέτει σε δοκιμασία ακόμη και τα πιο προοδευτικά εκπαιδευτικά συστήματα. Η εισαγωγή στα σχολεία της σεξουαλικής αγωγής φαίνεται ότι υπήρξε αποσπασματική και αποστειρωμένη. Και τώρα στρέφονται προς την συναισθηματική αγωγή.
Κοινή διαπίστωση είναι πως η σχολική ύλη περιλαμβάνει τα πάντα, όλα τα πιο πιθανά και τα πιο απίθανα μαθήματα, όλες τις επιστήμες, όλα τα αθλήματα, όλα όσα αφορούν στο μυαλό και το σώμα, αλλά όχι εκείνα που απασχολούν την ψυχή και τα συναισθήματα που σωματοποιούνται.
Μια άλλη κοινή διαπίστωση είναι πως οι ρυθμοί της ζωής, αλλά και ο μετασχηματισμός της κοινωνίας δεν επιτρέπει στους γονείς να ασχολούνται με τα παιδιά τους όπως στο παρελθόν. Και όταν έρχονται αντιμέτωποι με το πρόβλημα δεν είναι σε θέση να το διαχειριστούν λόγω της ανάπτυξης ενοχικών συνδρόμων.
Επιπλέον, δεν είναι δυνατόν να επιβληθεί σε όλες τις οικογένειες ένας ενιαίος τρόπος διαπαιδαγώγησης, καθώς ούτε οι ίδιοι οι γονείς έλαβαν μια τέτοια εκπαίδευση κατά την σχολική ζωή τους. Ήδη από τα τέλη του 20ού αιώνα, γονείς και παιδιά περνούν όλο και λιγότερο χρόνο μαζί. Με αποτέλεσμα όλο και πιο πολύ να καλείται το σχολείο να καλύψει το κενό της γονικής απουσίας.
Τώρα, διεθνείς οργανισμοί όπως η Ουνέσκο υποστηρίζουν πως δεν αρκεί η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, που έχει αποκτήσει πολύ «τεχνικά» χαρακτηριστικά, αλλά χρειάζεται μια ολιστική και οργανωμένη προσέγγιση, με την ενσωμάτωση στοιχείων ψυχολογίας, σχέσεων, κοινωνιολογίας και πολιτισμού.
Πολύ περισσότερο που και το περιεχόμενο του ίδιου του μαθήματος της σεξουαλικής αγωγής διαφέρει από χώρα σε χώρα – ως προς την ηλικία έναρξης διδασκαλίας, τις θρησκευτικές πεποιθήσεις, το κοινωνικό υπόβαθρο – με αποτέλεσμα να καθίσταται αδύνατος ο εντοπισμός καλών πρακτικών.
Ιταλικό πείραμα με influencers
Την περασμένη Τετάρτη, ο Ιταλός υπουργός Παιδείας Μέριτο Τζιουζέππε Βαλντιτάρα, η υπουργός Οικογένειας, Δημογραφικού και Ισότητας Εουτζένια Ροτσέλλα και ο υπουργός Πολιτισμού Τζεννάρο Σαντζιουλιάνο, παρουσίασαν το σχέδιο εισαγωγής στα σχολεία του μαθήματος της συναισθηματικής αγωγής.
Είχε προηγηθεί διαβούλευση με γονείς, φοιτητές, καθηγητές, συνδικαλιστικούς, νομικούς και παιδαγωγικούς συλλόγους.
Σύμφωνα με το σχέδιο, εισάγεται στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση μια ώρα την εβδομάδα αφιερωμένη στην «παιδεία των σχέσεων». Σε κάθε τάξη θα διεξάγονται ομαδικές συνεδρίες, αρχικά και πιλοτικά για τρεις μήνες τον χρόνο και για ένα σύνολο 12 συνεδριών.
Το πρόγραμμα προβλέπει την συμμετοχή ψυχολόγων, νομικών, κοινωνιολόγων και οργανώσεων κατά της βίας, αλλά και influencers, τραγουδιστών και ηθοποιών. Επιπλέον ο τηλεφωνικός αριθμός κατά της βίας 1522 θα αναγράφεται μέσα στα γήπεδα και γενικά στους αθλητικούς χώρους.
Στις μέρες μας τα παιδιά είναι εκτεθειμένα σε έναν υπερβολικό όγκο πληροφοριών, τις οποίες δεν μπορούν να επεξεργαστούν. Σε συνδυασμό με την αλλαγή της δομής των δυτικών κοινωνιών, της διάδοσης πολλών και διαφορετικών απόψεων περί σεξουαλικού προσανατολισμού, της εργαλειοποίησης τελικά της σεξουαλικής πράξης, το σύγχρονο σχολείο προσπάθησε να τα προλάβει όλα, πλην όμως δεν αναπτύχθηκε παράλληλα με αυτές τις αλλαγές και τις νέες προσλαμβάνουσες παραστάσεις - παρά μόνο επιφανειακά.
Αυτό το κενό, στο οποίο αποδίδεται και η πανευρωπαϊκή άνοδος των γυναικοκτονιών – η 25η Νοεμβρίου είναι η Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών -έρχεται τώρα να καλύψει το μάθημα της συναισθηματικής αγωγής, αφού πολλά και διαφορετικά συναισθήματα κατακλύζουν τις τρυφερές παιδικές και νεανικές ψυχές. Συναισθήματα που μόνο με το πέρασμα στην ενηλικίωση καθίσταται δυνατόν να τεθούν υπό έλεγχο.
Επομένως, αντί να παραπονιόμαστε ότι οι νέοι μας δεν έχουν αξίες και φιλοδοξίες, ότι είναι υπερβολικά εγωιστές και αδιάφοροι, είναι προτιμότερο να τους βοηθήσουμε να καταλάβουν τι συμβαίνει στην ψυχή και στο μυαλό τους.
Δεν είναι κάτι καινούργιο, αν σκεφθούμε πως ο Φλομπέρ έγραψε το έργο του «Αισθηματική αγωγή, η ιστορία ενός νεαρού άνδρα» ήδη το 1869…
*Βουλευτής Β3 Νοτίου Τομέα Αθηνών, υφυπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, δημοσιογράφος
