«Η δήλωση που θα υπογράψουμε θέτει τα θεμέλια για την εφαρμογή των στόχων μας και την εμβαθυνση των σχεσεών μας με την Αίγυπτο», τόνισε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, στην τοποθέτηση του στην Ολομέλεια της Συνόδου που διεξάγεται στο Κάιρο, με οικοδεσπότη τον Αιγύπτιο πρόεδρο Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι.
Σχετικά με το μεταναστευτικό, η οξυνση του οποίου βρισκεται στην κορυφη της ατχενετας των συνομιλιών, ο πρωθυπουργός υπογράμμισε ότι «είναι σημαντικό να βεβαιωθούμε ότι δεν θα ανοίξουν άλλοι δρόμοι παράνομης μετανάστευσης ή εμπορίας ανθρώπων», καθώς και ότι «δεν θα ανεχτούμε τη βίαιη μετατόπιση Παλαιστινίων σε άλλες χώρες».
Για τον τομέα της ενέργειας, ο Έλληνας πρωθυπουργός ανέφερε ότι η χώρα μας θα βοηθήσει την Αίγυπτο «όχι μόνο να σταθεροποιήσετε την οικονομία σας, αλλά να δημιουργήσετε και νέες θέσεις εργασίας για τους νεαρούς Αιγύπτιους, μέσω των επενδύσεων».
Επενδύσεις, πρόσθεσε, «είτε αυτές έχουν σχέση με την ενέργεια, είτε με έργα όπως ο αγωγός διασύνδεσης της Ελλάδας και της Αιγύπτου και η επένδυση σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Και φυσικά πρέπει να βεβαιωθούμε ότι όλα αυτά τα έργα θα ενισχύσουν ακόμη περισσότερο την ενεργειακή μας ασφάλεια».
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΠΑΜΗΤΣΟΣ/ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ/EUROKINISSI)
Η τοποθέτηση του πρωθυπουργού
«H δήλωση που θα υπογράψουμε σήμερα θέτει τα θεμέλια ουσιαστικά για να εφαρμόσουμε τους στόχους μας και να κάνουμε αυτή την στρατηγική συνεργασία αρκετά βαθιά. Να την εμβαθύνουμε τόσο όσο πρέπει για να καλύψουμε τα οικονομικά ζητήματα, τα ζητήματα ενέργειας, τα οποία αναγνωρίζουμε ότι είναι πολύ σημαντικά.
Φυσικά, θα προσπαθήσουμε να σας βοηθήσουμε όχι μόνο να σταθεροποιήσετε την οικονομία σας, αλλά να δημιουργήσετε και νέες θέσεις εργασίας για τους νεαρούς Αιγύπτιους, μέσω των επενδύσεων.
Επενδύσεις, είτε αυτές έχουν σχέση με την ενέργεια, είτε με έργα όπως ο αγωγός διασύνδεσης της Ελλάδας και της Αιγύπτου και η επένδυση σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Και φυσικά πρέπει να βεβαιωθούμε ότι όλα αυτά τα έργα θα ενισχύσουν ακόμη περισσότερο την ενεργειακή μας ασφάλεια.
Είτε μιλάμε για καινούργια και πιο καινοτόμα έργα, όπως για παράδειγμα ίσως η ικανότητα στο μέλλον να αποθηκεύουμε το διοξείδιο του άνθρακα από τις δικές σας κατασκευές και το δικό σας υπέδαφος, είτε πρόκειται για θέματα όπως η μετανάστευση.
Πρώτα απ’ όλα πρέπει να αναγνωρίσουμε φυσικά την τεράστια δουλειά, την εξαιρετική δουλειά που έχει κάνει η Αίγυπτος για την υποδοχή μεταναστών από πολλές χώρες, οι οποίες αντιμετωπίζουν τεράστιες πολιτικές και οικονομικές δυσκολίες.
Θα ήταν επίσης καλό, πιστεύω, να υπογραμμίσουμε ότι η Αίγυπτος είναι μία σταθερή χώρα και η σταθερότητα της Αιγύπτου θα βοηθήσει στη σταθερότητα της Λιβύης, του Σουδάν και άλλων χωρών, στις οποίες οι κάτοικοι είναι αναγκασμένοι να φεύγουν λόγω της κακής οικονομίας ή της κακής πολιτικής κατάστασης.
Είναι εξίσου σημαντικό να σταματήσουμε επιτέλους τους ανθρώπους που εμπορεύονται άλλους ανθρώπους. Να βεβαιωθούμε ότι δεν θα ανοίξουν άλλοι δρόμοι παράνομης μετανάστευσης ή εμπορίας ανθρώπων, αλλά να προσπαθήσουμε επίσης να παρέχουμε ασφαλείς δρόμους για νέους Αιγύπτιους, οι οποίοι θέλουν να εργαστούν στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Για παράδειγμα, είμαστε πολύ κοντά στην Αίγυπτο. Είμαστε πάντα ανοιχτοί γι’ αυτή τη διμερή συνεργασία. Στην Ελλάδα εργάζονται πολλοί Αιγύπτιοι, όπως το γνωρίζετε και φυσικά θα κάνουμε ό, τι μπορούμε για να προχωρήσουμε τη συνεργασία μας και να επιτύχουμε ό, τι περισσότερο μπορούμε.
Όσον αφορά το θέμα της Γάζας, θα ήθελα να σας πω ότι ανησυχούμε και εμείς πάρα πολύ για την ανθρωπιστική κατάσταση που υπάρχει εκεί. Καλούμε για άμεση κατάπαυση του πυρός και απελευθέρωση όλων των ομήρων και επίσης υποστηρίζω βεβαίως αυτό που είπε ο κύριος Χριστοδουλίδης. Δεν θα ανεχτούμε τη βίαιη μετατόπιση Παλαιστινίων σε άλλες χώρες».
Γι’ αυτό ελπίζω πως μπορούμε να συνεργαστούμε. Η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Αίγυπτος μαζί για να μπορέσουμε να βρούμε καινούργιες λύσεις για το πώς μπορούμε να προχωρήσουμε στο μόνο ρεαλιστικό, μακροπρόθεσμο σχέδιο που θα λύσει την παλαιστινιακή τραγωδία.
Κύριε Πρόεδρε, σας ευχαριστώ και πάλι. Είναι χαρά μου που βρίσκομαι εδώ μαζί με την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τους εξέχοντες συναδέλφους μου και το γεγονός ότι βρισκόμαστε όλοι εδώ μαζί σήμερα, δείχνει το πόσο ενδιαφερόμαστε φυσικά για την προώθηση αυτής της συνεργασίας».
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΠΑΜΗΤΣΟΣ/ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ/EUROKINISSI)
Δημιουργείται Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας Ελλάδας - Αιγύπτου
Κατά τη συνάντηση με τον Σίσι, ο πρωθυπουργός υπογράμμισε την ανάγκη συνεργασίας της Αιγύπτου στη διαχείριση της παράνομης μετανάστευσης, ώστε να μην ανοίξει ένας νέος μεταναστευτικός διάδρομος από την Λιβύη προς την Κρήτη.
Ο πρωθυπουργός εξέφρασε, παράλληλα, την ικανοποίησή του για το επίπεδο των διμερών σχέσεων και για την ενεργειακή συνεργασία με έμφαση στο έργο ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας-Αιγύπτου GREGY Interconnector.
Επιβεβαιώθηκε, επίσης, η απόφαση των δύο ηγετών να αναβαθμίσουν και να εμβαθύνουν την στρατηγική σχέση των δύο χωρών με τη σύσταση Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας (ΑΣΣ) Ελλάδας- Αιγύπτου, η πρώτη συνεδρίαση του οποίου θα διεξαχθεί στην Αθήνα κατά το επόμενο χρονικό διάστημα. Οι δύο ηγέτες θα υπογράψουν το απόγευμα Κοινή Δήλωση για τη σύσταση του ΑΣΣ.
Τέλος, ο πρωθυπουργός ευχαρίστησε για την οργάνωση της επίσκεψης στη Σίβα. Η όαση της Σίβα έχει ξεχωριστή σημασία για τις πολιτιστικές σχέσεις Ελλάδας Αιγύπτου, καθώς εκεί βρίσκεται το μαντείο του Αμον Ρα το οποίο επισκέφθηκε ο Μέγας Αλέξανδρος το 331 π.χ.
Η συμφωνία - ορόσημο μεταξύ Ευρώπης και Αιγύπτου
Υπενθυμίζεται πως στο Κάιρο, μαζί με τον Έλληνα πρωθυπουργό, βρίσκεται η πρόεδρος Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα Βον Ντερ Λάινεν, ο πρωθυπουργός του Βελγίου Αλεξάντερ Ντε Κρο, ο πρόεδρος της Κύπρου Νίκος Χριστοδουλίδης, ο καγκελάριος της Αυστρίας Καρλ Νεχάμερ και η πρωθυπουργός της Ιταλίας Τζόρτζια Μελόνι.
Το θέμα που αναμένεται να μονοπωλήσει την ατζέντα είναι η όξυνση του μεταναστευτικού προβλήματος, δεδομένης της βαρύνουσας σημασίας που δίνει η ΕΕ στην ευρωαιγυπτιακή συμφωνία που αναμένεται να υπογραφεί σήμερα στο Κάιρο.
Μετά τη συνάντηση των Ευρωπαίων ηγετών με τον Πρόεδρο της Αιγύπτου θα ακολουθήσουν διευρυμένες συνομιλίες των αντιπροσωπειών των χωρών και στη συνέχεια (στις 17.15) οι ηγέτες θα κάνουν δηλώσεις στον Τύπο.
Ευρωπαϊκό πακέτο 7,4 δισεκατ. ευρώ
Υπενθυμίζεται πως στο τραπέζι βρίσκεται ένα γενναίο ευρωπαϊκό πακέτο 7,4 δισεκατ. ευρώ σύμφωνα με πληροφορίες από τις Βρυξέλλες.
Το πακέτο ύψους 7,4 δισ. ευρώ όπως είχαν αναφέρει οι Financial Times, θα αφορά στη μετανάστευση, το εμπόριο, τους υδάτινους πόρους, το ανθρώπινο κεφάλαιο και τη δημογραφία .
Από αυτά τα χρήματα, το 1 δισ. ευρώ αφορά σε βραχυπρόθεσμες ανάγκες και θα αποδεσμευτεί το 2024, ενώ τα 4 δισ. για τα οποία χρειάζεται η έγκριση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, αφορούν στην περίοδο 2025-2027, το 1,8 στοχεύει σε επενδύσεις και είναι σε συνεργασία με ευρωπαϊκές αρχές, ενώ τα 600 εκατ. σχετίζονται με έργα κυρίως στον τομέα της μετανάστευσης και την τεχνική βοήθεια (π.χ ενίσχυση συνόρων, κέντρα υποδοχής, εκπαίδευση συνοριοφυλάκων).
Θα πέσουν στο τραπέζι και δάνεια, και χρηματοδοτήσεις και επενδύσεις, ενώ το συνολικό ποσό των 7,4 δισ. ευρώ δεν αποκλείεται να αυξηθεί το προσεχές διάστημα
Θα γίνει επίσης μια συζήτηση για να πραγματοποιηθεί στο τέλος του έτους μια συνδιάσκεψη επενδύσεων για την Αίγυπτο ώστε να στηριχθεί η οικονομία της και οι νέοι της να στηριχθούν και να μη φύγουν από τη χώρα, με την Αίγυπτο να αναλαμβάνει την ευθύνη να φυλάσσει καλύτερα τα σύνορα της και να δέχεται επιστροφές μεταναστών.
Τα ενεργειακά είναι επίσης στο τραπέζι.
Το ενεργειακό άφορα τόσο την Ελλάδα όσο και την Ευρώπη με τη διασύνδεση μέσω του υποθαλάσσιου καλωδίου με τη μεταφορά καθαρής ενέργειας από την Αίγυπτο αρχικά στη χώρα μας και από εκεί στην Ευρώπη να είναι ένα έργο που έχει ενταθεί και στον ευρωπαϊκό προγραμματισμό.
Αναβάθμιση στις σχέσεις ΕΕ - Αιγύπτου
Όπως αναφέρει ευρωπαϊκή πηγή, «σ' αυτή την εταιρική σχέση ΕΕ-Αιγύπτου σημασία έχει το βάθος και η ποιότητα αυτής της σχέσης». Είκοσι χρόνια μετά την έναρξη ισχύος της συμφωνίας σύνδεσης ΕΕ-Αιγύπτου, η σχέση αναβαθμίζεται, ένας στόχος, ο οποίος είχε επισημανθεί τον περασμένο Ιανουάριο μετά τη δέκατη σύνοδο του Συμβουλίου Σύνδεσης ΕΕ-Αιγύπτου, και όπου σημειώθηκε χαρακτηριστικά:
«Η ΕΕ και η Αίγυπτος προτίθενται να επιδιώξουν μια συνεργασία που προωθεί την πολυμερή προσέγγιση και τη βασισμένη σε κανόνες διεθνούς τάξης. Θα συνεχίσουν να συνεργάζονται για την προώθηση της σταθερότητας, της ειρήνης και της ασφάλειας στη Μέση Ανατολή, τη Μεσόγειο και την Αφρική. Δεδομένης της σημασίας που αποδίδουν στη σχέση τους, η ΕΕ και η Αίγυπτος σκοπεύουν να την αναβαθμίσουν σε επίπεδο περιεκτικής και στρατηγικής εταιρικής σχέσης».
Ειδικότερα, η ευρεία συμφωνία με την Αίγυπτο, διαφοροποιείται από την Δήλωση ΕΕ-Τουρκίας που είχε υπογραφεί το 2016 και αφορούσε μόνο το μεταναστευτικό, καθώς και από το μνημόνιο συνεργασίας με την Τυνησία εφόσον πλέον γίνεται λόγος για μία «περιεκτική-συμπεριληπτική συμφωνία».
Η υπογραφή της περιεκτικής εταιρικής σχέσης με την Αίγυπτο, λαμβάνει χώρα μετά την έναρξη λειτουργίας του θαλάσσιου ανθρωπιστικού διαδρόμου στην Κύπρο και δύο ημέρες μετά την άφιξη στη Γάζα του πρώτου πλοίου με ανθρωπιστική βοήθεια που απέπλευσε από την Λάρνακα.
Σύμφωνα με πηγές, η Κύπρος διατηρεί εξαιρετικά στενές σχέσεις με κράτη της περιοχής, ειδικά με το Κάιρο «οι σχέσεις είναι διαχρονικές και είναι από τις λίγες χώρες που έχει Συμβούλιο Διακυβερνητικής Συνεργασίας», ενώ ως προς την κοινή διακήρυξη που θα υπογραφεί στη σημερινή σύνοδο, ο Νίκος Χριστοδουλίδης είχε υπογραμμίσει και στο παρελθόν, πριν από την επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου, την ανάγκη η ΕΕ να αυξήσει την εμπλοκή της στην περιοχή και ειδικά στην Αίγυπτο.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, είχε βρεθεί στην Αίγυπτο και τον περασμένο Νοέμβριο με βασικό κομμάτι της επίσκεψης την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας στους Παλαιστίνιους, τονίζοντας ταυτόχρονα ότι με τον Αιγύπτιο πρόεδρο Φατάχ Αλ-Σίσι συζήτησαν για την συνεργασία έτσι ώστε να αποφευχθεί η περιφερειακή κλιμάκωση του πολέμου στη Μέση Ανατολή.
Ο ρόλος του GREGY
Η βαρύτητα που δίνει η ΕΕ στις σχέσεις με την Αίγυπτο είχε αποτυπωθεί επίσης στις δηλώσεις που είχε κάνει ο επίτροπος διεύρυνσης Όλιβερ Βάρχελι τον περασμένο Ιανουάριο, ο οποίος είχε επισημάνει ότι πρόκειται για «χρυσή εποχή στις σχέσεις ΕΕ-Αιγύπτου», ενώ είχε κάνει ειδική αναφορά στον GREGY.
«Η Αίγυπτος μπορεί να γίνει όχι μόνο ένας αξιόπιστος προμηθευτής φυσικού αερίου, αλλά και μια αξιόπιστη πηγή ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Και για το λόγο αυτό, τονίσαμε από την πλευρά μας ότι είναι σημαντικό το καθεστώς του έργου αμοιβαίου ενδιαφέροντος για το έργο GREGY, του καλωδίου ηλεκτρικής ενέργειας βαθέων υδάτων μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου» είχε υπογραμμίσει χαρακτηριστικά.
Ισχυρές σχέσεις της ΕΕ με χώρες προέλευσης και διέλευσης μεταναστών
Την ίδια ώρα όμως υπάρχουν οι φωνές, οι οποίες φέρνουν στο προσκήνιο το ζήτημα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Αίγυπτο.
Η αποστολή γίνεται στο πλαίσιο «των συζητήσεων με την Αίγυπτο σε σχέση με το πώς θα ενισχυθεί η εταιρική σχέση. Υπάρχουν ειδικοί μηχανισμοί για τη συζήτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων συμπεριλαμβανομένης της Αιγύπτου» είχε επισημάνει στις 13 Μαρτίου ο επικεφαλής εκπρόσωπος της Επιτροπής, Ερίκ Μαμέρ.
Το ζήτημα είχε εγείρει και η Ολλανδία κατά τη διάρκεια συζήτησης για την επίσκεψη, ωστόσο όπως αναφέρουν πληροφορίες η γενικότερη κατάσταση, ο πόλεμος στη Μέση Ανατολή, η αστάθεια στο Σουδάν και τη Λιβύη, χώρες με τις οποίες συνορεύει η Αίγυπτος κάνουν αντιληπτό στα κράτη-μέλη τη σημασία της συνεργασίας. Ευρωπαϊκή πηγή κάνει λόγο για «ρεαλιστική προσέγγιση» από την πλευρά των Βρυξελλών, ενώ άλλη πηγή επισημαίνει τη σημασία που έχει «η ΕΕ να κάνει ισχυρές σχέσεις με τις χώρες προέλευσης και διέλευσης μεταναστών με στόχο τη σταθεροποίηση της κατάστασης».
Ο τρόπος που έχει επιλέξει άλλωστε να αντιμετωπίσει η ΕΕ το μεταναστευτικό είναι κάνοντας προσπάθεια να «αντιμετωπίσει το πρόβλημα στη ρίζα του», και με επαφές με τις χώρες προέλευσης και διέλευσης, όπως είχε συμβεί μετά την εργαλειοποίηση μεταναστών στον Έβρο, τη διαχείριση αντίστοιχης κατάστασης όταν η Λευκορωσία χρησιμοποίησε «ως όπλο» μετανάστες, καθώς επίσης και με ζυμώσεις με χώρες όπως για παράδειγμα το Ιράκ.
Στην μικρή ολομέλεια του Απριλίου στις Βρυξέλλες, πιθανόν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να ψηφίσει για το Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο φέρνοντας ακόμη πιο κοντά την εφαρμογή νέων κανόνων.
