Σχεδόν 9 στους 10 πολίτες σε έρευνα της Metron Analysis για τη Δικαιοσύνη πριν από δυο χρόνια, απάντησαν ότι η ελληνική Δικαιοσύνη χρειάζεται σοβαρές θεσμικές αλλαγές, προκειμένου να αντιστραφεί η συντριπτική πεποίθηση ότι είναι τραγικά αργή, ανοργάνωτη, και πολιτικά ελεγχόμενη.
Οι νέες διατάξεις του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας που παρουσίασαν χθες ο υπουργός Δικαιοσύνης Γιώργος Φλωρίδης και ο υφυπουργός Ιωάννη Μπούγας σηματοδοτούν μια τομή στην παγιωμένη και δύσκαμπτη γραφειοκρατία των δικαστηρίων.
Επιδιώκουν ταχύτατη σύγκλιση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, ως προς την έκδοση των τελεσίδικων αποφάσεων. Όπως εκτίμησε ο κ. Φλωρίδης θα πετύχουμε το χρόνο έκδοσης των αποφάσεων από τις 1.500 μέρες - αντιστοιχούν σε σχεδόν 4,5 χρόνια - να πέσουν στις 630 μέρες. Μένει να φανεί στην πράξη πόσο έτοιμο είναι το ευρύτερο σύστημα να ανταποκριθεί στην ανάγκη της κοινωνίας και στη βούληση της κυβέρνησης. Οι συγκεκριμένες αλλαγές, στα μάτια των μη ειδικών, υποδηλώνουν κοινή λογική, πρακτική στόχευση με αρχή μέση και τέλος.
Κλείνουν τα παράθυρα εκούσιου ή ακούσιου βασανισμού των πολιτών. Για πρώτη φορά θεσπίζεται προέλεγχος του φακέλου από δικαστή.
Η κατάθεση εφέσεων επί των πρωτόδικων αποφάσεων δεν θα γίνεται στο Πρωτοδικείο που εξέδωσε την απόφαση, αλλά στο Εφετείο που θα την δικάσει.
Η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Δικαιοσύνης εκτιμά ότι αυτό θα μηδενίσει τους χρόνους εκδίκασης των υποθέσεων στα Εφετεία και θα εξαλείψει τις ντάνες με τις δικογραφίες που πνίγουν τις γραμματείες των δικαστηρίων.
Για την κήρυξη της διαθήκης ως κύριας σήμερα απαιτούνται 300 (!!) μέρες, με τις αλλαγές υπόσχονται ότι αυτό θα συμβαίνει σε μια εβδομάδα.
Οι συμβολαιογράφοι θα περνάνε άμεσα τις δημοσιεύσεις των διαθηκών, για τις οποίες στην Αθήνα απαιτείται έως και ενάμιση χρόνος.
Ο σχεδιασμός για ψηφιακό φάκελο σε όλες τις φάσεις της δικογραφίας αποτελεί βήμα προς μια «Δικαιοσύνη 2.0» όπως σχηματοποιείται σιγά σιγά με μια σειρά νομοθετημάτων και αλλαγών που υλοποιεί το αρμόδιο υπουργείο.
Αναφέρεται συχνά ως θέσφατο ότι για να λειτουργήσουν οι μεταρρυθμίσεις απαιτείται η αποδοχή της κοινωνίας.
Τα τελευταία χρόνια η κυβέρνηση Μητσοτάκη πέτυχε σε αρκετές περιπτώσεις αντίστροφη ροή.
Η αποδοχή να έρθει ως συνέπεια εφαρμογής και όχι ως προϋπόθεση. Ο πρώην πρόεδρος του ΣτΕ και πρώην αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Μητσοτάκη Παναγιώτης Πικραμένος στις παραμέτρους εκσυγχρονισμού της Δικαιοσύνης έχει εντάξει ένα γερό ταρακούνημα της δικαστικής νοοτροπίας.
Με στόχο τη δημιουργία μιας νέας γενιάς δικαστών οι οποίοι θα είναι δεκτικοί στην αξιολόγηση και στη διαρκή επιμόρφωση. Όσον αφορά στην πολιτική συναίνεση είναι μια συνθήκη που δύσκολα θα επιτευχθεί για όλους τους γνωστούς λόγους και γιατί η Δικαιοσύνη είναι ένα πεδίο ισχυρού συνδικαλισμού.
Η αντιπολίτευση θα ψάξει στην ούγια για να ασκήσει κριτική και να αμφισβητήσει τις κυβερνητικές προθέσεις. Όμως ο θεσμικός ανασχηματισμός της Δικαιοσύνης είναι όρος κοινωνικής δικαιοσύνης και προόδου και δεν μπορεί να περιμένει προς χάρη της αμφίβολης συναίνεσης.
Η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Δικαιοσύνης διαθέτει τον αναγκαίο συνδυασμό τόλμης και γνώσης. Οι καινοτομίες είναι ουσιαστικές αλλά χρειάζεται έλεγχος κατά την εφαρμογή και μέτρηση του αποτελέσματος. Ο πήχης είναι συγκεκριμένος.
